Juliusz Roger
| ||
 Julius Roger | ||
| Data i miejsce urodzenia | 23 lutego 1819 Niederstotzingen | |
| Data i miejsce śmierci | 7 stycznia 1865 Rudy (województwo śląskie) | |
| Zawód, zajęcie | lekarz, entomolog, etnograf | |
Juliusz Roger (niem. Julius Roger; ur. 23 lutego 1819 w Niederstotzingen koło Ulm, zm. 7 stycznia 1865 w Rudach Raciborskich) – niemiecki lekarz i przyrodnik, z zamiłowania etnolog, działacz społeczny[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Niederstotzingen koło Ulm w Niemczech. Studiował filozofię w Monachium i medycynę w Tybindze. W 1843 roku otrzymał dyplom lekarski i rozpoczął karierę zawodową. Na Górny Śląsk trafił w 1847 roku przyjmując posadę lekarza przybocznego księcia raciborskiego Wiktora I.[2][3]. Wkrótce dr Roger otrzymał tytuł Królewskiego Radcy Sanitarnego. Oprócz leczenia rodziny książęcej swoją pracę dzielił między trzy ośrodki: Pilchowice, Rudy Raciborskie i Rybnik. Zainicjował w Rybniku budowę nowego szpitala. Dzieła swojego nie dokończył ze względu na nagłą śmierć w 1865 roku. Szpital jednak powstał w latach 1868-69 staraniem księcia raciborskiego i z pieniędzy społecznych. Ze względu na osobę wielkiego inicjatora budowy szpital otrzymał imię "Juliusza"("Juliuskrankenhaus"), Nazwa "św." pojawiła się dopiero w okresie międzywojennym. Szpitalna kaplica jest pod wezwaniem św. Juliusza.
Oprócz leczenia doktor Roger miał również dwie pasje: był przyrodnikiem i zbieraczem pieśni ludowych. Od miejscowej ludności nauczył się języka polskiego i zebrał 546 pieśni, które wydał po polsku w 1863 roku pt. Pieśni Ludu Polskiego w Górnym Szląsku[4]. W książce opracował pieśni śląskie, pod względem folklorystycznym porównując je z pieśniami występującymi w Polsce. Jedną ze zidentyfikowanych wsi, w których zbierał materiały do swojej pracy były Rudy w powiecie raciborskim[5][6].
W listach do swoich niemieckich przyjaciół m.in. Augusta von Fallersleben otwarcie dawał wyraz przekonaniu o polskości Górnoślązaków. Utrzymywał kontakty z górnośląskimi literatami Józefem Lompą i Pawłem Stalmachem[6].
Dzieła[edytuj | edytuj kod]
- Roger J. "Pieśni ludu polskiego w Górnym Szląsku", Wrocław, 1863, [wyd. fototypiczne] Opole 1976, 1991[3]
Film[edytuj | edytuj kod]
- Juliusz Roger stał się bohaterem pierwszego odcinka programu z cyklu "Tajemniczy Śląsk" produkowanego i prowadzonego przez Pawła Poloka, a emitowanego w Telewizji Silesia.
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
 |
Ta sekcja od 2016-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Juliusz Roger jest patronem Szkoły Podstawowej w Sośnicowicach. Obelisk w kształcie serca na miejscu śmierci w lasach między Rachowicami a Kozłowem
W 1956 r. decyzją Ministerstwa Kultury i Sztuki nadano rudzkiemu chórowi jako jedynemu w kraju imię Juliusza Rogera.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Świerc 1963 ↓.
- ↑ F.Korniłowicz, "Juliusz Roger (1819-1865)", Kwartalnik Opolski nr.4, 1977.
- ↑ a b Grażyna Barbara Szewczyk: Historia Górnego Śląska. Polityka, gospodarka i kultura europejskiego regionu.. Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, 2011, s. 392. ISBN 978-83-60470-41-1.
- ↑ Juliusz Roger 1863 ↓.
- ↑ Felix Triest 1865 ↓, s. 809.
- ↑ a b Simonides 1984 ↓, s. 292.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschliesen. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.
- Juliusz Roger: Pieśni Ludu Polskiego na Górnym Śląsku. Wrocław: Juliusz Roger, 1863.
- Dorota Simonides: "Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny" t. II, hasło Juliusz Roger. Warszawa: PWN, 1984, s. 292. ISBN 83-01-01520-9.
- Piotr Świerc: "Juliusz Roger i jego zbiór śląskich pieśni ludowych". Opole: PWN, 1963.
- F. Korniłowicz, "Juliusz Roger (1819-1865)", Kwartalnik Opolski nr.4, 1977.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Bogusława Kordas: Notka biograficzna z ilustracjami, obszerna bibliografia oraz prezentacja multimedilana o Juliuszu Rogerze (pol.). [dostęp 2019-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu].