Kąsaczokształtne

Kąsaczokształtne
	Characiformes
	Regan, 1911
	Okres istnienia: kreda–dziś PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	; 1. Salminus hilarii, 2. Semaprochilodus brama, 3. Prochilodus nigricans
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Infragromada	doskonałokostne
Nadrząd	otwartopęcherzowe
Rząd	kąsaczokształtne
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kąsaczokształtne^[2] (Characiformes) – rząd słodkowodnych ryb promieniopłetwych (Actinopterygii) o uzębionych szczękach, obejmujący około 1700 gatunków występujących w strefie tropikalnej Afryki i obu Ameryk. W Ameryce Południowej mają duże znaczenie w rybołówstwie. Wiele gatunków to popularne ryby akwariowe (m.in. bystrzyki, zwinniki, neony i hokejówki). Prawdopodobnie najstarszym przedstawicielem, znanym w zapisie kopalnym od kredy, jest Santanichthys.

Cechy charakterystyczne rzędu[edytuj | edytuj kod]

Dobrze rozwinięte zęby, większość żywi się pokarmem zwierzęcym, zęby gardłowe słabo wyspecjalizowane (z wyjątkiem ukośnikowatych). U większości występuje płetwa tłuszczowa, a ciało jest pokryte łuskami – u niektórych są to łuski ktenoidalne. Jedynie u Gymnocharacinus bergii brak płetwy tłuszczowej, a ciało dorosłych osobników jest prawie bezłuskie. W płetwach brzusznych 5–12 promieni, w odbytowej mniej niż 45 promieni, a w ogonowej zwykle 19 promieni głównych. Linia boczna często jest zakrzywiona. Wąsiki nie występują. 3–5 promieni branchiostegalnych (podskrzelowych) i zazwyczaj 3 kości zaskoblowe. Długość ciała najmniejszych gatunków nie przekracza 3 cm. Największe osiągają około 1,4 m długości^[3].

Brycon hilarii

Świecik kongijski (Phenacogrammus interruptus)

Rodziny[edytuj | edytuj kod]

Do kąsaczokształtnych zaliczane są rodziny^[4] (kolejność filogenetyczna):

Distichodontidae
Citharinidae – prostnikowate
Crenuchidae
Alestidae – alestesowate
Hepsetidae
Erythrinidae
Parodontidae
Cynodontidae
Serrasalmidae – piraniowate
Hemiodontidae – tuńczakowate
Anostomidae – ukośnikowate
Chilodontidae
Curimatidae – diamentnikowate, brzankąsaczowate
Prochilodontidae
Lebiasinidae – smukleniowate
Ctenoluciidae – szczupieńcowate
Acestrorhynchidae
Characidae – kąsaczowate
Gasteropelecidae – pstrążeniowate, pstrążenicowate

i opisana w 2017

Tarumaniidae^[5]

oraz dyskusyjne rodziny:

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Ryby – wykaz rodzin

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Characiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
↑ Nelson 2006 ↓
↑ J. S. Nelson, T. C. Grande, M. V. H. Wilson: Fishes of the World. Wyd. 5. John Wiley & Sons, 2016. ISBN 978-1-118-34233-6. (ang.).
↑ Mário de Pinna, Jansen Zuanon, Lucia Rapp Py-Daniel i Paulo Petry. A new family of neotropical freshwater fishes from deep fossorial Amazonian habitat, with a reappraisal of morphological characiform phylogeny (Teleostei: Ostariophysi). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 182 (1), s. 76–106, 2018. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlx028. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Froese, R. & D. Pauly: Order Summary for Characiformes. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org, 2009. [dostęp 2009-07-15]. (ang.).
Ryby kopalne. red. Michał Ginter. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 235–236. ISBN 978-83-235-0973-8.
WallyW. Kahl WallyW., BurkardB. Kahl BurkardB., DieterD. Vogt DieterD., Atlas ryb akwariowych, HenrykH. Garbarczyk (tłum.), EligiuszE. Nowakowski (tłum.), Warszawa: Delta W-Z, 2000, ISBN 83-7175-260-1 .
Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.

[itis-1] Characiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Grabda-2] Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.

[Nelson2006-3] Nelson 2006 ↓

[Nelson2016-4] J. S. Nelson, T. C. Grande, M. V. H. Wilson: Fishes of the World. Wyd. 5. John Wiley & Sons, 2016. ISBN 978-1-118-34233-6. (ang.).

[Tarumaniidae-5] Mário de Pinna, Jansen Zuanon, Lucia Rapp Py-Daniel i Paulo Petry. A new family of neotropical freshwater fishes from deep fossorial Amazonian habitat, with a reappraisal of morphological characiform phylogeny (Teleostei: Ostariophysi). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 182 (1), s. 76–106, 2018. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlx028. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]