Kabaret Tey

Kabaret TEY

Data założenia	1970
Data rozwiązania	1988
Pochodzenie	Poznań
Ostatni skład
Zenon Laskowik, Krzysztof Jaślar, Aleksander Gołębiowski, Janusz Rewiński, Bohdan Smoleń, Rudi Schuberth, Zbigniew Górny

Skład kabaretu

Zenon Laskowik

Krzysztof Jaślar

Bohdan Smoleń

Janusz Rewiński

Rudi Schuberth

Zbigniew Górny

Kabaret TEY – polski kabaret działający w latach 70. i 80. XX wieku. Jego założycielami byli Zenon Laskowik, Krzysztof Jaślar oraz Aleksander Gołębiowski. Niektórymi z popularniejszych członków byli Bohdan Smoleń, Rudi Schuberth oraz Janusz Rewiński. Kabaret zakończył swoją działalność w 1988.

Historia

Założony w połowie lat 60. na Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w Poznaniu pod nazwą Klops, w 1970 roku przekształcony został w kabaret zawodowy Tey. Pierwszy występ odbył się 17 września 1971 roku w sali przy ulicy Masztalarskiej w Poznaniu. Potem ekipa występowała przejściowo w budynku komendy hufca ZHP Jeżyce na Boninie (1976), by w końcu otrzymać (dzięki wstawiennictwu prezydenta Andrzeja Wituskiego) 150-osobową salę w kamienicy na rogu Starego Rynku i ul. Woźnej (Woźna 44), w której poprzednio funkcjonował klub seniora. 17 września, corocznie, fani kabaretu zapalają tu świeczki upamiętniające inaugurację jego działalności (zbieżność daty powstania kabaretu z agresją ZSRR na Polskę w 1939 nie została zauważona przez cenzurę PRL).

Kabaret Tey wziął swoją nazwę z gwary poznańskiej. W gwarze poznańskiej zaimek "Ty" wymawiany jest jako "tej", aby nadać kabaretowi bardziej zachodnie brzmienie, Zenon Laskowik postawiły zamienić literę "j" na literę "y".

Sławę kabaretowi przyniosła opolska „Złota Szpilka” przyznana w 1973 r. oraz nagroda Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu w kategorii najlepszego kabaretu. W ramach festiwalu opolskiego odbył się wówczas pojedynek kabaretów, w wyniku którego Tey pokonał Salon Niezależnych, Pod Egidą oraz Elitę.

W 1974 roku z grupy odszedł jeden z założycieli, Krzysztof Jaślar, którego twórczość została objęta w PRL całkowitą cenzurą. Tomasz Strzyżewski w swojej książce o peerelowskiej cenzurze publikuje notkę informacyjną nr 16/74 Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk z wytycznymi dla cenzorów: „Ze względu na szkodliwość polityczną utworów Krzysztofa Jaślara (jednego z autorów poznańskiego kabaretu „Tey”) nie należy dopuszczać do żadnych publikacji tego autora”.

W 1978 roku do kabaretu dołączył Bohdan Smoleń, który zastąpił Janusza Rewińskiego. W tym samym roku Krzysztof Jaślar i Zenon Laskowik spotkali się ponownie, aby współtworzyć takie programy, jak: Narodziny gwiazdy – 1977, Śpiew, balet, piosenka – 1978, S tyłu sklepu – 1980 i Na granicy – 1980 i 1981.

W 1984 roku, po zakończeniu w Polsce stanu wojennego, kabaret zmienił nazwę na Teyatr, a jego popularność zaczęła wygasać. Ostatni występ w Polsce grupa zaliczyła w 1987 roku, a w 1988 odbył się ostatni występ dla Polonii w USA i Kanadzie. W 1989 roku kabaret w pełnym sześcioosobowym składzie wystąpił w Teatrze Wielkim w Poznaniu. Członkowie Teya zaprezentowali nowe wersje starych skeczy (np. „Pani Pelagia”, „Maluch”).

Najsłynniejsze utwory

Skecze „Mamuśka” „Pani Pelagia” i „Pani Pelagia '89” „Egipskie ciemności” „Wizyta w raju” „Bieda” „Lekcja geografii” „Maluch” i „Maluch bis” „Traktor” „Święty Mikołaj” „Jak wyjść z kryzysu – SRU”

Piosenki „Monika” (Laskowik) „Wielcy artyści” (Laskowik, Jaślar i Gołębiowski) „Góralka” (Laskowik) „Nasze dzieci” (Laskowik) „Smutasy, mazgaje” (Smoleń) „Dla kogo pani tak się dziś wystroiła?” (Laskowik) „Najlepiej nam było przed wojną” (wszyscy) „Aria z kaszlem” (Smoleń) „Pieśń partyzantów kombatantów” (Laskowik i Jaślar) „Co to będzie, kiedy zgaśnie nasze słonko?” (Laskowik, Smoleń i Schuberth) „Jadą szkoły” (Laskowik) „Oj-czy-zna, oj-czy-wie” (wszyscy) „Szklarnia” (Schuberth)

Skład

Artyści

• Zenon Laskowik
• Krzysztof Jaślar
• Aleksander Gołębiowski
• Janusz Rewiński
• Bohdan Smoleń
• Rudi Schuberth
• Zbigniew Górny
• Tadeusz Osipowicz

Współpraca

• Krystyna Tkacz
• Grzegorz Warchoł
• Zbigniew Wodecki
• Barbara Gołaska
• Jerzy Garniewicz
• Wojciech Michalski
• Ryszard Rynkowski
• Jerzy Banaś
• Grażyna Łobaszewska
• Małgorzata Ostrowska
• Józef Zembrzuski
• Marian Pogasz
• Michał Grudziński
• Piotr Sowiński
• Tadeusz Wojtych
• Małgorzata Bratek
• Jacek Różański
• Jacek Baszkiewicz
• Andrzej Czerski
• Jan Kaczmarek
• Andrzej Zaorski
• Hanna Banaszak
• Witold Paszt
• Aleksandra Jursza
• Krzysztof Deszczyński
• Krzesimir Dębski

Dyskografia

• Przeboje Kabaretu „Tey”, Czyli Najlepiej Nam Było Przed Wojną (1989)
• 1971–1980 (2003) – złota płyta
• Ciąg dalszy (2004)

Bibliografia

• Tomasz Strzyżewski: Wielka księga cenzury PRL w dokumentach. Warszawa: Prohibita, 2015, s. 90. ISBN 978-83-61344-70-4.

Linki zewnętrzne

• Strona informacyjna Kabaretu Tey. kabarettey.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-29)].
• Kabaret Tey – ekabarety
• Kabaret TEY® - Oficjalna strona