Kalamina (łac.calaminum) – mieszanina tlenku cynku z tlenkiem żelaza(III), stosowana zewnętrznie w leczeniu świądu oraz podrażnień skóry o niewielkim nasileniu. Dawniej uzyskiwana jako sproszkowany hemimorfit, obecnie (2018) produkowana również przemysłowo.
Naturalnego pochodzenia kalamina wytwarzana jest z hemimorfitu (kalaminu) i zawiera tlenek cynku oraz węglan cynku[4][5][6]. W chwili obecnej mieszanina produkowana przemysłowo zawiera tlenek cynku i 0,5% tlenku żelaza(III)[7]. Naturalnie występujący tlenek cynku oraz węglan cynku zawarte w balsamie kalaminowym mają właściwości łagodzące świąd[8]. Cynk hamuje również degranulację komórek tucznych, a przez to zmniejsza wydzielanie histaminy, ważnego mediatora odpowiedzi zapalnej i indukującego świąd[8].
Kalamina jest zaliczana do substancji o minimalnej toksyczności dla ludzi[19]. W rzadkich przypadkach może powodować nadwrażliwość lub podrażnienie[10]. Balsam kalaminowy może naśladować obraz mikrozwapnień w mammografii[20].
↑Helen L. Creech, C. O. Lee. The history of calamine. „The Journal of the American Pharmaceutical Association”. 28 (2), s. 116-118, 1939. DOI: 10.1002/jps.3080280216.
↑L. Zhou, C. Xu, L. Zhang, A. Ding. [Processing mechanism of calamine]. „Zhongguo Zhong Yao Za Zhi”. 35 (12), s. 1556-1559, 2010. PMID: 20815206(chiń.). (streszczenie w j. ang.)
↑YM. Guo, KF. Yu, YH. Liu, JZ. Zhao i inni. [Analysis on processing mechanism of calamine]. „Zhongguo Zhong Yao Za Zhi”. 30 (8), s. 596-599, 2005. PMID: 16011284(chiń.). (streszczenie w j. ang.)
↑ abOtto Braun-Falco, Gerd Plewig, Helmut Heinrich Wolff, Walter H.C. Burgdorf: Dermatology. Nowy Jork: Springer, 2012, s. 1724. ISBN 978-3-642-97933-0. (ang.)
↑ abM. Gupta, VK. Mahajan, KS. Mehta, PS. Chauhan. Zinc therapy in dermatology: a review. „Dermatol Res Pract”. 2014, s. 709152, 2014. DOI: 10.1155/2014/709152. PMID: 25120566.
↑C. Koksal, AK. Bozkurt. Combination of hydrocolloid dressing and medical compression stockings versus Unna's boot for the treatment of venous leg ulcers. „Swiss Med Wkly”. 133 (25-26), s. 364-368, 2003. DOI: 2003/25/smw-10144. PMID: 12947533.
↑Decyzja Komisji z dnia 9 lutego 2006 r. zmieniająca decyzję 96/335/WE ustanawiającą wykaz i powszechne nazewnictwo składników stosowanych w produktach kosmetycznych (Tekst mający znaczenie dla EOG), Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej [dostęp 2018-08-26].url (Dz. Urz. UE L 97 z 05.04.2006).
↑MA. McGuigan. Guideline for the out-of-hospital management of human exposures to minimally toxic substances. „J Toxicol Clin Toxicol”. 41 (7), s. 907-917, 2003. DOI: 10.1081/CLT-120026510. PMID: 14705834.
↑KC. Suen, L. Ho, KL. Chow, LL. Wong i inni. Calamine lotion: mimicking intramammary calcifications. „Australas Radiol”. 51 (Bonus Issue), s. B43-B44, 2007. DOI: 10.1111/j.1440-1673.2007.01844.x. PMID: 17875155.