Kasper Drużbicki

Kasper Drużbicki
	; Portret Drużbickiego w poznańskiej farze z łacińskim mottem: Kocham Jezusa miłością Maryi – kocham Maryję miłością Jezusa
Data i miejsce urodzenia	6 stycznia 1590 ; Drużbice
Data i miejsce śmierci	2 kwietnia 1662 ; Poznań
Miejsce pochówku	Bazylika Matki Bożej Nieustającej Pomocy, św. Marii Magdaleny i św. Stanisława Biskupa w Poznaniu
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	Towarzystwo Jezusowe
Prezbiterat	1621
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kasper Drużbicki herbu Nałęcz (ur. 6 stycznia 1590 w Drużbicach, zm. 2 kwietnia 1662^[1] w Poznaniu) – polski duchowny katolicki, jezuita, kaznodzieja, rektor szkół, pisarz, mistyk. Autor pism o tematyce ascetyczno-mistycznej.

Życiorys

Pochodził z rodziny szlacheckiej (herbu Nałęcz)^[1]. Do zakonu jezuitów wstąpił 14 sierpnia 1609 w Krakowie. Święcenia kapłańskie przyjął w 1621 w Poznaniu. W zakonie obejmował ważne stanowiska, m.in. był prowincjałem polskim (1629–1633, 1650–1653), rektorem i mistrzem nowicjatu w Krakowie (1626–1629, 1641–1644), rektorem kolegium jezuickiego w Kaliszu (1633–1634), instruktorem III probacji w Jarosławiu (1634–1636), rektorem w Ostrogu (1638–1641) i Poznaniu (1644–1647, 1657–1662). Był również wykładowcą retoryki i poetyki w jezuickich kolegiach we Lwowie i Lublinie. Gruntownie wykształcony, biegle znał Biblię. Znał mistykę nadreńską. Miał doświadczenia mistyczne. Zainicjował Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, stając się w Europie prekursorem kultu Serca Chrystusa na długo przed objawieniami św. Małgorzaty Marii Alacoque w Paray-le-Monial. Prozaik epoki baroku.

Pochowany w bazylice Matki Bożej Nieustającej Pomocy, św. Marii Magdaleny i św. Stanisława Biskupa w Poznaniu^[2].

Twórczość

Autor licznych dzieł prozą po polsku i łacinie, m.in.:

Droga doskonałości chrześcijańskiej^[3], Kalisz 1665, drukarnia Kolegium Towarzystwa Jezusowego, wyd. następne: Lwów 1667, Kalisz 1741, Kalisz 1793
Nauka o przygotowaniu się do świątobliwej śmierci^[4], Kraków 1669, druk. B. Śmieszkowic; wyd. H. Nostitz Jackowski, Kraków 1871
Przemysły zysku duchownego^[5], Kraków 1671, druk. spadkobiercy K. Schedla, wyd. następne: Gdańsk 1672, Kalisz 1685, Lwów 1746, Poznań 1750, Poznań 1866
Meta cordium Kalisz 1683, druk. Kolegium Towarzystwa Jezusowego, wyd. następne: Poznań 1683, Kalisz 1691, Kalisz 1693, Lwów 1730; wyd. S. Stojałowski, Lwów 1875; Angers 1885, (przekł. angielski pt. Heart of Jesu the Goal of all Hearts, St. Helens Messager Office 1890; przekł. francuski: Paryż 1908)
Dyscypliny duszne^[6], t. 1–2, Kalisz 1685, druk. Kolegium Towarzystwa Jezusowego, wyd. następne: Poznań 1691, Kraków 1700, Kalisz 1730
Nabożeństwa na przedniejsze czasy i święta całego roku, Poznań 1694, druk. Kolegium Towarzystwa Jezusowego
Septem Gaudia et septem dolores s. Josephi, hymnus prima vice impressus ex authentico manuscripto, Starawieś 1890
Rozmyślania sandomierskie

Wydania zbiorowe

Operum asceticorum… tomus primus^[7]^[8], Kalisz 1686; … tomus secundus, Poznań 1691, druk. Kolegium Towarzystwa Jezusowego
Opera omnia ascetica aucta duobus opusculis De effectibus, fructu et applicatione Sanctissimi Missae Sacrificii et De sublimitate perfectionis religiosae, t. 1–2, Ingolstadt 1732, druk. J.A. de la Haye

Listy i materiały

List do K. Lubienieckiego (młodszego), Lublin, 10 czerwca 1636; list od K. Lubienieckiego, Jabłonna, 9 czerwca 1636 – ogł. H. Barycz „Dokumenty i fakty z dziejów reformacji. V. Ostatnia dysputacja braci polskich w Lublinie (1636)”, Reformacja w Polsce 1953/1955, (wyd. 1956)
Kilkanaście listów i innych pism w rękopisach: Archiwum Prowincji Polskiej Towarzystwa Jezusowego w Krakowie; Biblioteka Jagiellońska, (zob. Dziennik albo catalog szczęśliwych śmierci niektórych zakonników Societas Jesu…, rękopis Biblioteki Jagiellońskiej nr 2383)

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b Boniecki 1902 ↓, s. 47.
↑ Joanna Lubierska, Jakub Wojtczak, Non omnis moriar. Pochowani w kryptach wybranych poznańskich kościołów., w: Kronika Miasta Poznania 2021/1, s. 148.
↑ KasperK. Drużbicki KasperK., Droga doskonalosci chrzescianskiey na trzy czesci rozłozona z poważnych autorow duchownych zebrana i wssytkich stanow ludziom vzywania łacnego przez x. Kaspra Drvzbickiego Societatis Iezu sposobiona a przewielebney JMci pannie Dorocie Olszewskiey xieni Chełmińskiey i wielebnemu klasztoru Chełmińskiego Zgromadzeniu ofiarowana, wyd. 1665 [online], polona.pl [dostęp 2020-10-21] .
↑ KasperK. Drużbicki KasperK., Nauka o przygotowaniu się do świątobliwey śmierci przez x. Kaspra Drużbickiego S.J. napisana a teraz znowu przedrukowana z przydatkiem książeczki Smierć świątobliwa, wyd. 1686 [online], polona.pl [dostęp 2020-10-21] .
↑ KasperK. Drużbicki KasperK., Przemysły zyskv dvchownego : abo navki do prędkiego w drodze Bożey postępku nie tylko ludziom duchownym, ale y świeckim o zbawienie dbaiącym przyzwoite, wyd. 1671 [online], polona.pl [dostęp 2020-10-21] .
↑ KasperK. Drużbicki KasperK., Dyscypliny dvszne to iest Rozmaite sposoby karania, poniżania y kształtowania dvsze naszey przed maiestatem Boskim / przez w. x. Kaspra Drvzbickiego Societatis Iesu [...], potrzecie [!] przedrukovvane, wyd. 1700 [online], polona.pl [dostęp 2020-10-21] .
↑ Opervm Asceticorvm [...] Gasparis Drvzbicki e Societate Jesu, Tomvs [...]. T. 1, Catalogvm Tractatvvm Asceticoru[m] huius Tomi & capitu[m] omniu[m] vicina post dedicatione[m] pagina indicabit [...] [online], polona.pl [dostęp 2020-10-21] .
↑ Opervm asceticorvm [...] Gasparis Drvzbicki e Societate Jesu Tomvs [...]. T. 2, Catalogum Tractatuum Asceticorum hujus Tomi & Capitum omnium, vicina post dedicationem pagina indicabit [online], polona.pl [dostęp 2020-10-21] .

Bibliografia

Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, 1564-1995, (red.) Ludwik Grzebień i in., Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego, Kraków 1996
Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 2 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964, s. 143-144
Adam Boniecki: Herbarz polski.. T. 5: Dowiattowie – Gąsiorkowicz. Warszawa: skład główny Gebethner i Wolff, 1902. [dostęp 2014-03-25]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Dzieła Kaspra Drużbickiego w bibliotece Polona

[CITEREFBoniecki190247-1] Boniecki 1902 ↓, s. 47.

[2] Joanna Lubierska, Jakub Wojtczak, Non omnis moriar. Pochowani w kryptach wybranych poznańskich kościołów., w: Kronika Miasta Poznania 2021/1, s. 148.

[3] KasperK. Drużbicki KasperK., Droga doskonalosci chrzescianskiey na trzy czesci rozłozona z poważnych autorow duchownych zebrana i wssytkich stanow ludziom vzywania łacnego przez x. Kaspra Drvzbickiego Societatis Iezu sposobiona a przewielebney JMci pannie Dorocie Olszewskiey xieni Chełmińskiey i wielebnemu klasztoru Chełmińskiego Zgromadzeniu ofiarowana, wyd. 1665 [online], polona.pl [dostęp 2020-10-21] .

[4] KasperK. Drużbicki KasperK., Nauka o przygotowaniu się do świątobliwey śmierci przez x. Kaspra Drużbickiego S.J. napisana a teraz znowu przedrukowana z przydatkiem książeczki Smierć świątobliwa, wyd. 1686 [online], polona.pl [dostęp 2020-10-21] .

[5] KasperK. Drużbicki KasperK., Przemysły zyskv dvchownego : abo navki do prędkiego w drodze Bożey postępku nie tylko ludziom duchownym, ale y świeckim o zbawienie dbaiącym przyzwoite, wyd. 1671 [online], polona.pl [dostęp 2020-10-21] .

[6] KasperK. Drużbicki KasperK., Dyscypliny dvszne to iest Rozmaite sposoby karania, poniżania y kształtowania dvsze naszey przed maiestatem Boskim / przez w. x. Kaspra Drvzbickiego Societatis Iesu [...], potrzecie [!] przedrukovvane, wyd. 1700 [online], polona.pl [dostęp 2020-10-21] .

[7] Opervm Asceticorvm [...] Gasparis Drvzbicki e Societate Jesu, Tomvs [...]. T. 1, Catalogvm Tractatvvm Asceticoru[m] huius Tomi & capitu[m] omniu[m] vicina post dedicatione[m] pagina indicabit [...] [online], polona.pl [dostęp 2020-10-21] .

[8] Opervm asceticorvm [...] Gasparis Drvzbicki e Societate Jesu Tomvs [...]. T. 2, Catalogum Tractatuum Asceticorum hujus Tomi & Capitum omnium, vicina post dedicationem pagina indicabit [online], polona.pl [dostęp 2020-10-21] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]