Przejdź do zawartości

Klaus Kinski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Klaus Kinski
Ilustracja
Klaus Kinski w Cannes (1988)
Imię i nazwisko

Klaus Günter Karl Nakszynski

Data i miejsce urodzenia

18 października 1926
Zoppot (obecnie Sopot)

Data i miejsce śmierci

23 listopada 1991
Lagunitas-Forest Knolls. Kalifornia

Zawód

aktor, reżyser, scenarzysta, pisarz

Współmałżonek

Gislinde Kühbeck (1952–1955; rozwód; 1 dziecko)
Brigitte Ruth Tocki (1960–1971; rozwód; 1 dziecko)
Minhoi Geneviève Loanic (1971–1979; rozwód; 1 dziecko)
Debora Caprioglio (1987–1989; rozwód)

Lata aktywności

1948–1989

Odznaczenia
Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa
Dom narodzin Klausa Kinskiego w Sopocie

Klaus Kinski, właściwie Klaus Günter Karl Nakszynski[1] (ur. 18 października 1926 w Sopocie, zm. 23 listopada 1991 w Lagunitas-Forest Knolls w Kalifornii) – niemiecki aktor, reżyser, scenarzysta i pisarz. Ojciec Poli, Nastassji i Nikolaia – przyrodniego rodzeństwa aktorów. Uchodzi za jedną z najbardziej barwnych i kontrowersyjnych postaci europejskiego kina drugiej połowy XX wieku. Przez długie lata współpracował z niemieckim reżyserem Wernerem Herzogiem, który w 1999 roku nakręcił film poświęcony ich burzliwej znajomości: Mein liebster Feind – Klaus Kinski (Mój ukochany wróg).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Sopocie, znajdującym się wówczas w granicach Wolnego Miasta Gdańsk. Jego ojciec Bruno Nakszyński, aptekarz, był polskiego pochodzenia[2][3]. Jego matka Susanne (z domu Lutze)[4], była pielęgniarką i córką miejscowego pastora. Klaus wychowywał się ze starszym rodzeństwem: siostrą Inge oraz braćmi: Arnem i Hansem-Joachimem. W okresie wielkiego kryzysu, w 1931 roku, kiedy miał pięć lat jego rodzina przeniosła się do Berlina, osiedliła się w mieszkaniu w Wartburgstraße 3 w dzielnicy Schöneberg i otrzymała obywatelstwo niemieckie.

Kinski pozostał bez ojca od najmłodszych lat, ponieważ Bruno postanowił opuścić rodzinę, by realizować swoje marzenia jako niespełniony śpiewak operowy[5]. W 1936 Klaus ukończył Prinz-Heinrich-Gymnasium w Schönebergu. Jego młodość była naznaczona II wojną światową. W 1943 roku, mając 17 lat został wcielony do Luftwaffe, gdzie służył jako spadochroniarz. Dostał się do niewoli brytyjskiej na terytorium Holandii[6], po czym został internowany w Berechurch w hrabstwie Essex. W 1946 roku, po spędzeniu roku i czterech miesięcy w niewoli, wrócił do okupowanych Niemiec[7].

W 1946 roku został zatrudniony w renomowanym Schlosspark-Theater w Berlinie. W następnym roku został zwolniony przez menadżera ze względu na jego nieprzewidywalne zachowanie. Z czasem stawał się coraz bardziej agresywny. W 1950 przez trzy dni przebywał w szpitalu psychiatrycznym po tym, jak prześladował kobietę, która nie odwzajemniała jego uczucia. Początkowo lekarze podejrzewali u niego schizofrenię, ale potem zdiagnozowano u niego zaburzenia psychopatyczne[8].

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

W 1948 zadebiutował jako holenderski więzień na planie czarno-białego dramatu Artura Braunera Morituri[9]. Grał niewielką rolę jako przesłuchiwany przez aliantów wolontariusz na początku filmu Anatole’a Litvaka Decyzja przed świtem (Decision Before Dawn, 1951) u boku Oskara Wernera i Richarda Baseharta. Potem trafił do dramatu Roberta Rosselliniego Strach (La Paura, 1954) z Ingrid Bergman jako artysta kabaretowy. Zagrał księcia Ottona I Bawarskiego w niemieckim dramacie Ludwig II: Glanz und Ende eines Königs (1955) z O. W. Fischerem.

Kinski wystąpił w wielu produkcjach filmowych oraz teatralnych. Od 1962, gdy zerwał połowę z kilkudziesięciu swoich przedstawień z tekstami Villona i Goethego, nie występował z programami scenicznymi. Grał za to w każdym filmie, w jaki go zaangażowano. W latach 60. udało mu się odegrać niemal sześćdziesiąt ról. Mimo iż większość z tych filmów stanowiła produkcje klasy B, pamiętnymi zostają występy Kinskiego w tak klasycznych obrazach, jak ekranizacja powieści Doktor Żywago (Doctor Zhivago, 1965)[10] w reżyserii Davida Leana w roli Kostojeda czy spaghetti western Sergio Leone Za kilka dolarów więcej (Per Qualche Dollaro in Più, 1965) jako Wild[11]. Do historii przeszedł również monolog aktora wygłoszony w listopadzie 1971 w Deutschlandhalle w Berlinie, zatytułowany Jezus Chrystus Zbawiciel.

Zagrał w 134. filmach, pięć z nich w reżyserii Wernera Herzoga przeszło do historii kina: Aguirre, gniew boży (Aguirre, der Zorn Gottes, 1972), Nosferatu wampir (Nosferatu: Phantom der Nacht, 1979), Woyzeck (1979) i Fitzcarraldo (1982)[12]. Łącznie wystąpił w 300 rolach teatralnych i filmowych[13].

Według autobiografii Kinskiego Ich brauche Liebe (Potrzebuję miłości, 1987) żadna ze scen seksu w dramacie Shūji Terayamy Owoce namiętności (Les fruits de la passion, 1981) na podstawie powieści Pauline Réage nie była udawana. Był reżyserem, scenarzystą i odtwórcą tytułowej roli (wybitnego skrzypka Niccolò Paganiniego) biograficznego dramatu muzycznego Paganini (1989)[14]. Był to ostatni film, w którym zagrał[15].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

11 czerwca 1952 ożenił się z piosenkarką Gislinde Kühbeck, z którą miał córkę Polę (ur. 23 marca 1952 w Berlinie)[16]. W roku 1955 rozwiódł się. 30 października 1960 poślubił aktorkę Brigitte Ruth Tocki, z którą miał córkę Nastassję (ur. 24 stycznia 1961 w Berlinie)[17]. Po jedenastu latach małżeństwa doszło do rozwodu w 1971 roku. W latach 1971–1979 jego żoną była Minhoi Loanic, z którą miał syna Nanhoïa Nikolaia (ur. 30 lipca 1976 w Paryżu)[18]. W latach 1987–1989 był mężem Debory Caprioglio[19], z którą nie miał dzieci.

Śmierć

[edytuj | edytuj kod]

Zmarł w Kalifornii na zawał serca w wieku 65 lat. Jego ciało zostało skremowane, a prochy wrzucone do Pacyfiku[20].

Kontrowersje

[edytuj | edytuj kod]

W ciągu swojego życia uchodził za bardzo ekscentrycznego artystę. W latach 70. wiele osób uważało go za zmanierowanego gwiazdora filmowego. W spektaklu Jezus Chrystus Zbawiciel Kinski wcielił się w rolę oskarżyciela Jezusa, co wystarczyło, by przedstawienie zakończyło się skandalem. Nawet najlepsze ze swoich filmów nazywał „beznadziejnymi szmirami”, a reżyserów wyzywał od „nieudolnych durniów”. O swojej filmowej karierze mawiał: „Jestem dziwką – robię to tylko dla pieniędzy”. Werner Herzog, który znał Kinskiego od lat 50., powiedział po latach: „Kinski nie był aktorem. Nienawidził tego zawodu. Był jedynym geniuszem, jakiego udało mi się spotkać”. Herzog ujawnił także, że jeszcze gdy jako nastolatek dzielił z nim mieszkanie, Kinski dostawał nieraz kilkudniowych napadów szału. Rozbijał wówczas naczynia i niszczył meble.

13 stycznia 2013 do niemieckich księgarń trafiła autobiograficzna książka Kindermund (Dziecięce usta), gdzie starsza córka, Pola Kinski, oskarżyła ojca o molestowanie seksualne i tyranizowanie całej rodziny[21]. W wywiadzie dla tygodnika „Stern” Pola Kinski ujawniła, że jej ojciec molestował ją od piątego roku życia, a po raz pierwszy zgwałcił, gdy miała dziewięć lat[22]. Sławny aktor finansował Poli kosztowny styl życia i obsypywał ją prezentami, nakazując jej milczenie[23][24][25]. Z kolei młodsza córka, Nastassja Kinski, opisuje na łamach „Bild” atmosferę strachu panującą w domu – „Nie był ojcem. 99 procent czasu panicznie się go bałam. Był nieobliczalny, terroryzował całą rodzinę” – wyznawała w wywiadzie[26][27].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Reżyseria

[edytuj | edytuj kod]
  • Kinski Paganini (1989)
  • Nosferatu a Venezia (1988)

Obsada aktorska

[edytuj | edytuj kod]
Filmy w reż. Herzoga
Pozostałe
  • 1948: Morituri
  • 1951: Decision Before Dawn
  • 1955: Um Thron und Liebe
  • 1955: Ludwig II
  • 1955: Kinder, Mütter und ein General
  • 1955: Hanussen
  • 1956: Geliebte Corinna
  • 1956: Waldwinter
  • 1958: A Time to Love and a Time to Die
  • 1960: Der Rächer
  • 1961: Die Toten Augen von London
  • 1961: Das Geheimnis der gelben Narzissen
  • 1961: Bankraub in der Rue Latour
  • 1961: Die Kurve film TV
  • 1961: Die Seltsame Gräfin
  • 1962: Das Rätsel der roten Orchidee
  • 1962: The Counterfeit Traitor
  • 1962: Der Rote Rausch
  • 1962: Die Tür mit den 7 Schlössern
  • 1962: Das Gasthaus an der Themse
  • 1963: Die Mondvögel film TV
  • 1963: Der Zinker
  • 1963: Die Schwarze Kobra
  • 1963: Der Schwarze Abt
  • 1963: Das Indische Tuch
  • 1963: Scotland Yard jagt Dr. Mabuse
  • 1963: Kali Yug, la dea della vendetta
  • 1963: Das Geheimnis der schwarzen Witwe
  • 1963: Piccadilly null Uhr zwölf
  • 1964: Der Letzte Ritt nach Santa Cruz
  • 1964: Wartezimmer zum Jenseits
  • 1964: Die Gruft mit dem Rätselschloß
  • 1964: Winnetou II: Ostatni renegaci
  • 1964: Das Geheimnis der chinesischen Nelke
  • 1964: Das Verrätertor
  • 1965: Neues vom Hexer
  • 1965: The Dirty Game
  • 1965: Estambul 65
  • 1965: The Pleasure Girls
  • 1965: Za kilka dolarów więcej (Per qualche dollaro in più)
  • 1965: Doktor Żywago (Doctor Zhivago)
  • 1966: Circus of Fear
  • 1966: Le Carnaval des barbouzes
  • 1966: Our Man in Marrakesh
  • 1966: Das Geheimnis der gelben Mönche
  • 1967: El Chuncho, quién sabe?
  • 1967: Die Blaue Hand
  • 1967: The Million Eyes of Sumuru
  • 1967: Five Golden Dragons
  • 1967: Ad ogni costo
  • 1968: Mister Zehn Prozent – Miezen und Moneten
  • 1968: Coplan sauve sa peau
  • 1968: Ognuno per se
  • 1968: L’Uomo, l’orgoglio, la vendetta
  • 1968: A qualsiasi prezzo
  • 1968: I Bastardi
  • 1968: Człowiek zwany Ciszą (Il grande silenzio)
  • 1969: Sono Sartana, il vostro becchino
  • 1969: Cinque per l’inferno
  • 1969: Marquis de Sade: Justine
  • 1969: Dos veces Judas
  • 1969: Se incontri Sartana prega per la tua morte
  • 1969: A doppia faccia
  • 1969: La Legge dei gangsters
  • 1969: Il Dito nella piaga
  • 1969: Paroxismus
  • 1970: Mir hat es immer Spaß gemacht
  • 1970: E Dio disse a Caino
  • 1970: Count Dracula
  • 1970: La Peau de torpedo
  • 1970: Appuntamento col disonore
  • 1970: Lamparty Churchilla (I Leopardi di Churchill)
  • 1970: La Belva
  • 1971: Giù la testa... hombre
  • 1971: L’ Occhio del ragno
  • 1971: Per una bara piena di dollari
  • 1971: Lo chiamavano King
  • 1971: Bestia zabija z zimną krwią (La Bestia uccide a sangue freddo)
  • 1971: Prega il morto e ammazza il vivo
  • 1971: La Vendetta è un piatto che si serve freddo
  • 1971: Nella stretta morsa del ragno
  • 1971: Il Venditore di morte
  • 1972: Il Mio nome è Shanghai Joe
  • 1972: Il Ritorno di Clint il solitario
  • 1973: Eroi all’inferno
  • 1973: Occupation serial TV
  • 1973: La Mano spietata della legge
  • 1973: La Morte ha sorriso all’assassino
  • 1974: Lifespan
  • 1974: Chi ha rubato il tesoro dello scia?
  • 1974: La Mano che nutre la morte
  • 1974: Le Amanti del mostro
  • 1975: Ślady (Le Orme)
  • 1975: L’Important c’est d’aimer
  • 1975: Il Ritorno di Shanghai Joe
  • 1975: Un Genio, due compari, un pollo
  • 1975: Das Netz
  • 1976: Jack the Ripper
  • 1976: Nuit d’or
  • 1977: Mivtsa Yonatan
  • 1977: Madame Claude
  • 1977: Mort d’un pourri
  • 1978: Pieśń Rolandzie (La Chanson de Roland)
  • 1979: Zoo zéro
  • 1980: Haine
  • 1980: La Femme enfant
  • 1980: Schizoid
  • 1981: Les Fruits de la passion
  • 1981: Venom
  • 1981: Najlepszy kumpel (Buddy Buddy)
  • 1982: Love and Money
  • 1982: The Soldier
  • 1982: Android
  • 1984: The Secret Diary of Sigmund Freud
  • 1984: Faerie Tale Theatre – Beauty and the Beast (odc. serialu TV)
  • 1984: The Little Drummer Girl
  • 1984: The Hitchhiker (odc. serialu TV)
  • 1984: Code Name: Wild Geese
  • 1985: Revenge of the Stolen Stars
  • 1985: Creature
  • 1985: Kommando Leopard
  • 1985: El Caballero del dragón
  • 1986: Crawlspace
  • 1987: Timestalkers (film TV)
  • 1988: Nosferatu w Wenecji (Nosferatu a Venezia)
  • 1989: Kinski Paganini

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Odpis skrócony aktu urodzenia. klaus-kinski.de. [dostęp 2016-12-19]. (pol.).
  2. ↑ Klaus Kinski, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-12-19] (ang.).
  3. ↑ Klaus Günter Karl Kinski (Nakszynski) (1926-1991) – Genealogy. Geni. [dostęp 2016-12-19]. (ang.).
  4. ↑ Susanne Nakszyński – Genealogy. Geni. [dostęp 2016-12-19]. (ang.).
  5. ↑ Klaus Kinski. MYmovies.it. [dostęp 2016-12-19]. (wł.).
  6. ↑ Klaus Kinski [online], IMDb [dostęp 2021-12-10].
  7. ↑ Klaus Kinski. ČSFD.cz. [dostęp 2016-12-19]. (cz.).
  8. ↑ Asylum records confirm Klaus Kinski’s madness. The Local. [dostęp 2016-12-19]. (niem.).
  9. ↑ Artista: Klaus Kinski (18 de Dezembro de 1926). Filmow. [dostęp 2016-12-19]. (port.).
  10. ↑ Klaus Kinski. AlloCiné. [dostęp 2016-12-19]. (fr.).
  11. ↑ Matteo Prosperi: Il folle e geniale Klaus Kinski: tra pedofilia, violenza e cinema d’autore. LaScimmiaPensa, 18 października 2020. [dostęp 2021-03-14]. (wł.).
  12. ↑ Klaus Kinski. TCM.com. [dostęp 2016-12-19]. (ang.).
  13. ↑ Redakcja, Ważny adres – Kościuszki 10 w Sopocie. Tu urodził się Klaus Kinski [online], Sopot Nasze Miasto, 8 lutego 2008 [dostęp 2021-12-10] (pol.).
  14. ↑ Hal Erickson: Klaus Kinski Biography. AllMovie. [dostęp 2016-12-19]. (ang.).
  15. ↑ Klaus Kinski – biografia [online], Onet Kultura, 1 grudnia 2008 [dostęp 2021-12-10] (pol.).
  16. ↑ Pola Kinski. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-18)]. (ang.).
  17. ↑ Nastassja Kinski w bazie Notable Names Database (ang.)
  18. ↑ Nikolai Kinski. Listal. [dostęp 2016-12-19]. (ang.).
  19. ↑ Klaus Kinski Dating History. FamousFix. [dostęp 2016-12-19]. (ang.).
  20. ↑ Klaus Kinski (1926-1991). Find a Grave. [dostęp 2016-12-19]. (ang.).
  21. ↑ Patrick Jackson (2013-01-10): German actor Klaus Kinski 'abused his daughter Pola’. BBC News. [dostęp 2016-12-19]. (ang.).
  22. ↑ gaw, AFP (2013-01-09): Córka Klausa Kinskiego: Mam dość oddawania mu czci. Molestował mnie. Gazeta Wyborcza. [dostęp 2018-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-21)]. (pol.).
  23. ↑ Sebastian Hammelehle, Barbara Hans (2013-01-11): Das Engelchen und sein Teufel. Der Spiegel. [dostęp 2016-12-19]. (niem.).
  24. ↑ Peter Mohr, Wiesbadener Kurier (2013-01-12): Kindermund von Pola Kinski – Insel Bücher Buchdetail. Suhrkamp. [dostęp 2016-12-19]. (niem.).
  25. ↑ Scott Roxborough (2013-09-01): Klaus Kinski’s Daughter Claims He Sexually Abused Her. „The Hollywood Reporter”. [dostęp 2016-12-19]. (ang.).
  26. ↑ Malta Biss (2013-01-13): Jetzt spricht Nastassja. Bild. [dostęp 2016-12-19]. (niem.).
  27. ↑ Erste Auszüge aus dem Buch, über das Deutschland spricht. Bild. [dostęp 2016-12-19]. (niem.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Klaus_Kinski&oldid=74490678”