Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny „Ta’ Ċeppuna” w Marsie
kościół | |||||||
Państwo | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||
Adres |
Marsa Sports Club | ||||||
Wyznanie | |||||||
Kościół | |||||||
Parafia | |||||||
Wezwanie | |||||||
| |||||||
| |||||||
Położenie na mapie Malty | |||||||
Położenie na mapie Morza Śródziemnego | |||||||
35°52′29,7″N 14°29′17,5″E/35,874917 14,488194 |
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny „Ta’ Ċeppuna”[1] (malt. Knisja Santa Marija Ta’ Ċeppuna, ang. Church of the Assumption (Ta’ Ċeppuna))[2] – rzymskokatolicki kościół[3] leżący w miejscowości Marsa na Malcie. Znajduje się na terenie Marsa Sports Club. Świątynia wchodzi w skład parafii Trójcy Świętej w Marsie[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Od dawna kościółek ten znany był pod krótką nazwą „Ta’ Ċeppuna”, od miejsca, w którym został zbudowany. Historyk Annibale Preca twierdzi, że słowo „ċeppuna” oznacza „coś ukrytego w ciemności”[1].
Achille Ferres w swojej książce „Descrizione Storica delle Chiese di Malta e Gozo”[5] określa ten kościół jako bardzo stary i zbudowany około 1500. Prawdopodobnie zbudowali go myśliwi, którzy bywali na tych terenach, które w tamtym czasie były bardzo dobrym terenem do polowań[1][6][7][8].
Szczególny epizod w historii tej świątyni związany jest z pierwszym wielkim mistrzem Zakonu Świętego Jana, Philippem Villiersem, który zmarł 21 sierpnia 1534 roku w klasztorze franciszkanów przy kościele Ta’ Giesu w Rabacie. Stamtąd zabrany został do Birgu, wówczas miejsca osiedlenia joannitów przed zbudowaniem Valletty. Ale po drodze złożono na noc zwłoki w kościele Santa Marija ta’ Ċeppuna, a następnego dnia rano zabrano na barkę i przewieziono drogą morską do Birgu[1][6][7][8][9].
W 1575 kościół odwiedził prałat Pietro Dusina, delegat apostolski. W swoim raporcie nazwał świątynię „Chiesa Della Beata Vergine Assunta detta di Ceppuna nel Territorio Marsa”[6]. Znaczy to, że przydomek „Ta’ Ċeppuna” kościół nosił od początków swojego istnienia[1].
II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]
Podczas ostatniej wojny cały teren Klubu Sportowego Marsa znalazł się w rękach Brytyjczyków i dlatego również ucierpiał z powodu ataków powietrznych. Kościół, wówczas wykorzystywany jako magazyn, został trafiony bombami i zawalił się, lecz wkrótce potem został odbudowany na tym samym fundamencie co stary i w tym samym stylu[1][9][6][7].
Odrestaurowanie[edytuj | edytuj kod]
Przez lata zarówno pogoda, jak i inne czynniki wyrządziły wiele szkód w budynku kaplicy. Kaplica została odrestaurowana we współpracy z Din l-Art Ħelwa po raz pierwszy w latach 90. XX wieku[6]. W 2006 kaplica została odrestaurowana przez Ministerstwo Zasobów i Infrastruktury[7]. Prace renowacyjne trwały od 10 maja do 1 sierpnia tego roku. 28 grudnia 2006 odnowiony kościół został poświęcony przez ks. Manuela Abelę, emerytowanego proboszcza parafii Trójcy Świętej[1].
W trakcie prac restauracyjnych pokryto dach nową papą, wykonano nową posadzkę z płyt, wyburzono pomieszczenie obok kościoła dobudowane kiedyś jako zakrystia, przedłużono zewnętrzny parapet do szerokości fasady kościoła i odrestaurowano istniejące drzwi wejściowe. Wykonano także nowe okno oraz sprzątnięto teren wokół kościoła[1][8].
Wartość wszystkich prac renowacyjnych wyniosła 17,5 tysiąca euro[1].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Nie jest znany architekt istniejącego dziś kościoła. Kościół został zbudowany z lokalnego wapienia globigerynowego, ma formę niewielkiego sześcianu[6].
Sklepienie świątyni, wykonane z płyt wapiennych, wsparte jest na trzech łukach. Podłoga wykonana jest z dużych płyt[1][6].
Wewnątrz znajduje się tylko jeden ołtarz wykonany z wapienia. Jest on umieszczony na jednostopniowym podwyższeniu w niewielkiej zwieńczonej łukiem apsydzie na wschodniej ścianie[6]. Nad ołtarzem znajduje się reprodukcja obrazu tytularnego, na którym znajduje się Matka Boża ze św. Pawłem, św. Janem Chrzcicielem oraz św. Mikołajem, w otoczeniu putti[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k Roderick Basuttil: Santa Marija ta’ Ċeppuna ~ Marsa ~. Kappelli Maltin. [dostęp 2023-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-10)]. (malt.).
- ↑ Santa Marija (ta' Ceppuna) / Assumption (ta' Ceppuna). Quddies. [dostęp 2023-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-12-05)]. (ang.).
- ↑ [https://web.archive.org/web/20170626170336/http://www.gcatholic.org/churches/malta/44285.htm Knisja Santa Marija (ta’ Ceppuna) / Church of the Assumption / Marsa, Malta]. GCatholic.org. [dostęp 2023-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-26)]. (ang.).
- ↑ Parroċċa tal-Marsa – It-Trinità Qaddisa. L-Arċidjoċesi ta’ Malta. [dostęp 2023-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-02)]. (malt.).
- ↑ XCVIII. Chiese poste in casal Curmi e suoi limiti. / IX. Chiesa dell' Assunta.. W: Achille Ferres: Descrizione storica delle chiese di Malta e Gozo. Malta: 1866, s. 365.
- ↑ a b c d e f g h Ta' Ceppuna chapel - medieval gem within Marsa Sports Club. [w:] Times of Malta [on-line]. 2002-07-20. [dostęp 2023-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-22)]. (ang.).
- ↑ a b c d Hunters' chapel to be restored. [w:] Times of Malta [on-line]. 2005-11-29. [dostęp 2023-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-22)]. (ang.).
- ↑ a b c Lm100,000 Spent on restoration of chapels in six months. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2006-08-02. [dostęp 2023-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-23)]. (ang.).
- ↑ a b Marsa - Church of Santa Marija Ta'Ceppuna. W: Alfie Guillaumier: Malta’s Towns and Villages. USA: Terry Asphar (tłumacz), 2003, s. 221. ISBN 0-9743821-0-8. (ang.).