Kościół Przemienienia Pańskiego w Osieku Jasielskim
nr rej. A-157 z dnia 31.03.1972[1] | |||||
kościół parafialny | |||||
Elewacja południowa | |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Miejscowość | |||||
Wyznanie | |||||
Kościół | |||||
Parafia | |||||
Wezwanie | |||||
| |||||
Położenie na mapie gminy Osiek Jasielski | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |||||
Położenie na mapie powiatu jasielskiego | |||||
49°38′00,7″N 21°29′23,9″E/49,633528 21,489972 |
Kościół Przemienienia Pańskiego w Osieku Jasielskim – kościół rzymskokatolicki, dawny parafialny pw. Przemienienia Pańskiego wzniesiony około 1419.
Kościół należy do wyjątkowych przykładów rozwiązania bazylikowego w drewnianej architekturze sakralnej. Jest jednym z najstarszych kościołów drewnianych w Polsce.
Świątynia znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa podkarpackiego (trasa VIII – jasielsko-dębicko-ropczycka).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Parafię w Osieku Jasielskim erygowano w 1370, a kościół został wzniesiony na przełomie XV i XVI wieku (według miejscowego przekazu w 1419). Około 1640 świątynię poddano gruntownej przebudowie i rozbudowie: dostawiono wieżę-dzwonnicę z kruchtą do zachodniej ściany kościoła, przebudowano dach, zmieniono wyposażenie wnętrza. Kolejny remont przeprowadzono w II połowie XVIII wieku. Podczas remontu w 1840 ściany ozdobiono polichromią. W 1976 wykonano prace zabezpieczające. W latach 2006–2009 wykonano remont generalny elementów konstrukcyjnych świątyni (wzmocnienie fundamentów, pokrycie gontowe) oraz rozpoczęto prace konserwatorskie wewnątrz kościoła.
-
Widok od strony zachodniej
-
Widok od strony północno-zachodniej
-
Widok od strony północnej
Architektura i wyposażenie
[edytuj | edytuj kod]Kościół jest orientowany, konstrukcji zrębowej, z wieżą o konstrukcji słupowo-ramowej. Trójnawowy w układzie bazylikowym, do nawy głównej przylegają dwie niższe nawy boczne. Do trójbocznie zamkniętego prezbiterium węższego od nawy głównej dostawiona zakrystia. Wieża niska, przysadzista, na rzucie kwadratu, z bocznymi aneksami, zwieńczona izbicą z namiotowym dachem. Nawa i prezbiterium przykryte dachem jednokalenicowym z sześcioboczną wieżyczką na sygnaturkę, zakończoną hełmem ostrosłupowym. Ściany kościoła pobite są gontem.
Wnętrze nakryte jest stropami płaskimi, a w nawach bocznych spłaszczone sklepienia kolebkowe. Ściany i stropy ozdobione neobarokową polichromią figuralną. Chór muzyczny z XVIII wieku wsparty na słupach z wybrzuszonym parapetem w części środkowej. Wyposażenie pochodzi z różnych okresów, a najcenniejsze to:
- barokowe ołtarze z XVII wieku: główny i trzy boczne,
- późnogotycki krucyfiks z XVI wieku,
- kamienna chrzcielnica z XVI wieku,
oraz przeniesione do nowego kościoła poświęconego w 2000:
- obraz Matki Boskiej Śnieżnej z ołtarza głównego
- obraz malowany na desce Chrystusa Salwatora z XVI wieku z ołtarza bocznego
Z kościoła w Osieku Jasielskim pochodzi tryptyk św. Piotra i św. Pawła z pierwszej połowy XVI wieku, przechowywany obecnie w Muzeum Archidiecezjalnym w Przemyślu.
-
Widok od strony północno-wschodniej
-
Ogrodzenie
-
Widok od strony wschodniej
Otoczenie kościoła
[edytuj | edytuj kod]Obiekt jest otoczony starodrzewiem i ogrodzony kamiennym murem z kaplicami.
-
Kapliczka w ogrodzeniu
-
Polichromia
-
Widok ogólny wnętrza
-
Chór muzyczny
-
Chrzcielnica
-
Nowy kościół
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-05-02] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Sebastian Wypych, Kościoły drewniane Karpat i Podkarpacia, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2001, str.156-157, ISBN 83-85557-88-1, ISBN 83-85368-79-5
- Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego, Krzysztof Zieliński (red.), Rzeszów: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia”, 2015, s. 206-207, ISBN 978-83-61577-68-3, OCLC 922211420 .
- Tablica informacyjna przed kościołem
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kościoły drewniane, Osiek Jasielski
- Diecezja Rzeszowska, Parafia Osiek Jasielski. diecezja.rzeszow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].