49°38′07″N 21°29′28″E/49,635278 21,491111Osiek Jasielski
| Artykuł | 49°38′7″N 21°29′28″E |
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°37'59.9"N, 21°28'59.9"E, 49°40'N, 21°30'E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 635 m |
| ||||
| ||||
 Zabytkowy kościół drewniany (z ok. 1419) | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  podkarpackie
| |||
| Powiat | jasielski | |||
| Gmina | Osiek Jasielski | |||
| Liczba ludności (2013-04-19) | 705[1] | |||
| Strefa numeracyjna | 13 | |||
| Kod pocztowy | 38-223[2] | |||
| Tablice rejestracyjne | RJS | |||
| SIMC | 0358612 | |||
Położenie na mapie gminy Osiek Jasielski  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu jasielskiego  | ||||
| 49°38′07″N 21°29′28″E/49,635278 21,491111
| ||||
Osiek Jasielski – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, siedziba gminy Osiek Jasielski[3]. Miejscowość leży nad Wisłoką. Osiek uzyskał lokację miejską w 1399 roku, zdegradowany po 1661 roku[4].
Osiek uzyskał lokację miejską przed 1365 rokiem, zdegradowany w 1934 roku[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0358629 | Pod Dębiną | część wsi |
| 0358635 | Pod Górą | część wsi |
| 0358641 | Pod Skałą | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o Osieku pochodzi z XIV wieku. W 1365 roku Kazimierz Wielki nadał miejscowości magdeburskie prawa miejskie[7]. Jako miasto królewskie Osiek otrzymał przywileje handlowe i celne. Powstał tu także zamek obronny, którego ślady znajdują się w południowej części miejscowości. Nazwany został „kocim zamkiem", co wskazywałoby, że ruiny mogły być wykorzystane czasowo na obozowisko przybyłych z południa wychodźców religijnych.
Zamek osiecki był jednym z szeregu zamków broniących południowej granicy Polski[7]. Dzierżawcami starostwa osieckiego byli Stadniccy. W drugiej połowie XVI w. oraz w latach 1603, 1606, 1607 i 1618 mieszczanie osieccy wnosili przeciw nim skargi do sądu grodzkiego w Bieczu i do króla, że przez bicie, więzienie i inne formy przemocy zmuszeni są do odrabiania pańszczyzny[7].
W 1762 r. starostwo stało się własnością księcia Giedrojcia, ostatniego starosty królewskiego. Podczas zaboru austriackiego zarządzali Osiekiem Braniccy, Sanguszkowie, Gaszyńscy i Janiszewscy[7].
Osiek był wielokrotnie dewastowany podczas napaści wrogich wojsk (w 1474, 1655-56, 1657, 1704-09 oraz w czasie I i II wojny światowej).
Drewniany kościół pw. Przemienienia Pańskiego[edytuj | edytuj kod]
We wsi znajduje się kościół parafialny pw. Przemienienia Pańskiego wzniesiony około 1419 r. Jest to jeden z najstarszych kościołów drewnianych w Polsce. Około 1640 r. świątynię poddano gruntownej przebudowie i rozbudowie (m.in. dostawienie dzwonnicy do zachodniej ściany kościoła). Kościół otoczony jest kamiennymi sobotami. Wnętrze ozdobione jest bardzo cenną neobarokową XIX-wieczną polichromią. Kościół należy do wyjątkowych w drewnianej architekturze sakralnej przykładów rozwiązania bazylikowego. Wewnątrz na szczególną uwagę zasługują:
- barokowe ołtarze (XVII wiek)
- cenna polichromia (XIX wiek)
- pulpit muzyczny (XVIII wiek)
- gotycko-renesansowy tryptyk św. Piotra malowany w 1527 roku, przechowywany w Muzeum Archidiecezjalnym w Przemyślu.
Kościół znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa podkarpackiego.
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Szlak Architektury Drewnianej – Trasa nr VIII (jasielsko-dębicko-ropczycka)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Strona zaleze.com
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 878 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 58-59.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części (pol.). opublikowany [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06].
- ↑ a b c d Władysław Sarna: "Opis powiatu jasielskiego". Rerint pracy z 1908, wydany przez PUW Roksana, str. 444-457, ISBN 83-7343-071-7.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Osiek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 629.
- Historia miejscowości (na stronie gminy)
- Siedziba gminy: Osiek Jasielski
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
