Kotomierz
wieś | |
Dwór w Kotomierzu | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Sołectwo |
Sołectwo |
Wysokość |
91 m n.p.m. |
Liczba ludności (2022) |
1022[2] |
Strefa numeracyjna |
52 |
Kod pocztowy |
86-022[3] |
Tablice rejestracyjne |
CBY |
SIMC |
0084385 |
Położenie na mapie gminy Dobrcz | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego | |
53°17′07″N 18°07′22″E/53,285278 18,122778[1] |
Kotomierz – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Dobrcz.
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
Linie kolejowe
[edytuj | edytuj kod]We wsi znajduje się stacja kolejowa linii kolejowej nr 131.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W przeszłości wieś była własnością szlachecką. W 1313 jej właścicielami byli Żyra i Wojciech. Ustalili oni wówczas granicę między Kotomierzem a Wudzynem należącym do dóbr klasztoru byszewskiego, którą zatwierdził książę Przemysław. W XVI w. właścicielem Kotomierza był B. Siemiński. Wieś obejmowała wówczas obszar 10 łanów (około 180 ha).
W latach 1807–1815 Kotomierz leżał w granicach Księstwa Warszawskiego, w departamencie bydgoskim. W okresie pruskim Kotomierz należał do powiatu bydgoskiego (zresztą podobnie jak dzisiaj). Około połowy XIX w. zmieniono nazwę Kotomierz na Klahrheim. Zmiana nazwy wsi wiąże się z nabyciem majątku w Kotomierzu przez Alberta von Klahra (1850).
Po 1850 von Klahr przystąpił do budowy dworu i zabudowań gospodarczych. Dwór został nieznacznie przebudowany w 2. połowie XIX wieku. Do 1850. istniał spichlerz oraz stary dwór powstały zapewne w końcu XVIII w. (obecnie nieistniejący). Kotomierz liczył wtedy 339 mieszkańców, w tym 260 katolików i 79 ewangelików. Powierzchnia gruntów wynosiła 3386 mórg (około 1896 ha).
Na przełomie XIX i XX w. majątek Kotomierz-Klahrheim drogą koligacji rodzinnych przeszedł we władanie rodziny von Otto. Jak wynika z planu melioracji gruntów sporządzonego w 1889, oba skrzydła dworu istniały już wtedy w obecnej formie. Do 1939 właścicielem Kotomierza był Paul von Otto. W 1937 część majątku została rozparcelowana. W momencie sporządzania planu parcelacji, tj. 1 kwietnia 1937, powierzchnia majątku wynosiła 514,67 ha.
W czasie II wojny światowej, 10 listopada 1943, na stacji kolejowej w Kotomierzu nieznany polski oddział partyzancki doprowadził do zderzenia niemieckiego pociągu towarowego z transportem wojskowym, który w wyniku katastrofy zapalił się. Wskutek zderzenia ruch kolejowy został wstrzymany na 24 godziny[4].
Współczesność
[edytuj | edytuj kod]Po 1945 w Kotomierzu został utworzony Zespół Państwowych Gospodarstw Rolnych. Następnie znajdował się tu Zakład Rolny wchodzący w skład Kombinatu Państwowych Gospodarstw Rolnych Kusowo. W lutym 1983 nastąpiło przekazanie Zakładu Rolnego w Kotomierzu na własność Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Karolewie. Obecnym użytkownikiem całego zespołu jest Gospodarstwo Szkoły Agro-Ekonomicznej w Karolewie, które prowadzi doświadczalną produkcję roślinną i zwierzęcą.
Wieś już od dawna posiadała szkołę, natomiast obecnie jest to budynek Szkoły Podstawowej im. Stefana Żeromskiego, oddany do użytku w 1966 (była to tzw. „Tysiąclatka”). W pobliżu szkoły znajduje się Ośrodek Zdrowia.
1 czerwca 1987 w Kotomierzu utworzona została rzymskokatolicka parafia św. Alberta Chmielowskiego[5].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Według rejestru zabytków NID[6] na listę zabytków wpisany jest zespół dworski, nr rej.: A/1001/1-2 z 5.06.1987:
- dwór, 1880
- park, pocz. XIX w.
Dawne cmentarze
[edytuj | edytuj kod]Na terenie wsi zlokalizowane są dwa nieczynne cmentarze ewangelickie[7][8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 59749
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-03] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 530 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ K.Ciechanowski, Ruch oporu na Pomorzu Gdańskim 1939-1945, Warszawa 1972, s. 345
- ↑ Kotomierz – Parafia pw. św. Alberta Chmielowskiego. diecezja.bydgoszcz.pl. [dostęp 2017-05-04].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024, s. 12 [dostęp 2016-07-31] .
- ↑ Zapomnieni - zdjęcia pierwszego cmentarza. [dostęp 2011-12-21].
- ↑ Zapomnieni - zdjęcia drugiego cmentarza. [dostęp 2011-12-21].