Kryszyn
50°34′04″N 23°48′31″E/50,567778 23,808611| wieś | |
 Kapliczka przydrożna w Kryszynie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-652[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LTM |
| SIMC |
0901520[5] |
Położenie na mapie gminy Telatyn  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego  | |
| 50°34′04″N 23°48′31″E/50,567778 23,808611[1]
| |
Kryszyn – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Telatyn[6][5].
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Telatyn[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 254 mieszkańców[8].
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nabrożu-Kolonii[9].
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0901536 | Kolonia Kryszyn | część wsi |
| 0901542 | Rudka | przysiółek |
Historia[edytuj | edytuj kod]
W roku 1439 właścicielem Kryszyna, był Łaszcz pisany z Wrońskich i Kryszyna – syn Pełki, podczaszy zakroczymski w roku 1444[a]. Był to pierwszy pewny przedstawiciel rodu Łaszczów w ziemi bełskiej. Przed 1496 wieś należała do Pełki Łaszcza[10]. Rejestry poborowe z 1564 roku wskazują jako właścicieli Podhoreckich, było tu wówczas 4,25 łana (to jest 71,4 ha) gruntów uprawnych. W początkach XIX wieku dwór i folwark należał do Wysoczańskich, w 1846 do Pawła Kosseckiego, a następnie w roku 1881 do rodziny Janiszewskich, posiadał wówczas 471 mórg gruntu[11].
Nota słownika z XIX wieku opisuje, że obok wsi znajdują się 2 piękne kapliczki murowane ze statuami[11]. Do dziś zachowała się jedna z nich.
Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z 1827 roku wieś liczyła 32 domy i 164 mieszkańców.
Według spisu powszechnego z roku 1921 wieś Kryszyn liczyła 34 domy oraz 209 mieszkańców, w tym 75 Ukraińców[12].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Neogotycka murowana kapliczka pod wezwaniem św. Antoniego z XIX wieku znajdująca się obok wsi.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Choć nie wiadomo do końca jak w przebiegu dziejów pomnożył się majątek Łaszczów w Bełszczyźnie to u schyłku XV wieku wyodrębnia się kilka linii tego rodu. Otrzymują oni dodatkowe przydomki od nazw dzierżonych posiadłości: Łaszczowie Tuczapscy, Nieledewscy i Strzemileccy, a później także Swierszczowscy, Obrowieccy i Kobielscy. Łaszczowie stanowili jeden z najpotężniejszych w województwie bełskim domów, lokowali w XVI wieku w swych dobrach trzy miasta z ośrodkami parafialnymi (Strzemilcze, Prawda - Łaszczów, Florianów-Narol), a na początku XVII w. czwarte: Nowy Łaszczów – obecnie Łaszczówkę.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 62992
- ↑ Wieś Kryszyn w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-02], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-02].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 625 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-09-07].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200), ze zmianami w obwieszczeniu z dnia 4 sierpnia 2015(dts) (Dz.U. z 2015 r. poz. 1636).
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Telatyn. Urząd Gminy Telatyn. [dostęp 2020-03-06].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Janeczek 1991 ↓, s. 100.
- ↑ a b Kryszyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 763.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924 [dostęp 2017-09-07].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Janeczek: Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskie od schyłku XIV do początku XVII w. Wrocław: 1991.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Kryszyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 177.
- Siedziba gminy: Telatyn
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonie | |
| Części wsi |
|
| Przysiółek wsi |
|
| Osady wsi |
|
