Książęta cieszyńscy

Księstwo Cieszyńskie powstało w 1290 roku. Jego pierwszym władcą był Mieszko. Wywodzący się od niego Piastowie cieszyńscy wymarli w linii męskiej w 1625 roku. Po śmierci Fryderyka Wilhelma Księstwo Cieszyńskie przypadło jego siostrze Elżbiecie Lukrecji, ale tylko na zasadzie dożywocia.

Książęta cieszyńscy od 1327 byli czeskimi lennikami. Na tej podstawie po śmierci Elżbiety Lukrecji w 1653 Księstwo Cieszyńskie przypadło Ferdynandowi III, królowi Czech. Nadał on księstwo w lenno swojemu synowi, Ferdynandowi IV. Nowy książę cieszyński zmarł już w 1654 i od tego czasu do 1722 książętami cieszyńskimi byli kolejni królowie Czech. W 1722 zostało nadane w lenno Leopoldowi, księciu lotaryńskiemu. Po śmierci księcia Franciszek I w 1765 władcą Księstwa Cieszyńskiego został jego syn Józef II Habsburg, będący zarazem królem Czech.

W 1766 Księstwo Cieszyńskie otrzymali w lenno siostra Józefa II Maria Krystyna i jej mąż Albert Wettyn. Albert zmarł bezpotomnie w 1822 i kolejnym księciem cieszyńskim został jego adoptowany syn Karol Ludwik Habsburg, którego potomkowie władali Księstwem Cieszyńskim do 1918 roku. Ostatnim księciem cieszyńskim był Fryderyk Habsburg.

Księstwo cieszyńsko-oświęcimskie

z księstwa opolsko-raciborskiego

1280/01-1314/15	Mieszko (syn Władysława opolsko-raciborskiego, od 1280/81 wspólnie z bratem Przemkiem w Cieszynie, Oświęcimiu i Raciborzu, od 1290 po podziale samodzielny książę cieszyńsko-oświęcimski, od 1291 lennik króla Czech Wacława II)

Księstwo cieszyńskie

1314/15-1358	Kazimierz I (syn Mieszka cieszyńskiego, w wyniku podziału Cieszyn, od 1327 dziedziczny lennik czeski, od 1337 w Siewierzu, od 1357 w Bytomiu)
1358-1410	Przemysław I Noszak (syn, 1359-1368 i od 1405 strata Siewierza, od 1369 strata północnej części księstwa bytomskiego, a od 1405 reszty, 1378-1382 w Żorach, od 1384 połowa Głogowa i Ścinawy (bez okresu 1404-1406), 1397-1401 w Oleśnie, od 1385 w Strzelinie, 1401-1405 w Toszku)

Księstwo cieszyńsko-oświęcimskie

1405-1431	Bolesław I (syn, pd. Bytom i Siewierz, od 1406 Oświęcim i Toszek, od 1410 Cieszyn, Strzelin, połowa Głogowa i Ścinawy, 1410-1414 w Oświęcimiu i Toszku tylko jako regent, 1416 rezygnacja ze Strzelina, od 1414 w wyniku podziału w Cieszynie, połowie Bytomia, Siewierzu, połowie Ścinawy i Głogowa)

Księstwo cieszyńskie

1431-1474	Wacław I (syn Bolesława I, do 1442 razem z braćmi, w wyniku podziału Cieszyn, połowa Bytomia (do 1459, z przerwą w 1452) i Siewierz (do 1443), od 1452 w Bielsku, od 1468 tylko w Bielsku)
1431-1460	Władysław (brat, do 1442 razem z braćmi, w wyniku podziału połowa Głogowa i Ścinawy)
1431-1477	Przemysław II (brat, do 1442 razem z braćmi, w wyniku podziału na połowie Bielska i Skoczowie, 1460-1476 na połowie Głogowa i Ścinawy, od 1468 w Cieszynie, od 1474 całe Bielsko)
1431-1452	Bolesław II (brat, do 1442 razem z braćmi, w wyniku podziału na połowie Bielsko i Frysztacie, 1452 zamiana z bratem Wacławem I na Bytom)
1431-1447	Eufemia mazowiecka (matka, współrządy nad całością do 1442, od 1442 z młodszymi Przemysłem II i Bolesławem II)
1452-1528	Kazimierz II (syn Bolesława II, do 1460 tylko formalnie, od 1460 współrządy z Przemysłem II, od 1477 w całości Cieszyna, 1479-1509 w Koźlu, od 1493 w Wołowie, 1498-1517 w Pszczynie, od 1506 w Opawie, od 1506 księstwo głogowskie (dożywotnio)
1460-1476	Małgorzata z Cilly (w połowie Głogowa i Żagania, oprawa wdowia, tylko formalnie, usunięta, zm. 1480)
1518-1524	Wacław II (syn Kazimierza II, koregent)
1528-1579	Wacław III Adam (syn, (z księstwa odpadają Wołów, Opawa) od 1545 samodzielnie, od 1560 rezygnacja z Frysztatu i Skoczowa, od 1565 z Bielska (przekazane synowi))
1528-1545	Jan z Pernsteinu (regent (do 1539 wraz z matką Wacława III - Anną Hohenzollern, ustąpił, zm. 1548)
1560-1571	Fryderyk Kazimierz (syn Wacława III, od 1560 w Frysztacie i Skoczowie, od 1565 w Bielsku)
od 1572	we Frysztacie, Frydku i Bielsku tworzą się państwa stanowe
1579-1617	Adam Wacław (brat, Cieszyn, od 1592 w Skoczowie)
1579-1594	Katarzyna Sydonia (matka, regentka)
1617-1625	Fryderyk Wilhelm (syn Adama Wacława, Cieszyn)
1617-1624	Karol Habsburg (regent)
1625-1653	Elżbieta Lukrecja (siostra Fryderyka Wilhelma, Cieszyn)
od 1653	Cieszyn i Skoczów do korony czeskiej, tytuł przechodzi na Habsburgów
1653-1654	Ferdynand IV Habsburg
1654-1657	Ferdynand III Habsburg (ojciec Ferdynanda IV)
1657-1705	Leopold I Habsburg (syn)
1705-1711	Józef I Habsburg (syn)
1711-1722	Karol VI Habsburg (brat)
1722-1729	Leopold Lotaryński
1729-1765	Franciszek I Lotaryński (syn)
1765-1766	Józef II Habsburg (syn, usunięty)
1766-1798	Maria Krystyna Habsburg (siostra)
1766-1822	Albert Sasko-Cieszyński (mąż)
1822-1847	Karol Ludwik Habsburg
1847-1895	Albrecht Fryderyk Habsburg (syn)
1895-1918	Fryderyk Habsburg (syn, usunięty, zmarł 1936)

Uwagi

Uwaga! Daty w wielu przypadkach są tylko orientacyjne. Uwzględniono te księstwa, nad którymi panowali odrębni książęta. Również przynależność niektórych ziem do poszczególnych Piastowiczów może być dyskusyjna.

Zobacz też

Przypisy