Legnicko-Głogowski Okręg Miedziowy

Legnicko-Głogowski Okręg Miedziowy (LGOM) (rzadziej Lubińsko-Głogowskie Zagłębie Miedziowe, Zagłębie Zachodnie, Zagłębie Miedziowe) – obszar przemysłowy w województwie dolnośląskim, złożony z 5 powiatów (głogowski, polkowicki, lubiński, legnicki, oraz miasto na prawach powiatu Legnica), zamieszkany przez ok. 0,5 mln mieszkańców.

LGOM jest głównym ośrodkiem przemysłu miedziowego w Polsce oraz jednym z największych ośrodków eksploatacji miedzi na świecie. Największym ośrodkiem LGOM jest miasto Legnica.

Geografia

Położenie

Legnicko-Głogowski Okręg Miedziowy znajduje się na Nizinie Śląskiej oraz Wzgórzach Dalkowskich, w północno-środkowej części województwa dolnośląskiego, w dorzeczach Odry i Kaczawy.

Do 1 stycznia 1999 pokrywał się w dużej mierze z obszarem ówczesnego województwa legnickiego. Gospodarczo oparty na eksploatacji złóż rud miedzi (górnictwo i hutnictwo) w zakładach Kombinatu Górniczo-Hutniczego Miedzi „Polska Miedź” SA.

Podział administracyjny

Składa się z następujących miast: Legnicy, Lubina, Polkowic i Głogowa (miasta te, oddalone od siebie kolejno o ok. 20 km, niegdyś nazywane były czwórmiastem LGOM-u lub wręcz LeLuPolGłowem) oraz szeregu mniejszych miejscowości.

Powiaty	Ludność	Powierzchnia
Legnica	102 979^[1]	56,29 km²
legnicki	54 744	744,6 km²
lubiński	106 966	711,99 km²
głogowski	90 249	443,06 km²
polkowicki	63 121	779,93 km²
Razem	418 059	2735,87 km²

Najważniejsze ośrodki LGOM

Miasta	Ludność	Powierzchnia
Legnica	102 979	56,29 km²
Lubin	75 357	40,68 km²
Głogów	69 608	35,11 km²
Polkowice	22 777	23,74 km²
Razem	270 721	140,87 km²

Tabela odległości poszczególnych ośrodków LGOM

Liczone od centrum do centrum

Miasta	Głogów	Polkowice	Lubin	Legnica
Głogów	x	22 km	38 km	62 km
Polkowice	22 km	x	16 km	40 km
Lubin	38 km	16 km	x	25 km
Legnica	62 km	40 km	25 km	x

Gospodarka

Szyb „Bolesław” Kopalni „Lubin” KGHM „Polska Miedź”

W 2007 roku powstał Legnicki Park Technologiczny, inwestorem jest KGHM, w Legnicy działa też największa w Polsce Specjalna Strefa Ekonomiczna – LSSE. Legnicka Specjalna Strefa Ekonomiczna posiada również podstrefy w Głogowie, Lubinie oraz Polkowicach.

Górnictwo

Niskoprocentowe złoża miedzi (0,8-1,5%) występujące pomiędzy Bolesławcem a Złotoryją były eksploatowane przed 1945. Po II wojnie światowej wznowiono wydobycie w zatopionych przez Niemców kopalniach w Iwinach, Nowym Kościele i Wilkowie. Dzięki badaniom prowadzonym przez prof. Jana Wyżykowskiego doprowadziły do odkrycia w 1957 bogatych, ale głęboko położonych złóż miedzi zalegających pomiędzy Legnicą a Głogowem. LGOM zaczął się rozwijać od 1960, w 1968 uruchomiono kopalnie Lubin i Polkowice, w 1974 Rudna, po 1978 Sieroszowice^[2].

Wydobycie rud miedzi odbywa się w następujących oddziałach wydobywczych KGHM:

W procesie wydobycia miedzi uczestniczą także:

Hutnictwo

Na sektor hutniczy w LGOM składają się następujące oddziały KGHM:

Energetyka

Przy hutach miedzi w Legnicy i Głogowie działają elektrociepłownie. W powiecie głogowskim w gminie Żukowice nieopodal Huty Miedzi „Głogów” powstała farma wiatrowa zasilana przez 11 wiatraków^[3].

Handel

Dużym zainteresowaniem w regionie cieszy się giełda w Lubinie i Legnicy oraz targowisko w Głogowie. Na terenie LGOM w ostatnich latach rozwinął się handel wielkopowierzchniowy, najwięcej sklepów wybudowało się w Legnicy, Lubinie i Głogowie. Dodatkowo handel dopełniają centra handlowe zlokalizowane w Legnicy (Galeria Piastów), Lubinie (Cuprum Arena), Głogowie (Galeria Glogovia) oraz liczne parki handlowe.

Transport

Transport drogowy

Drogi krajowe

autostrada A4 (Legnica)
droga ekspresowa S3 (Legnica, Lubin, Polkowice, Głogów)
droga krajowa nr 12 (Głogów)
droga krajowa nr 36 (Lubin, Ścinawa)
droga krajowa nr 94 (Legnica)

Główne inwestycje drogowe

północno-zachodnia obwodnica Głogowa wraz z drugim mostem na Odrze
zachodnia obwodnica Lubina
obwodnica południowo-wschodnia Legnicy
Zbiorcza Droga Południowa w Legnicy

Publiczny transport zbiorowy

Komunikacja miejska:

W Legnicy komunikację miejską obsługuje Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne.

W Głogowie transportem miejskim zajmuje się spółka „Komunikacja Miejska”, która oddelegowuje codziennie ponad 30 autobusów. Spółka obsługuje 12 linii, w tym 4 podmiejskie (linia: 2, 4, 5 i 11 kursująca m.in. do Jaczowa, Jerzmanowej, Smardzowa, Kurowic, Modłej, Łagoszowa, Szczyglic) we współpracy z gminami ościennymi.

W Lubinie obsługą komunikacji miejskiej zajmuje się miejscowe Przedsiębiorstwo PKS, które do obsługi tras wewnątrz miasta oddelegowuje codziennie ponad 30 pojazdów. Obsługują one 17 tras, z czego jedna jest linią sezonową, a sześć liniami podmiejskimi (do Chróstnika, Czerńca, Dąbrowy Górnej, Goli, Gorzycy, Kłopotowa, Księginic, Krzeczyna Wielkiego, Krzeczyna Małego, przysiółku Łazek, Miroszowic, Niemstowa, Obory, Osieka, Owczar, Składowic, Szklar Górnych, Siedlec, Krzeczyna Małego, Kłopotowa, i Ustronia). Przejazdy autobusami są bezpłatne.

W Polkowicach komunikacja miejska to trzy autobusy, które obsługuje PGMiKM w Polkowicach. Kursują z osiedla Polanka do Polkowic Dolnych i z powrotem, kilkanaście razy dziennie, przez całe miasto. Dodatkowo uruchamiane są kursy na LSSE i ZWR Polkowice Główne oraz do okolicznych wiosek: Biedrzychowej, Jędrzychowa, Sobina, Trzebcza, Guzic, Żukowa, Komornik, Tarnówka, Dąbrowy, Pieszkowic, Żelaznego Mostu, Moskorzyna, Kaźmierzowa i Suchej Górnej.

Wyżej wymienione przedsiębiorstwa zajmują się obsługą linii komunikacji miejskiej od połowy lat 90, z wyjątkiem Polkowic, gdzie komunikacja działa od 18 września 2008 roku. Do 1994 r. w Lubinie, 1995 r. w Głogowie i 1996 r. w Legnicy wykonywaniem przewozów w ramach gminnego transportu zbiorowego oraz realizacji połączeń między miastami LGOM zajmowało się WPK Legnica.

Komunikacja lokalna

W Lubinie i Głogowie działają Przedsiębiorstwa PKS prowadzące połączenia po głównych szlakach komunikacyjnych LGOM. Sieć połączeń PKS uzupełniają liczni przewoźnicy międzymiastowi, dysponujących z reguły 19-20 osobowymi mikrobusami.

Komunikacja pracownicza KGHM

Na potrzeby dowozu pracowników KGHM do pracy, funkcjonuje komunikacja specjalna Kombinatu, obsługiwana przez powstałą w 1997 r. z przekształcenia Zakładu Transportu spółkę Pol-Miedź Trans. Autobusy oznaczone logiem spółki i stosownym numerem linii (z prefiksem: K – kopalnie, HMC – Huta Miedzi „Cedynia”, HUTA – Huta Miedzi „Głogów”) rozwożą pracowników „Polskiej Miedzi” na ok. 200 regularnych trasach. Połączenia komunikacji KGHM, choć niedostępne dla osób niezatrudnionych w holdingu, posiadają własne rozkłady jazdy, sieć przystanków i dworców (największe w Lubinie i Rudnej), regulamin przewozu oraz system biletowy.

Kolej

Ważniejsze dworce kolejowe znajdują się w Legnicy, Głogowie i Ścinawie. Średnicowa linia łącząca Legnicę i Lubin z Głogowem została zawieszona dla ruchu pasażerskiego w roku 2004, następnie 9 grudnia 2007 r. reaktywowana na odcinku Legnica-Lubin Górniczy. Dodatkowo Legnica została siedzibą spółki Koleje Dolnośląskie S.A. Połączenie Legnicy z Lubinem zostało przywrócone po zakończeniu pierwszej części modernizacji linii kolejowej nr 289 w czerwcu 2019 r. Reaktywacji towarzyszyły liczne, głośne protesty mieszkańców Raszówki i pozostałych, położonych przy linii wsi, w których mimo wyremontowania peronów i całej infrastruktury pasażerskiej, Koleje Dolnośląskie bezpodstawnie nie wprowadziły rozkładowych postojów pociągów. Po kilkunastu dniach, pod naporem mediów i lokalnej społeczności, zmodyfikowano rozkład, umożliwiając tym samym korzystanie z wygodnego transportu kolejowego także mieszkańcom mniejszych skupisk ludności. W grudniu 2019 r. pociągi wróciły na całą trasę łączącą trzy największe ośrodki miejskie LGOM-u - Legnicę, Lubin i Głogów. Dzięki podniesieniu prędkości do 120 km/h, regionalne składy Kolei Dolnośląskich pokonują ją w czasie od 41 do 59 minut. Obecnie (w rozkładzie jazdy 2019/2020) mieszkańcy Głogowa mają do dyspozycji 8 par połączeń z Lubinem i Legnicą, z których od 6 do 7 dociera bezpośrednio do Wrocławia. Natomiast mieszkańcy Lubina mogą cieszyć się 14 parami regionalnych połączeń z Legnicą, z których 12 dociera do stolicy województwa. Wśród tych pociągów można wyróżnić 4 połączenia osobowe przyspieszone, o nawiązujących do regionu nazwach "Malachit", "Bornit", "Cuprum" oraz "Jan Wyżykowski". Od zakończenia modernizacji na średniowej linii LGOM-u można podróżować także pociągami dalekobieżnymi uruchamianymi przez PKP Intercity, łączącymi miasta aglomeracjii ze Świnoujściem, Szczecinem, Zieloną Górą, Wrocławiem, Opolem, Katowicami, Bielskiem-Białą, Krakowem, Kielcami czy też Lublinem. Dodatkowo, na trasę przez Lubin i Legnicę został skierowany międzynarodowy pociąg IC "Nightjet"/EN "Metropol" co pozwoliło z rana na wygodne dotarcie do Berlina oraz na nocną podróż do Wiednia, Bratysławy i Budapesztu.

Lotnictwo

Lubin posiada sportowy port lotniczy Aeroklubu. Lotnisko to posiada pas (1000m x 30m) o utwardzonej nawierzchni, a także oświetlenie pasa startowego. Dzięki odprawie celnej są możliwe odloty do sąsiednich krajów. Z lotniska korzystają wszystkie większe firmy LGOM-u (m.in. KGHM, NG2 oraz Volkswagen).

Przypisy

↑ GUS – Główny Urząd Statystyczny – Ludność w gminach według stanu w dniu 31.12.2011 r. – bilans opracowany w oparciu o wyniki NSP’2011.
↑ Wojciech Jankowski, Mały przewodnik po Polsce, Wydawnictwo Sport i Turystyk, Warszawa 1983 ISBN 83-217-2329-2 s. 177
↑ Prace na budowie elektrowni wiatrowej w gminie Żukowice są zaawansowane [online], myglogow, 15 marca 2020 [dostęp 2022-04-09] (pol.).

Linki zewnętrzne

[ludnosc_marzec2011-1] GUS – Główny Urząd Statystyczny – Ludność w gminach według stanu w dniu 31.12.2011 r. – bilans opracowany w oparciu o wyniki NSP’2011.

[2] Wojciech Jankowski, Mały przewodnik po Polsce, Wydawnictwo Sport i Turystyk, Warszawa 1983 ISBN 83-217-2329-2 s. 177

[3] Prace na budowie elektrowni wiatrowej w gminie Żukowice są zaawansowane [online], myglogow, 15 marca 2020 [dostęp 2022-04-09] (pol.).

[1]

[2]

[3]