Mleczaj pomarańczowy
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
mleczaj pomarańczowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Lactarius aurantiacus (Pers.) Gray Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 624 (1821) | |
| Zasięg | |
 Zasięg w Europie i Azji | |
.JPG)
Mleczaj pomarańczowy (Lactarius aurantiacus (Pers.) Gray) – gatunek grzybów z rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus testaceus var. aurantiacus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1821 r. Samuel Frederick Gray, przenosząc go do rodzaju Lactarius[1].
Ma ok. 15 synonimów naukowych. Niektóre z nich[2]:
- Agaricus aurantiacus (Pers.) Pers. 1801
- Agaricus mitissimus Fr. 1821
- Agaricus testaceus aurantiacus Pers. 1801
- Galorrheus mitissimus (Fr.) P. Kumm. 1871
- Lactarius aurantiacus var. mitissimus (Fr.) J.E. Lange 1928
- Lactarius aurantiofulvus J. Blum 1964
- Lactarius aurantiofulvus J. Blum ex Bon 1985
- Lactarius mitissimus (Fr.) Fr. 1838
- Lactarius subdulcis var. mitissimus (Fr.) Bataille 1908
- Lactifluus aurantiacus (Pers.) Kuntze 1891
- Lactifluus mitissimus (Fr.) Kuntze 1891
Polską nazwę podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r.[3]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica 2,5–6 cm. U młodych okazów niskołukowaty, u starszych płaski lub wygięty w górę. O nieco podwiniętym brzegu. Skórka gładka, w kolorze pomarańczowobrązowym, czasami z żółtawym brzegiem. Brak strefowania. W czasie wilgotnej pogody jest śliski i błyszczący[4].
Dość gęste, bladoochrowe, kremowe lub jasnopomarańczowe, przy brzegu kapelusza ciemniejsze. Ostrza blaszek rdzawoczerwonoplamiste[4].
Kształtu walcowatego, wysokość 4–8 cm, szerokość 1–2 cm. Jest ubarwiony tak samo jak kapelusz. Przy podstawie często występuje biała lub ochrowożółta pilśń[4].
Białożółtawy, kruchy, pod skórką kapelusza i w trzonie ceglastoczerwony. Smak i zapach niewyraźny[4]. Wydziela mleczko, które w odróżnieniu od innych mleczajów nie jest piekące i gorzkie, co najwyżej lekko gorzkawe[5].
Dość obfite, białe i nie zmieniająca na powietrzu barwy. W smaku gorzkie, piekące na języku i drapiące w gardle[6].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników kremowy. Zarodniki szerokoowalne o rozmiarach 7,1–8,5 (10) × 6–7 (8,5) μm. Na powierzchni posiadają brodawki nieregularnie połączone listewkami, tylko czasami tworzącymi siateczkę. Podstawki mają rozmiar 40–45 × 8–10 μm. Wąskowrzecionowate cystydy są nieliczne, występują na ostrzu i bokach blaszek i tylko nieco wystają ponad hymenium[6].
- Gatunki podobne
Jest wiele pomarańczowych mleczajów. Odróżnienie ich po wyglądzie jest trudne. Wszystkie jednak różnią się od mleczaja pomarańczowego ostrym w smaku mleczkiem[5]. Podobny mleczaj modrzewiowy (Lactarius porninsis) rośnie tylko pod modrzewiami. U mleczaja siarkowego (Lactarius tabidus) mleczko żółknie, mleczaj smaczny (Lactarius volemus) rośnie tylko w lasach liściastych i ma matową skórkę[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Występuje w Europie, Ameryce Północnej i Azji. Najwięcej stanowisk opisano w Europie. Jest tutaj szeroko rozprzestrzeniony[7]. W Polsce jest pospolity[3].
Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach liściastych i mieszanych, zazwyczaj wśród mchów, szczególnie pod brzozą brodawkowatą i brzozą omszoną. Owocniki wytwarza od czerwca do listopada[3]. W lasach iglastych występuje rzadko[6].
Znaczenie
[edytuj | edytuj kod]Według niektórych autorów grzyb jadalny[4], według innych niejadalny[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-03] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, 370isbn = 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 72, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, s. 158, 173, ISBN 83-85444-65-3.
- ↑ a b c Alina Skirgiełło, Mleczaj (''Lactarius''). Grzyby (''Mycota''), tom 25. Podstawczaki (''Basidiomycetes''), gołąbkowce (''Russulales''), gołąbkowate (''Russulaceae''), mleczaj (''Lactarius''), Kraków: PWN, 1998, s. 101–102, ISBN 83-85444-65-3.
- ↑ Występowanie Lactarius aurantiacus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-09-10] (ang.).
- ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 426, ISBN 83-09-00714-0.