Land’s End
Land’s End (korn. Penn an Wlas) – przylądek w Wielkiej Brytanii, w Anglii, w hrabstwie Kornwalia, na Półwyspie Kornwalijskim na jego południowo-zachodnim krańcu. Jest najdalej na zachód wysuniętym punktem Anglii (nie stanowi natomiast najdalej na zachód wysuniętej części wyspy Wielkiej Brytanii – o 18 mil dalej wysunięty jest przylądek Corrachadh Mòr, Ardnamurchan).
Tu zaczyna się najdłuższa odległość lądowa na wyspie Wielka Brytania – drugim skrajnym punktem jest szkocka wioska John o’ Groats. Angielskie wyrażenie from Land’s End to John o’ Groats oznacza „jak Wyspa długa i szeroka”, polski odpowiednik to od Helu do Tatr. Przez Land’s End przebiega szlak turystyczny South West Coast Path.
Na samym końcu przylądka znajduje się park rozrywki[1], drogowskaz służący turystom do pamiątkowych zdjęć, monument z myślami sławnych Brytyjczyków wypowiedzianymi 31 grudnia 1999 i schronisko turystyczne. Wysokość klifu, na którym znajduje się większość zabudowań Land’s End, wynosi ok. 60 metrów[2]. Północną część przylądka stanowi plaża Sennen Cove[3].
Położenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]
Przez długi czas uważano, że Land’s End, będąc najbardziej na południowy zachód wysuniętym punktem Anglii na stałym lądzie, nie jest jego zachodnim ekstremum, za takie uważano Cape Cornwall[4]. Obecnie przyjmuje się, że współrzędne Cape Cornwall wynoszą 50°07′36″N 5°42′35″W/50,126667 -5,709722, a Land’s End – 50°04′07″N 5°42′58″W/50,068611 -5,716111. Pod względem przynależności, Land’s End jest częścią wybrzeża kanału La Manche[5]. Jest zachodnią granicą zatoki Mount’s Bay.
Budowa geologiczna
[edytuj | edytuj kod]Land’s End zbudowany jest w całości ze skał granitowych i jego budowa nie odbiega od reszty półwyspu Penwith[6]. Podłoże Land’s End podlega erozji pod wpływem wiatru i działania wody morskiej. Granit zawiera domieszki metali, co doprowadziło do powstania unikatowych w skali świata minerałów; w okolicy Land’s End odkryto ich 71, z czego 12 nie odkryto nigdzie indziej[7]. W czasach historycznych w okolicach Land’s End wydobywano cynę i miedź.
Fauna i flora
[edytuj | edytuj kod]W wodach w okolicy Land’s End odnotowano foki, długoszpary, delfiny i morświnowate[8]. Zimuje tu siewka złota, czajka. Granit i związki metali spowodowały, że roślinność Land’s End nie jest obfita, a sam przylądek jest bezleśny; dominują wrzosowiska, wśród których znajdują się rzadkie mchy i porosty. Land’s End i przylegające tereny znajdują się w obrębie obszaru chronionego jako Area of Outstanding Natural Beauty[9].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Historia masowych odwiedzin Land’s End sięga XIX w., kiedy podróżowano do tego miejsca konno. Zwykle podróż kończyła się w pubie The First and Last Inn, a pozostały odcinek przebywano na piechotę. Pierwsze murowane budynki wzniesiono w połowie XIX w.[10], kiedy to na miejscu niewielkiego budynku powstał hotel Penwith House. Ruch turystyczny zwiększył się po oddaniu do użytku linii kolejowej do Penzance w 1859 r.[10], co zaowocowało wybudowaniem nowego hotelu. W 1795 r. w morzu, w odległości ok. mili od Land’s End postawiono latarnię morską Longships o wysokości 35 m, od 1988 r. jest operowana automatycznie[11]. Podczas II wojny światowej w hotelach na Land’s End stacjonowali żołnierze amerykańscy przed wyjazdem na operację lądowania w Normandii[10]. W latach 50. XX w. znak Land’s End, służący turystom do pamiątkowych zdjęć, przestał być własnością hotelu i operującej nim spółki Courtswoods[10]. Do poprzedniego przedsiębiorstwa powrócił w latach 60. Istniejące centrum rozrywki wybudowano w latach 70. W roku 1987 ziemię na Land’s End wykupił biznesmen Peter de Savary, który postawił dwa budynki, służące dziś za centra wystawowe. Po kilku latach zbankrutował i odsprzedał przylądek. Od 1991 r. właścicielem jest Graham Ferguson Lacey[12] i jego przedsiębiorstwo Attractions Limited, które posiada również tereny w John o’ Groats[10].
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]Na Land’s End bierze swój początek droga krajowa A30 do Londynu. Rozpoczyna się tu również droga lokalna B3308, łącząca ten punkt z St Ives[13]. Przystanek autobusowy służy turystom do połączeń z St Ives i Penzance. Około 2 km na północ znajduje się niewielki port lotniczy LEQ/EGHC dla ruchu lokalnego, głównie na Wyspy Scilly[14].
Lista obiektów na Land’s End
[edytuj | edytuj kod]
Na Land’s End znajdują się następujące obiekty i instalacje[15]:
- Centrum turystyczno-rekreacyjne
- Air Sea Rescue Motion Theatre
- Instalacje z angielskich filmów i seriali
- The Trawler
- Łódź ratunkowa
- Plac zabaw Wreckreation
- Air Ambulance Helicopter
- The Land’s End Hotel
- Znak końca Anglii
- Restauracja Longships Family
- Budynek starej piekarni
- Pasaż handlowy The West Country Shopping Village
- First and Last House
- Penwith House
- Roskilly Ice Cream Parlour
- Such Gallery
- Wendy’s Gallery
- Gospoda i hotel First and Last Inn
Land’s End w kulturze
[edytuj | edytuj kod]- Wyrażenie from Land’s End to John o’ Groats jest współczesnym idiomem brytyjskiej angielszczyzny i oznacza „od końca do końca”, „przez cały kraj”, „po całym kraju”, „wszędzie” i odnosi się do odległości i przestrzeni[16][17]. Jest równoważne innemu idiomowi From Orkney to Penzance[18][19] („Od Orkadów po Penzance”). Amerykański odpowiednik to from coast to coast.
- Szlak z Land’s End do John o’ Groats jest celem wypraw turystycznych: pieszych, rowerowych i samochodowych, często połączonych ze zbieraniem pieniędzy na cele charytatywne. Wyprawom poświęcona jest stała ekspozycja End-to-enders[20].
- Według legend kornwalijskich, w pobliżu Land’s End leży zatopiona kraina Lyonesse, brytyjski odpowiednik Atlantydy, łączona tradycyjnie z legendą o królu Arturze[21]. Przy odpowiedniej pogodzie z oceanu mają się wyłaniać wieże kościołów. Marynarze mówią, że w pobliżu Land’s End z morza dobiegają dźwięki dzwonów[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Great family value at Land’s End. [dostęp 2009-11-23]. (ang.).
- ↑ a b Land’s End. [dostęp 2009-11-24]. (ang.).
- ↑ Times Walks: Sennen Cove, Land’s End, Cornwall. The Times, 17 kwietnia 2009. [dostęp 2009-11-24]. (ang.).
- ↑ Escape to Cornwall’s secret cape. [dostęp 2009-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 sierpnia 2009)]. (ang.).
- ↑ Cape Cornwall. [dostęp 2009-11-22]. (ang.).
- ↑ Magmatic Fabric Pattern of the Land’s End Granite. [dostęp 2009-11-24]. (ang.).
- ↑ Mining & geology. [dostęp 2009-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 sierpnia 2010)]. (ang.).
- ↑ Land’s End = Wildlife. [dostęp 2009-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 sierpnia 2010)]. (ang.).
- ↑ Discovering West Penwith. [dostęp 2009-11-24]. (ang.).
- ↑ a b c d e Land’s End History. [dostęp 2009-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 grudnia 2009)]. (ang.).
- ↑ Photos of Lands End Cornwall. [dostęp 2009-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 marca 2009)]. (ang.).
- ↑ Richard Fletcher: De Savary’s finance disasters revealed. The Dunday Times, 26 marca 2006. [dostęp 2009-11-23]. (ang.).
- ↑ Google Maps. [dostęp 2009-11-23]. (ang.).
- ↑ Flying to Scilly. [dostęp 2009-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 maja 2010)]. (ang.).
- ↑ A breathtaking day out. [dostęp 2009-11-24]. (ang.).
- ↑ Why? -- because English is a language of exceptions... [dostęp 2009-11-23].
- ↑ John o’Groats, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2009-11-23] (ang.).
- ↑ The Electricians of Penzance, UK. [dostęp 2009-11-23].
- ↑ Static – cast, crew and team. [dostęp 2009-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 grudnia 2013)]. (ang.).
- ↑ Robert Andrews: The rough guide to Devon and Cornwall. Londyn: Rough Guides, 2007. ISBN 978-1-84353-807-3.
- ↑ Lyonesse. [dostęp 2009-11-24]. (ang.).
