Lista dzieł Fryderyka Chopina
- Główny artykuł:
Jego dorobek kompozytorski to m.in.:
liczby w nawiasach oznaczają utwory opublikowane przez Chopina;
pierwsza liczba oznacza utwory opusowane,
druga - wydane poza systemem opusowym
- 57 (41+2) mazurków
- 16 (7) polonezów
- 19 (8) walców
- 19[1] (18) nokturnów
- 4 ballady
- 4 scherza
- 3 sonaty fortepianowe i jedna na wiolonczelę i fortepian
- 26 (25) preludiów
- 27 (24+3) etiud
- 4 (3) impromptus
- 2 koncerty (op. 11 e-moll, op. 21 f-moll)
- 4 inne utwory na fortepian z orkiestrą
- 17 + 2 pieśni
- 2 utwory na wiolonczelę i fortepian (oprócz Sonaty wiolonczelowej), trio fortepianowe
- inne utwory fortepianowe (ronda, wariacje, marsze), kilka utworów na 4 ręce
- utwory pojedyncze: Fantazja, Barkarola, Berceuse, Tarantella, Bolero
Dzieła opusowane przez Fryderyka Chopina
Uwaga: jeśli nie zaznaczono inaczej, wszystkie utwory są przeznaczone na fortepian. Wytłuszczonym drukiem wyróżniono najbardziej znane/ważkie utwory kompozytora. Niezwykle dużo utworów Chopina istnieje w podświadomości Polaków. Warto dodać, że stosunek dzieł wybitnych do ogółu jego twórczości jest bardzo wysoki; niemal każde dzieło (szczególnie opusowane) nosi znamiona doskonałości.
- op. 1 Rondo c-moll (1825) - dedykowane Bogumiłowej Linde
- op. 2 Wariacje B-dur na temat "Là ci darem la mano" z opery Don Giovanni Mozarta (1827/1828) na fortepian i orkiestrę (temat ze znanego duetu Don Giovanniego i Zerliny) - dedykowane Tytusowi Woyciechowskiemu (à Mr Titus Woyciechowski); w entuzjastycznej recenzji tego utworu, wydrukowanej w Allgemeine Musikalische Zeitung w grudniu 1831 Schumann użył określenia Czapki z głów, panowie, to geniusz (Hut ab Ihr Herren, ein Genie)
- op. 3 Introdukcja i Polonez C-dur na wiolonczelę i fortepian (1830), utwór napisany dla ks. Antoniego Radziwiłła
- op. 4 Sonata c-moll (1827 lub 1828) - dedykowana Józefowi Elsnerowi (à Mr. Joseph Elsner, Professeur à l'Université Royale de Varsovie, Chevalier de l'ordre de St Stanislas)
- op. 8 Trio g-moll (1828 lub 1829) na skrzypce, wiolonczelę i fortepian - dedykowane ks. Antoniemu Radziwiłłowi, wiolonczeliście-amatorowi (à son Altesse Monsieur le Prince Antoine Radziwill)
- op. 9 Nokturny (1832)
- 1. b-moll
- 2. Es-dur
- 3. H-dur
- op. 10 12 etiud (1829-1832) - dedykowane Lisztowi (à son ami Franz Liszt)
- op. 11 Koncert fortepianowy e-moll[3] (1830) - dedykowany Friedrichowi Kalkbrennerowi
- op. 12 Wariacje B-dur na temat "Je vends des Scapulaires" z opery Ludovic Herolda-Halévy'ego (1833)
- op. 13 Fantazja na tematy polskie A-dur (1828) na fortepian i orkiestrę; wykorzystane tu są m.in. Już miesiąc zeszedł oraz melodia Kurpińskiego, dedykowana Pixisowi
- op. 14 Rondo à la Krakowiak F-dur na fortepian i orkiestrę
- op. 15 Nokturny (1833)
- 1. F-dur
- 2. Fis-dur
- 3. g-moll
- op. 16 Rondo Es-dur (1833)
- op. 17 Mazurki (1833)
- 1. B-dur
- 2. e-moll
- 3. As-dur
- 4. a-moll (zwany czasem Żydkiem) - z pierwszych dwóch akordów wywodzi się trzecia część Symfonii pieśni żałosnych Henryka Mikołaja Góreckiego
- op. 18 Walc Es-dur (1833), znany także pod nazwą Grande valse brillante
- op. 19 Bolero a-moll (1833)
- op. 20 Scherzo h-moll (1833) - w części środkowej dzieła znajduje się cytat melodii Lulajże, Jezuniu
- op. 21 Koncert fortepianowy f-moll[3] (1829) - dedykowany hr. Delfinie Potockiej (à Madame la Comtesse Delphine Potocka née de Komar)
- op. 22 Andante spianato [G-dur] i Wielki Polonez Es-dur na fortepian i orkiestrę (1835), znany też pod nazwą Grande polonaise brillante; istnieje także wersja na fortepian solo
- op. 23 Ballada g-moll (1833)
- op. 24 Mazurki (1833)
- 1. g-moll
- 2. C-dur
- 3. As-dur
- 4. b-moll
- op. 25 Etiudy (1835-1837) - dedykowane hr. Marii d'Agoult, kochance Liszta (à Madame la Comtesse d'Agoult)
- 1. As-dur
- 2. f-moll
- 3. F-dur
- 4. a-moll
- 5. e-moll
- 6. gis-moll
- 7. cis-moll
- 8. Des-dur
- 9. Ges-dur
- 10. h-moll
- 11. a-moll
- 12. c-moll
- op. 26 Polonezy
- 1. cis-moll
- 2. es-moll
- op. 27 Nokturny (1835)
- 1. cis-moll
- 2. Des-dur
- op. 28 (24 preludia) (1838-1839) - wszystkim Preludiom zostały przez Hansa von Bülowa nadane nazwy, szeroko rozpowszechniony jest tylko podtytuł 15. preludium (w Polsce nazwy te są praktycznie nieznane)
- op. 29 Impromptu As-dur (1837)
- op. 30 Mazurki (1837) - dedykowane ks.Marii z Czartoryskich Wirtemberskiej (à Madame la Princesse de Würtemberg née Princesse Czartoryska)
- 1. c-moll
- 2. h-moll
- 3. Des-dur
- 4. cis-moll
- op. 31 Scherzo b-moll (1837)
- op. 32 Nokturny (1837)
- 1. H-dur
- 2. As-dur
- op. 33 Mazurki (1838)
- 1. gis-moll
- 2. C-dur
- 3. D-dur
- 4. h-moll
- op. 34 Walce (wszystkie mają podtytuł Grande Valse brillante)
- op. 35 Sonata b-moll - ze słynnym ⓘmarszem żałobnym (1837), całość 1839
- op. 36 Impromptu Fis-dur (1839)
- op. 37 Nokturny
- op. 38 Ballada F-dur (1839) - dedykowana Schumannowi (à Monsieur Robert Schumann)
- op. 39 Scherzo cis-moll (1839)
- op. 40 Polonezy - dedykowane Julianowi Fontanie (à son ami Mr Jules Fontana)
- op. 41 Mazurki - dedykowane Stefanowi Witwickiemu (à son ami Monsieur Etienne Witwicki)
- op. 42 Walc As-dur (Grande Valse As-dur, 1840)
- op. 43 Tarantela As-dur (1841)
- op. 44 Polonez fis-moll (1841)
- op. 45 Preludium cis-moll (1841)
- op. 46 Allegro de concert A-dur (1832-1841) - pierwotnie projekt pierwszej części niezrealizowanego trzeciego koncertu fortepianowego
- op. 47 Ballada As-dur (1841)
- op. 48 Nokturny (1841)
- 1. c-moll
- 2. fis-moll
- op. 49 Fantazja f-moll (1841)
- op. 50 Mazurki (1842) (à Monsieur Léon Szmitkowski)
- 1. G-dur
- 2. As-dur
- 3. cis-moll
- op. 51 Impromptu Ges-dur (1842)
- op. 52 Ballada f-moll (1842-1843)
- op. 53 Polonez As-dur (1843) - inny
z najbardziej znanych polonezów,
muzyczny synonim polskości - op. 54 Scherzo E-dur (1842-1843)
- op. 55 Nokturny (1842-1844)
- 1. f-moll
- 2. Es-dur
- op. 56 Mazurki (1843-1844)
- 1. H-dur
- 2. C-dur
- 3. c-moll
- ⓘop. 57 Berceuse Des-dur (Kołysanka, 1844)
- op. 58 Sonata h-moll (1844)
- op. 59 Mazurki (1845)
- 1. a-moll
- 2. As-dur
- 3. fis-moll
- op. 60 Barkarola Fis-dur (1845-1846)
- op. 61 Polonez-fantazja As-dur (1846)
- op. 62 Nokturny (1846)
- 1. H-dur
- 2. E-dur
- op. 63 Mazurki (1846) (à Madame la Comtesse Laure Czosnowska)
- 1. H-dur
- 2. f-moll
- 3. cis-moll
- op. 64 Walce (1847)
- op. 65 Sonata g-moll (1845 lub 1846) na wiolonczelę i fortepian - dedykowana Augustowi Franchomme'owi (à son ami Aug. Franchomme Professeur au Conservatoire de Paris)
Dzieła opusowane pośmiertnie przez Juliana Fontanę
Utwory te, mimo późniejszych numerów opusowych, pochodzą z wcześniejszych lat. Chopin nie uważał ich za wystarczająco udane, aby je opublikować i kazał je spalić po jego śmierci; szczęśliwie - Julian Fontana sprzeciwił się woli kompozytora. Wiele z tych utworów nie ustępuje kompozycjom opusowanym.
- op. 66 Impromptu-Fantaisie cis-moll (1834)
- op. 67 Mazurki
- op. 68 Mazurki
- op. 69 Walce
- op. 70 Walce
- op. 71 Polonezy
- op. 72
- op. 73 Rondo C-dur na dwa fortepiany (1828)
- op. 74 Pieśni
- 1. Życzenie G-dur (incipit Gdybym ja była; sł. Stefan Witwicki, 1829)
- 2. Wiosna g-moll (sł. Stefan Witwicki, 1838)
- 3. Smutna rzeka fis-moll (sł. Stefan Witwicki, 1831)
- 4. Hulanka C-dur (sł. Stefan Witwicki, 1830)
- 5. Gdzie lubi A-dur (sł. Stefan Witwicki, 1829)
- 6. Precz z moich oczu f-moll (sł. Adam Mickiewicz, 1827)
- 7. Poseł D-dur (sł. Stefan Witwicki, 1831)
- 8. Śliczny chłopiec D-dur (sł. Bohdan Zaleski, 1841)
- 9. Melodia G-dur (incipit Z gór, gdzie dźwigali; sł. Zygmunt Krasiński, 1847)
- 10. Wojak As-dur (sł. Stefan Witwicki, 1831)
- 11. Dwojaki koniec d-moll (sł. Bohdan Zaleski, 1845)
- 12. Moja pieszczotka Ges-dur (sł. Adam Mickiewicz, 1837)
- 13. Nie ma czego trzeba a-moll (sł. Bohdan Zaleski, 1845)
- 14. Pierścień Es-dur (sł. Stefan Witwicki, 1836)
- 15. Narzeczony c-moll (sł. Stefan Witwicki, 1831)
- 16. Piosnka litewska F-dur (sł. Ludwik Osiński, 1831)
- 17. Śpiew z mogiłki es-moll (incipit Leci liście z drzewa; sł. Wincenty Pol, 1836)
Dzieła nieopusowane, wydane za życia Chopina
Należą tu dzieła, które Chopin napisał na zewnętrzne zamówienie, a więc uznał za godne publikacji, ale nie nadał im numeru opusowego.
- Polonez g-moll[4] (1817)
- Dwa mazurki - 1. G-dur (kulawy), 2. B-dur (1825-1826) - wydane w Warszawie jako litografia przez Wilhelma Kolberga, brata Oskara Kolberga
- Polonez b-moll "La gazza ladra" (1826) - dedykowane Wilhelmowi Kolbergowi, bratu Oskara Kolberga (à Guil. Kolberg); polonez ten znany jest także jako Les Adieux - Pożegnalny
- Grand Duo concertant E-dur na wiolonczelę i fortepian (1832) na tematy z opery Robert Diabeł Meyerbeera (partię wiolonczeli opracował August Franchomme); istnieje także wersja na fortepian na 4 ręce
- 6. wariacja E-dur z Hexameronu na temat marszu z opery Purytanie Belliniego, wspólnej kompozycji Chopina, Herza, Pixisa, Thalberga, Czernego i Liszta
- 3 nouvelles études (opubl. w Méthode des Méthodes Moschelesa i Fétisa, 1839) - 1. f-moll, 2. As-dur, 3. Des-dur
- Mazurek a-moll (à Émile Gaillard, 1841)
- Mazurek a-moll (w: Notre Temps, 1840)
Dzieła nieopusowane i niewydane za życia Chopina
Ostatnia grupa dzieł, najmniej cenna, to utwory niewydane zarówno przez Chopina, jak i Fontanę, przynależą tu juwenilia i utwory krążące w różnych odpisach.
- Polonez B-dur[4] (1817)
- Polonez As-dur[4] (1821) (à Monsieur A. Żywny)
- Wariacje E-dur na temat piosenki szwajcarskiej Der Schweitzerbub (Steh' auf, steh' auf o du Schweitzer Bub, 1824)
- Polonez gis-moll (1822 lub 1824)
- Wariacje D-dur na temat pieśni T. Moore'a (wg melodii ludowej) na fortepian na 4 ręce (1826)
- Rondo C-dur (1828?) - 1. wersja na dwa fortepiany (pierwotna), 2. na fortepian solo
- Wariacje A-dur (Warianty na temat "Karnawału weneckiego" N. Paganiniego", znane także jako Souvenir de Paganini; 1829)
- Mazur G-dur "Jakież kwiaty, jakie wianki" (sł. I. Maciejowski) (1829) – wpisany do albumu Václava Hanki
- Walc E-dur (1829 lub 1830)
- Walc As-dur (1830)
- Walc e-moll (1830)
- Pieśń Czary d-moll (słowa Stefan Witwicki, 1830)
- Polonez Ges-dur (1829? 1830?)
- Allegretto Fis-dur (lub Mazurek Fis-dur, 1829-1831)
- Lento con gran espressione cis-moll[1] (często nazywany Nokturn cis-moll, 1830)
- Mazurek B-dur (1832)
- Cantabile B-dur (1834)
- Presto con leggierezza As-dur (Preludium As-dur, 1834)
- Mazurek As-dur (1834) - wpisany do albumu Marii Szymanowskiej
- Andantino g-moll (pieśń Wiosna na fortepian)
- Sostenuto Es-dur (Walc Es-dur, 1840)
- Moderato E-dur (wydane jako Kartka z albumu, 1843)
- Pieśń Dumka a-moll (słowa Bohdan Zaleski; pierwsza wersja pieśni Nie ma, czego trzeba op.74 nr 13; 1840)
- Largo Es-dur (1847?) - opracowanie pierwotnej melodii Boże, coś Polskę
- Nokturn c-moll (1847?)
- Walc a-moll (1847-1849)
Utwory o niepewnej autentyczności, zaginione oraz marginalia
Utwory o niepewnej autentyczności:
- Mazurek D-dur (dziecięcy, 1820?)
- Mazurek D-dur (pierwsza wersja - 1829, druga wersja - 1832)
- Mazurek C-dur (1833?)
- Nokturn cis-moll (Nocturne oublié)
- Nokturn A-dur
- Walc Es-dur (1840?)
- Contredanse Ges-dur (1827?)
- Wariacje E-dur na temat "Non piu mesta" z opery Kopciuszek Rossiniego na flet i fortepian (1830?)
- Preludium B-dur
- Andantino nr 5 d-moll
Utwory zaginione: Walce (8?), pieśni (5?), marsz, polonez, Andante dolente, wariacje, écossaise i in. - w tym Veni creator na głos z towarzyszeniem (prawdopodobnie organów) - skomponowany na ślub Zofii Rosengardt (uczennicy Chopina) z Bohdanem Zaleskim (1846)
Marginalia: Galop As-dur (Marquis, 1846?), Fuga a-moll (prawdopodobnie 1827), Kanon f-moll, zadania kontrapunktyczne, zapisy pieśni i melodii polskich, francuskich i rumuńskiej, zapis refrenu Mazurka Dąbrowskiego w B-dur, zapis tańców z okolicy Nohant - 2 Bourrées (G-dur, A-dur), in.
Przypisy
- ↑ a b Czasami Lento con gran espressione tytułuje się jako nokturn, wtedy całkowita liczba nokturnów wyniosłaby 20 (18)
- ↑ a b 5. mazurek C-dur op.6 czasami bywa przerzucany do op.7
- ↑ a b Koncert e-moll op.11 jest dziełem późniejszym od Koncertu f-moll op.21; numer opusowy jest w tu wypadkową kolejności wydawania utworów. Stąd wynikają też częste nieporozumienia między zwolennikami któregoś z koncertów. Znawcy przeważnie uznają Koncert e-moll za bardziej dojrzały.
- ↑ a b c Polonez ten jest jednym z tzw. trzech polonezów młodzieńczych Chopina, z których dwa (B-dur i g-moll) napisał w 1817 roku w wieku siedmiu lat, a ostatni (As-dur) - w 1821 roku, w wieku lat jedenastu.
Źródła
- Tomaszewski M., Chopin. Człowiek, dzieło, rezonans, wyd. PWM, Kraków 2005, ISBN 83-224-0857-9 (wyd. 2)
- http://www.usc.edu/dept/polish_music/PMJ/issue/3.1.00/turlo.html