Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Poniższy artykuł zawiera wykaz pozarządowych instytucji i przedsiębiorstw, które obecnie oferują lub zamierzają oferować na rynku sprzęt umożliwiający loty kosmiczne, zarówno załogowe, jak i bezzałogowe.
Lista skrótów stosowanych w artykule [ edytuj | edytuj kod ]
LEO (Low Earth orbit): niska orbita okołoziemska (powyżej ok. 200 km).
GTO (Geostationary transfer orbit): orbita eliptyczna o osiach odpowiadających: dłuższa GEO, krótsza LEO.
GEO (Geostationary Earth orbit): orbita geostacjonarna (kołowa, 35 786 km nad równikiem).
BEO (Beyond Earth orbit): orbita odleglejsza niż okołoziemska.
Rodzaj rakiety nośnej ze względu na sposób użytkowania [ edytuj | edytuj kod ]
LV (Launch vehicle): rakieta nośna.
ELV (Expendable launch vehicle): rakieta nośna jednokrotnego użytku (tradycyjna wielostopniowa rakieta nośna).
RLV (Reusable launch vehicle): statek orbitalny wielokrotnego użytku (najczęściej wahadłowiec, np. STS ).
Rodzaj rakiety nośnej ze względu na sposób startu i lądowania [ edytuj | edytuj kod ]
HTHL (Horizontal take-off, horizontal landing, VTOL): statek poziomego startu i poziomego lądowania (tradycyjna rakieta nośna unosząca kapsułę).
VTHL (Vertical take-off, horizontal landing, VTOL): statek pionowego startu i poziomego lądowania (tradycyjna rakieta nośna unosząca samolot rakietowy, np. STS ).
VTVL (Vertical take-off, vertical landing, VTOL): statek pionowego startu i pionowego lądowania (samolot rakietowy stanowiący samodzielny system SSTO lub unoszony samolotem-nosicielem tworząc z nim system TSTO).
SSTSO (Single-stage-to-sub-orbit): jednostopniowy statek suborbitalny.
SSTO (Single-stage-to-orbit): jednostopniowy statek orbitalny.
TSTO (Two-stage-to-orbit): dwustopniowy statek orbitalny.
Statki kosmiczne załogowe i towarowe [ edytuj | edytuj kod ]
Pomimo stosunkowo dużej liczby przedsiębiorstw, które zapowiadają budowę własnych konstrukcji, wiele z nich traktuje te zapowiedzi jako wyłącznie zabieg marketingowy . W poniższym wykazie uwzględniono tylko te projekty, które znajdują się już na odpowiednim etapie ich realizacji.
W poniższym wykazie nie uwzględniono rakiet suborbitalnych.
Nazwa przedsiębiorstwa
Nazwa rakiety
Typ rakiety
Liczba stopni
osiągi
Status
Pierwszy start
Uwagi
Blue Origin
New Shepard
RLV
1
suborbitalna
operacyjna (12/12)
2015
New Glenn
ciężka RLV
2
GTO
budowana
2021 (planowana)
[19]
Lockheed Martin
Venture Star
RLV
1
LEO
zamknięty
–
[20]
Orbital ATK
Taurus
ELV
4
LEO
operacyjna(6/9)
1989
[21]
Antares
ELV
3
LEO
operacyjna
2013
[22]
OTRAG (inne języki) (Orbital Transport & Raketen AG)
OTRAG
ELV
konfigurowalna
LEO
zamknięty
17 maja 1977
[23]
Northrop Grumman Innovation Systems (inne języki)
Pegasus
Startująca z samolotu
3 + samolot
HEO
operacyjna (39/44)
1990
[24]
Rocket Lab
Ātea
Rakieta meteorologiczna
2
suborbitalna
wycofany (1/1)
2009
[25]
Electron
lekka ELV
2
LEO
operacyjna (9/10)
2017
[26]
SpaceForest
Bigos
Rakieta meteorologiczna
1
suborbitalna
operacyjna (5/5)
2015
[27]
Candle-2
Rakieta meteorologiczna
1
suborbitalna
operacyjna (1/1)
2016
[27]
Perun
Rakieta meteorologiczna
1
suborbitalna
operacyjna (1/1)
2020[28]
[29]
SIR (Suborbital Inexpensive Rocket)
Rakieta meteorologiczna
1
suborbitalna
budowana
2022 (planowany)
[27]
SpaceX
Falcon 1
ELV
2
LEO
operacyjna (2/5)
2008
[30]
Falcon 9
RLV
2
GTO
operacyjna (78/79)
2010
[31]
Falcon Heavy
ciężka RLV
2,5
orbita księżycowa
operacyjna (3/3)
6 lutego 2018
[32]
Super Heavy
superciężka RLV
1
Mars
budowana
2020 (planowany)
Rakieta nośna statku Starship[14]
Statki badawcze i demonstratory technologiczne [ edytuj | edytuj kod ]
Nazwa przedsiębiorstwa
Nazwa statku
przeznaczenie statku
Status
Uwagi
Blue Origin
Goddard
testowy VTOL
zakończony
[33]
Lockheed Martin
X-33
testowy SSTO HTHL
odwołany
[34]
Masten Space Systems
Xaero
testowy VTVL
testy
[35]
McDonnell Douglas
DC-X
testowy VTVL
zamknięty (po 11 startach testowych)
[36]
Rotary Rocket
Roton ATV
testowy SSTO VTVL
zamknięty (po 3 startach testowych)
[37]
Nazwa przedsiębiorstwa
Obiekt
Statek wydobywczy
Status
Uwagi
Planetary Resources
Planetoidy
Arkyd 100, Arkyd 200, Arkyd 300
projektowany
[38]
Przedsiębiorstwa organizujące starty satelitów [ edytuj | edytuj kod ]
Przedsiębiorstwa organizujące turystykę kosmiczną [ edytuj | edytuj kod ]
↑ Blue Origin. Suborbital . Blue Origin, 2011. [dostęp 2012-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-25)].
↑ Blue Origin enlarges New Glenn’s payload fairing, preparing to debut upgraded New Shepard , [w:] SpaceNews język=en [online] .
↑ Boeing to Further Develop Commercial Crew Space Transportation System Under NASA CCiCap Award . Boeing, 2012-08-03. [dostęp 2013-09-25].
↑ William Graham: Orbital’s Antares launches Cygnus on debut mission to ISS . NASASpaceFlight.com, 2013-09-18. [dostęp 2013-09-25]. (ang. ) .
↑ Space Access: SKYLON . Reaction Engines Ltd.. [dostęp 2013-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-05)].
↑ Roton . Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2012-05-11].
↑ SpaceShipOne & White Knight . Scaled Composites. [dostęp 2012-05-11].
↑ SpaceShipTwo . Scaled Composites. [dostęp 2012-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-10)].
↑ Space Exploration Systems . Sierra Nevada Corp.. [dostęp 2012-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-14)].
↑ Koniec misji CRS-19 . (pol. ) .
↑ Crew Dragon , [w:] SpaceX [online] [dostęp 2020-01-22] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-02] (ang. ) .
↑ SpaceX Could Launch NASA Astronauts Into Space in Early 2020 [online] [dostęp 2019-10-10] (ang. ) .
↑ Starship flight passenger cost , [w:] space.com [online] [dostęp 2020-01-22] (ang. ) .
↑ a b Starship [online] [dostęp 2019-01-22] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-30] (ang. ) .
↑ Michael M. Baylor Michael M. , SpaceX’s Starhopper completes 150 meter test hop , [w:] NASASpaceFlight [online], 27 sierpnia 2019 [dostęp 2019-08-27] (ang. ) .
↑ Genesis I . Bigelow Aerospace. [dostęp 2012-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-14)].
↑ Genesis II . Bigelow Aerospace. [dostęp 2012-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-14)].
↑ BA 330 . Bigelow Aerospace. [dostęp 2012-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-23)].
↑ About Blue Origin. Orbital . Blue Origin. [dostęp 2012-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-25)].
↑ Venturestar . Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2012-05-11].
↑ Taurus . Orbital Sciences. [dostęp 2012-05-11].
↑ Antares . Orbital Sciences. [dostęp 2013-09-25].
↑ Otrag . Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2012-05-11].
↑ Pegasus User’s Guide , [w:] orbitalatk.com [online], 2015 [zarchiwizowane z adresu 2016-01-13] .
↑ NZ’s first space launch saved by $6 replacement part , [w:] nzherald [online] [dostęp 2020-01-23] .
↑ electron , [w:] rocketlab [online] [dostęp 2020-01-23] .
↑ a b c SIR – Suborbital Inexpensive Rocket Project . SpaceForest. [dostęp 2020-01-23].
↑ Perun demonstrator , [w:] YouTube [online] [dostęp 2020-02-06] .
↑ Perun , [w:] SpaceForest [online] [dostęp 2020-02-06] (ang. ) .
↑ FALCON 1 OVERVIEW . SpaceX. [dostęp 2012-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-01)].
↑ FALCON 9 . SpaceX. [dostęp 2013-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-15)].
↑ FALCON HEAVY . SpaceX. [dostęp 2013-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-19)].
↑ Flight Test – Goddard Low-Altitude Mission . Armadillo Aerospace, 2007-01-02. [dostęp 2012-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-13)].
↑ X-33 . Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2012-05-11].
↑ Xaero . Flight Opportunities Program. [dostęp 2012-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-26)].
↑ DC-X . Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2012-05-11].
↑ Roton . Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2012-05-11].
↑ Technology . Planetary Resources. [dostęp 2012-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-10)].
↑ VASIMR . Ad Astra Rocket Company. [dostęp 2012-05-12].
↑ The SABRE Engine . Reaction Engines Ltd.. [dostęp 2012-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-22)].
↑ Overview. Safety . Virgin Galactic. [dostęp 2012-05-12].
↑ SPACEX KESTREL ENGINE . SpaceX. [dostęp 2012-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-05)].
↑ MERLIN ENGINES . SpaceX. [dostęp 2020-02-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-29)].
↑ 150 m Starhopper test , [w:] YouTube [online], 27 sierpnia 2019 .
↑ Arianespace . Arianespace. [dostęp 2012-05-12].
↑ Eurockot Launch Services . Eurockot Launch Services. [dostęp 2013-09-25].
↑ International Launch Services . International Launch Services. [dostęp 2012-05-12].
↑ ISC Kosmotras . ISC Kosmotras. [dostęp 2012-05-12].
↑ Sea Launch . Sea Launch. [dostęp 2012-05-12].
↑ Land Launch . Land Launch. [dostęp 2012-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-12)].
↑ Starsem. The Soyuz Company . Starsem. [dostęp 2012-05-12].
↑ About MirCorp . MirCorp. [dostęp 2012-05-12].
↑ Clients – Completed Missions . Space Adventures. [dostęp 2012-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-11)].
↑ Space Adventures . Space Adventures. [dostęp 2012-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-17)].
↑ Virgin Galactic . Space Adventures. [dostęp 2012-05-12].