Live action role-playing
LARP (ang. live action role-playing) – aktywność na pograniczu gry i sztuki, podczas której uczestnicy wspólnie tworzą i przeżywają opowieść, odgrywając role podobnie do improwizowanego teatru. Akcja larpa może być osadzona zarówno w świecie rzeczywistym, jak i fikcyjnym.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Można wyróżnić larpy rozgrywające się w zamkniętych pomieszczeniach, jak i takie, które mają miejsce w otwartym terenie. Zdarzają się larpy łączące w sobie oba wyżej wymienione typy. Scenografia i rekwizyty mogą być zarówno fizyczne, jak i umowne.
Twórcy larpa (zwani także mistrzami gry lub larpmasterami[a]) to często jedyne osoby, które znają scenariusz w całości. Dają one początek historii, która jest później kontynuowana przez graczy i ich działania. Przypomina to w swojej formie teatr improwizowany, gdzie mistrz gry jest pomysłodawcą fabuły, natomiast uczestnicy – aktorami. Wypowiadane przez graczy kwestie oraz ich działania uznaje się za słowa i czyny ich postaci. Ważne jest, aby dopasować się do zaistniałych realiów, jednocześnie nie wychodząc z roli. Dla przykładu grając kogoś honorowego i prawego, nie powinno się zabijać drugiej postaci, nawet gdyby było to najlepszym rozwiązaniem w pewnej sytuacji.
Role kreowane są przez twórców larpa lub przez gracza, który uprzednio porozumiał się z twórcami w tej kwestii. Zależy to od charakteru gry i od założeń fabularnych – przy mniejszej ilości uczestników role są zazwyczaj tworzone odgórnie, przy większych projektach zaś istnieje możliwość składania własnych propozycji. Każda postać posiada określone dążenia, często pojawią się także: rys psychologiczny i krótka historia. Wszystko to ma na celu jak najlepsze wczucie się w rolę przez gracza.
Istotne w larpach często są stroje (kostiumy), które stanowią ważny element przy tworzeniu klimatu. Mówią one wiele o odgrywanej postaci, niejednokrotnie wskazując na jej status społeczny, zawód czy charakter.
Warto pamiętać, że larpy różnią się od siebie i nie można ich zamknąć w sztywnych ramach. Bazują one zarówno na systemach RPG, fantazji twórców, jak i filmach, musicalach, książkach itd. Mogą być prowadzone w różnoraki sposób, stawiać na grę aktorską, ale także na umiejętności taneczne, wokalne, manualne; zależne jest to od twórców larpa[1].
Definicja
[edytuj | edytuj kod]Definicja według Dogma99
[edytuj | edytuj kod]Larp: Spotkanie graczy, którzy poprzez swoje role odnoszą się do siebie w ramach fikcyjnego świata[2].
Definicja według Oxford Dictionaries
[edytuj | edytuj kod]Larp: Rodzaj gry w odgrywanie ról, podczas której uczestnicy fizycznie odgrywają scenariusze, zazwyczaj posługując się kostiumami oraz rekwizytami[3].
Definicja według Larpbase
[edytuj | edytuj kod]Wydarzenie, podczas którego uczestnicy (gracze) wcielają się w role (postacie), przy zachowaniu założenia tożsamości ciała gracza oraz postaci; posiadające zbiór zasad oraz początek oraz nie posiadające sztywnego scenariusza (w rozumieniu scenariusza teatralnego).
Możliwe jest zaistnienie takiego wydarzenia, dla którego jedynie część uczestników będzie graczami odgrywającymi postacie. W takiej sytuacji granice larpa wytycza zbiór zasad. Uczestnik wydarzenia, który nie został uświadomiony o jego zasadach nie może być graczem w larpie (nie wie, że uczestniczy w grze – przez niego wydarzenia traktowane są przez pryzmat rzeczywistości), a dla larpa spełnia rolę środowiska, w którym larp się odbywa. Od przyjętego zbioru zasad zależy, jakie warunki muszą być spełnione, by uczestnik stał się graczem (obecność na larpie od samego początku, rozmowa z organizatorem wydarzenia, spontaniczne odgrywanie roli)[4].
Drugą definicją jest wydarzenie spełniające równocześnie wszystkie poniżej wymienione warunki:
- wydarzenie ma początek,
- wydarzenie posiada zbiór zasad,
- dla co najmniej jednej postaci istnieje zbiór cech odróżniających gracza od postaci,
- dla co najmniej jednego gracza istnieje fizyczne ciało tożsame z ciałem postaci.
- dla co najmniej jednej postaci nie istnieje sztywny scenariusz.
- co najmniej jedna postać spełnia 3 powyżej wymienione warunki równocześnie[4].
Definicja według dra Michała Mochockiego
[edytuj | edytuj kod]Larp - live action roleplaying game (teatralna gra fabularna) to gra zespołowa, której uczestnicy (na ogół podzieleni na rywalizujące grupy/frakcje) wcielają się w postaci uwikłane w fabularne i społeczne konflikty w fikcyjnym świecie. Działania graczy są nastawione na realizację grupowych i/lub indywidualnych celów, które osiągnąć można m.in. przez negocjacje, podstęp, zarządzanie zasobami czy symulowaną walkę. Ze względu na formułę (rola + fikcyjny problem + kreatywne rozwiązywanie) larp pokrewny jest dramie szkolnej oraz symulacjom szkoleniowym, co zwraca uwagę na jego potencjał edukacyjny.[5]
Rozwinięcie definicji
[edytuj | edytuj kod]Wydarzenie ma początek larpem jest jedynie rzeczywiste wydarzenie, nie sam scenariusz larpa. Larp nie musi się kończyć, ale musi się zacząć, by zaistniał[6]. Larp niesceniczny, choć teoretycznie możliwy, uznajemy za inną formę sztuki.
- Wydarzenie posiada zbiór zasad.
Każdy larp musi posiadać zbiór zasad określających w jaki sposób gracze wcielają się w role. Mogą to być zasady związane z konwencją (zasadą jest, że fabuła odbywa się w magicznym średniowieczu, a postacie powinny odnosić się do siebie zgodnie z konwencją), bezpieczeństwem (zasadą jest, że używana jest jedynie bezpieczna broń, nie prawdziwa) czy dowolnym innym aspektem gry. W ujęciu szerokim zbiorem zasad określamy zbiór wszystkich cech gry odróżniających ją od otoczenia (przez najbliższe kilka minut Jaś jest policjantem, a Małgosia złodziejem).
- Dla co najmniej jednej postaci istnieje zbiór cech odróżniających gracza od postaci.
Przynajmniej jeden uczestnik wydarzenia musi odgrywać rolę, a nie być sobą. Zapis “co najmniej jednej” pozwala uznać za larpy gry perswasywne, których celem jest wciąganie nowych ludzi do gry lub gry bardzo bliskie rzeczywistości, w których dopiero wydarzenie mające miejsce w grze zwiększy dystans pomiędzy graczami a odgrywanymi postaciami. Powyższy warunek jest zapisem minimalnym stwierdzenia “Wydarzenie, podczas którego uczestnicy (gracze) wcielają się w role (postacie)”.
- Dla co najmniej jednego gracza istnieje fizyczne ciało tożsame z ciałem postaci.
Warunek odróżniający larpa od gier tabletop RPG czy gier komputerowych, przy uwzględnieniu możliwości, że część postaci jest obecnych jedynie wirtualnie (np. drogą telefoniczną czy za pośrednictwem internetu).
- Dla co najmniej jednej postaci nie istnieje sztywny scenariusz.
Warunek odróżniający larpa od sztuki teatralnej lub innego widowiska.
Powyższa definicja nie wyklucza sytuacji, w której uczestnikami tego samego wydarzenia są ludzie grający w larpa oraz nie grający w larpa.
Definicja artystyczna
[edytuj | edytuj kod]Larp to gatunek sztuki partycypatyjnej, spokrewnionej z teatrem improwizowanym, którego cechą wyróżniającą jest przyjęcie przez uczestników równocześnie funkcji reżysera, aktora oraz widza[7].
Pisownia i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]LARP jest akronimem typu głoskowego angielskiego wyrażenia „Live Action Role Playing”[8], od którego drogą leksykalizacji powstało słowo larp, traktowane i stosowane w roli nazwy własnej rodzaju aktywności. Na Konferencji Larpowej 2013 we Wrocławiu została oficjalnie przyjęta pisownia „larp” jako poprawna zgodnie z zasadami ortograficznymi stosowanymi dla rzeczowników zwyczajnych na wzór pisowni przyjętej w krajach skandynawskich[9].
Poza słowem „larp” używane także są określenia takie jak „teatr improwizowany” czy „gry fabularne na żywo”.
Larpy a gry fabularne
[edytuj | edytuj kod]Larpy są formą rozrywki spokrewnioną z tradycyjnymi grami fabularnymi. Zarówno w larpach, jak i tradycyjnych grach fabularnych gracze wcielają się w role, by wspólnie stworzyć opowieść. Podstawowymi różnicami są odmienna rola prowadzącego gry w tradycyjnych grach fabularnych, a larpach oraz tożsamość ciała gracza, a postaci występująca w larpach, a nieobecna w tradycyjnych grach fabularnych.
Pogląd, jakoby larpy bezpośrednio wywodziły się z tradycyjnych gier fabularnych jest błędny. Pierwszy polski larp fantasy, osadzony w świecie Władcy Pierścieni, odbył się pod Warszawą w latach 50. XX wieku[10], a pierwsze pisemne źródła wskazujące o rozegraniu improwizowanych gier teatralnych oparte o (podobnie do dzisiejszych larpów) role z listą zadań dla graczy pochodzą z XVII wieku[11]. Definicję larpa spełniają także niektóre praktyki BDSM oraz część pierwotnych praktyk religijnych[12]. Niezaprzeczalnym faktem jest jednak, że tradycyjne gry fabularne przyczyniły się do ponownego odkrycia w latach 70. XX wieku w USA oraz wielkiego wzrostu popularności larpów w latach 90. XX wieku na świecie i na początku XXI wieku w Polsce. Także nazwę larp można wywodzić od akronimu RPG (ang. Roleplaying games), używanego powszechnie wobec tradycyjnych gier fabularnych.
Rodzaje larpów
[edytuj | edytuj kod]Larpy podzielić można według wielu kryteriów takich jak liczba graczy, cel gry, metodologia tworzenia gry, miejsce odbywania się gry, a nawet wpływy kulturowe. Dla ułatwienia przyjęto stosowanie szeregu określeń pozwalających kategoryzować larpy – kategorie te nie stanowią jednak zbioru zamkniętego, a jedynie popularnie stosowanego w literaturze dotyczącej larpów.
- Larpy nordyckie to larpy nastawione na przekaz lub wartość artystyczną. Nazwa została stworzona przez środowisko skandynawskich konferencji Knutepunkt w celu odróżnienia artystycznych larpów od tzw. larpów anglosaskich. Przed wdrożeniem pojęcia Nordic Larp stosowane były określenia takie jak Arthaus lub Artlarp. Większość larpów nordyckich osadzonych jest w realiach współczesnych lub historycznych[13].
- Larpy anglosaskie to larpy nastawione na rozrywkę i walkę za pomocą bezpiecznej broni. Nazwa została stworzona przez środowisko skandynawskie dla odróżnienia od larpów Nordyckich. Pojęcie to jest rzadko stosowane w środowisku polskim, jednak oba te typy – larpy nordyckie, jak i anglosaskie odbywają się w Polsce. Większość larpów anglosaskich osadzonych jest w realiach fantastycznych[14].
- Chamberlarp to kategoria larpów odbywających się w zamkniętej przestrzeni, najczęściej dla małej liczby graczy, najczęściej z postaciami przygotowanymi w całości przez autora gry zgodnie z przyjętą wizją artystyczną i najczęściej z minimalną lub symboliczną scenografią. Wszystkie te warunki mogą jednak być złamane, a larp wciąż być uznany za chamberlarpa. Głównym kryterium jest przestrzeń oraz decyzja autora[15][16]. Inne określenia używane dla Chamberlarpów to larp stacjonarny[17] lub pokojówka[18].
- Larp terenowy to kategoria larpów odbywających się w otwartej przestrzeni, najczęściej dla dużej liczby graczy, najczęściej z postaciami przygotowanymi we współpracy autora oraz graczy i najczęściej z dosłowną scenografią. Wszystkie te warunki, poza otwartą przestrzenią, mogą jednak być złamane, a larp wciąż będzie uznany za larpa terenowego[19]. Na larpach terenowych często występuje bezpieczna broń. Często zamiennie do wyrażenia larp terenowy stosowane jest słowo terenówka. Jest to jednak określenie nieprecyzyjne, używane w innym kontekście także przez inne środowiska (np. harcerzy). W samym środowisku larpowym określenie terenówka rozumiane jest dwojako – Na południu Polski jako synonim wyrażenia larp terenowy, na północy oraz konwencie Flamberg jako określenie dla larpa, w którym występuje prymat mechaniki nad fabułą[15][20].
- Action larp to kategoria larpów nastawionych na akcję. Konstrukcja gry przewiduje wiele zdarzeń i mechanizmów animujących graczy do działania ruchu. Zarówno chamberlarpy, jak i larpy terenowe mogą być action larpami[21].
- Parlor larp to kategoria larpów nastawionych na rozmowę. Konstrukcja gry zachęca do spiskowania oraz szeroko pojętej gry politycznej. Zarówno chamberlarpy, jak i larpy terenowe mogą być parlor larpami. Jest to pojęcie rzadko stosowane w polskiej teorii larpowej, jednak powszechne w anglosaskim środowisku larpowym w Europie zachodniej oraz Ameryce. Jest czasami mylnie stosowane jako synonim słowa chamberlarp[22].
- Jeepform (używane jest także określenie Freeform[23]), to kategoria larpów scenicznych, powstała w środowisku skandynawskim. Cechuje ją obecność widowni, częsty udział widowni w spektaklu i jawność scenariusza (scenariusz jest dostępny przed grą, a tajemnice, jakie przed sobą mają postacie są w pełni znane graczom oraz służą do budowania dramaturgii)[24].
- Gra miejska to gatunek gier zaliczany przez część badaczy gier do larpów[25][26]. Cechują się minimalnym dystansem pomiędzy graczem a postacią (najczęściej gracza od postaci odróżniają jedynie motywacje uczestnictwa w grze) oraz otwartą przestrzenią gry (najczęściej miejską).
Cel gry
[edytuj | edytuj kod]Larpy, postrzegane przez pryzmaty gry, w zależności od konstrukcji mogą mieć jeden lub więcej celów – bardzo rzadko jednak umożliwiających wygranie larpa. Nie zwycięstwo, a wspólne przeżycie gry jest jej celem, w ramach jednej ze 4 funkcji larpa[27]:
- Funkcja ludyczna
- Funkcja edukacyjna
- Funkcja terapeutyczna
- Funkcja artystyczna
Terminologia
[edytuj | edytuj kod]W opisywaniu i badaniu larpów wykorzystuje się szereg pojęć o znaczeniu odmiennym niż zwyczajowym.
Gracz
[edytuj | edytuj kod]Uczestnik larpa odgrywający postać.
Uczestnik larpa, odnoszący się do pozostałych uczestników w ramach przyjętej diegezy za pośrednictwem ról. Gracz podczas larpa przyjmuje równocześnie funkcje reżysera, aktora oraz widza. Relacja pomiędzy graczem a postacią wynika z zasad larpa i może mieć charakter stały (jeden gracz odgrywa w ramach jednego larpa jedną postać) lub zmienny (jeden gracz może odgrywać wiele postaci, wielu graczy może odgrywać jedną postać). Bliskość cech gracza i postaci określana jest mianem dystansu. Mały dystans może skutkować zjawiskiem bleedu – przeniesienia się cech i emocji z gracza na postać (bleed out) lub postaci na gracza (bleed in).
Postać
[edytuj | edytuj kod]Rola odgrywana przez gracza podczas larpa.
Zbiór cech i informacji charakteryzujący sposób w jaki gracz odnosi się do innych postaci w ramach diegezy podczas larpa. Informacje potrzebne do odgrywania postaci przekazywane mogą być w dowolnej, zrozumiałej dla wszystkich zainteresowanych formie – często pisemnej.
Relacja pomiędzy graczem a postacią wynika z zasad larpa i może mieć charakter stały (jeden gracz odgrywa w ramach jednego larpa jedną postać) lub zmienny (jeden gracz może odgrywać wiele postaci, wielu graczy może odgrywać jedną postać). Bliskość cech gracza i postaci określana jest mianem dystansu. Mały dystans może skutkować zjawiskiem bleedu – przeniesienia się cech i emocji z gracza na postać (bleed out) lub postaci na gracza (bleed in). W trakcie odgrywania postaci może wystąpić zjawisko immersji.
Immersja
[edytuj | edytuj kod]Immersja (z łac. immergo – zanurzam) – Zjawisko uczucia gracza zanurzenia się w larpa (świat, fabułę postać etc), którego intensywność zależna jest od stopnia zawieszenia niewiary w przyjmowaniu diegezy, fabuły, semiotyki[28] oraz innych postaci za rzeczywistych dla postaci w którą wciela się gracz[29].
Im większa immersja, tym silniejsze wrażenie realizmu i tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia zjawisko bleedu u gracza.
Immersja występuje w odniesieniu do Odgrywanej postaci, świata oraz fabuły w różnym stopniu, współtworząc motywacje uczestnictwa gracza w larpie oraz obrany styl gry[30].
Na immersję jako całość składa się szereg zjawisk psychologicznych takich jak flow, immersja sytuacyjna, trans, przywiązanie do postaci, katharsis, kairosis, kenoza.
Bleed
[edytuj | edytuj kod]Bleed[31] (ang. krwawienie) to zjawisko przenikania się cech i emocji gracza i postaci podczas larpa. Wyróżnia się bleed-in, będący zjawiskiem przenikania się cech i emocji gracza na postać, oraz bleed-out, będący zjawiskiem przenikania się cech i emocji postaci na gracza.
Mechanika
[edytuj | edytuj kod]Zbiór zasad stosowanych na larpie.
Każdy element mechaniki gry może pełnić jedną z trzech funkcji – augumentacyjną, informacyjną oraz arbitralną[32].
- Funkcja argumentacyjna: Mechanika gry umożliwia zasymulowanie zjawisk niemożliwych do przedstawienia bez sztucznego zbioru zasad (magia, zaawansowana technologia, seks).
- Funkcja informacyjna: Mechanika gry umożliwia informowanie graczy o cechach postaci.
- Funkcja arbitralna: Mechanika gry umożliwia rozstrzyganie sporów.
Bardzo często na larpach stosowane są mechaniki minimalistyczne, spełniające przedstawione role jedynie dla najczęściej występujących w grze sytuacji. Do najpopularniejszych mechanik minimalistycznych należą DKWDK (niem. Du-Kannst-Was-Du-Kannst: Potrafisz to, co potrafisz) oraz DKWDDK (Du-Kannst-Was-Du-Darstellen-Kannst, niem. Potrafisz to, co potrafisz pokazać)[33].
Coraz to powszechniejsze staje się używanie słów bezpieczeństwa Red-Yellow-Green[34]. Jest to skodyfikowany system bezpieczeństwa polegający na dyskretnym sterowaniu przebiegu fabuły za pomocą wcześniej wybranych haseł, tu: Red (użycie oznacza prośbę o natychmiastowe zaprzestanie sceny), Yellow (użycie oznacza prośbę o mniej intensywne odgrywanie sceny) i Green (użycie oznacza prośbę o intensywniejsze odgrywanie sceny).
Nauka o larpach
[edytuj | edytuj kod]Larpy od lat 90. stanowią przedmiot badań teoretyków i badaczy larpowych. Pierwotnie najaktywniejszym ośrodkiem badań larpowych były kraje skandynawskie, jednak od początku XXI wieku badanie larpów staje się coraz to popularniejsze także w innych krajach, w tym w Polsce. Szczególnym zainteresowaniem larpy cieszą się ze strony badaczy gier, socjologów, psychologów oraz teatrologów.
Knutepunkt
[edytuj | edytuj kod]Knutepunkt (norw. miejsce spotkania), to Skandynawska konferencja naukowa dotycząca larpów, odbywająca się corocznie od 1997 roku w Skandynawii. Jest największą konferencją dotyczącą wyłącznie tematyki larpowej na świecie i wyróżnia się międzynarodowym charakterem (używanym językiem jest angielski). Od 2001 roku (z wyjątkiem 2002) corocznie wydana zostaje z okazji konferencji co najmniej jedna publikacja z artykułami dotyczącymi larpów i teorii larpowej w języku angielskim autorów z całego świata. Wszystkie publikacje są bezpłatnie dostępne w bibliotece larpbase[35].
Konferencja Larpowa Kola
[edytuj | edytuj kod]Kola[36] to Polska konferencja poświęcona larpom, powstała z inicjatywy Jakuba Tabisza ze Stowarzyszenia Wielosfer. Odbywa się corocznie od trzeciej edycji (2014 rok) w różnych miastach w Polsce, organizowana przez różne grupy i stowarzyszenia larpowe.
- Kola 2012 Wrocław, 14–15 stycznia w budynku C-13 Politechniki Wrocławskiej, organizator: stowarzyszenie Wielosfer
- Kola 2013 Wrocław, 11–13 stycznia w budynku C-13 Politechniki Wrocławskiej, organizator: stowarzyszenie Wielosfer
- Kola 2014 Gdynia, 3–5 stycznia w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym, organizator: stowarzyszenie twórców gier Funreal
- Kola 2015 Katowice, 2–4 stycznia w Centrum Informacji Naukowej i Bibliotece Akademickiej „CINiBA”, organizator: stowarzyszenie Liveform
- Kola 2016 Warszawa, 19–21 lutego w Kolegium „Artes Liberales” UW, organizator: Fundacja Immersja
- Kola 2017 Lublin, 10–12 lutego w Centrum Spotkania Kultur w Lublinie, organizator: grupa LubLarp
- Kola 2018 Kraków, 23–25 lutego w Artetece Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej, organizator: stowarzyszenie Larpownia
- Kola 2019 Wrocław, 15–17 lutego w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, organizator: Akademia Rozwoju „Argos”
- Kola 2020 Katowice, 24–26 stycznia w Katowice Miasto Ogrodów, organizator: Orkon, stowarzyszenie Liveform, Sabat Team, Fantazjada
- Kola 2021 online, 19-21 lutego na discordzie, organizator: Fantazjada
- Kola 2022 online, 22-24 stycznia na discordzie, organizator: stowarzyszenie twórców gier Funreal.
- Kola 2023 Gdynia, 30 marca – 2 kwietnia w Konsulat Kultury Gdynia, organizator: stowarzyszenie twórców gier Funreal
- Kola 2024 Poznań, 1-3 marca w Zamek Cesarski w Poznaniu, organizator: stowarzyszenie Larpunk.
Podobnie jak w przypadku Knutepunkt co roku wydawana jest publikacja z artykułami dotyczącymi larpów i teorią larpową, bezpłatnie dostępna w bibliotece na stronie internetowej konferencji[36] i portalu larpbase[35].
Edukacja akademicka
[edytuj | edytuj kod]W 2013 roku na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy uruchomiony został kierunek o nazwie „Humanistyka drugiej generacji”. Działająca w ramach tego kierunku specjalizacja „Gamedec” między innymi kształci w zakresie projektowania larpów i zapoznaje studentów z teorią larpową[37].
Od 2018 roku na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie na kierunku produkcja medialna została otwarta specjalizacja produkcja w branży gier, na której prowadzone są zajęcia poświęcone larpom w ramach konwersatorium z reżyserii gry[38].
Larpbase.pl
[edytuj | edytuj kod]Larpbase to powstały w 2011 roku portal internetowy udostępniający gotowe do prowadzenia scenariusze larpowe, publikacje larpowe z całego świata, rodzime artykuły dotyczące teorii larpowej oraz patronujący coroczną ankietę larpową (od 2012). Wszelkie treści na larpbase.pl dostępne są bezpłatnie.
Larpy w kulturze popularnej
[edytuj | edytuj kod]- The Wild Hunt w reżyserii Alexandre Franchi (premiera 11 września 2009). Kanadyjski thriller nakręcony w rzeczywistej, regularnie używanej scenografii larpowej. Film wzbudził wiele kontrowersji w środowisku larpowym, z jednej strony umiejętnie pokazując rzeczywistość amerykańskich larpów oraz zależność rzeczywistości i tworzonej fikcji, z drugiej – przedstawiając larpy w wyjątkowo niekorzystnym świetle jako śmiertelnie niebezpieczne hobby[39].
- The Knight of Badassdom / Rycerze (nie) na niby w reżyserii Joego Lyncha (premiera 25 września 2013), Amerykańska komedia opowiadająca o graczach larpowych w USA[40].
- LARP w reżyserii Kordiana Kądzieli (premiera 10 sierpnia 2014) – autorski film krótkometrażowy, współrealizowany przez Bractwo Sorontar oraz intensywnie współfinansowany przez polskie środowisko larpowe[41]. Pokaz przedpremierowy odbył się 9 listopada 2013 na Festiwalu Fantastyki Falkon w Lublinie. Obraz nominowany do nagrody Konkurs Młodego Kina w Gdyni[42].
Larpy w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Larpy odbywają się w Polsce na festiwalach gier i fantastyki (np. Pyrkon, Falkon, podczas którego odbywa się także konkurs Larpy Najwyższych Lotów, Grojkon) oraz imprezach larpowych (np. Hardkon, New Age, Orkon, Flamberg, Fantazjada, Limes Mundi, Sorontar, SPOT- spotkanie z larpami, Teomachia, Fornost). Na Festiwalach rozgrywane są niemalże wyłącznie chamberlarpy i jeepformy, zaś na dedykowanych imprezach w zależności od obranej formuły jedna wielka gra lub szereg większych i mniejszych gier różnego rodzaju.
Poza festiwalami i dedykowanymi imprezami, larpy organizowane są także przez małe grupy graczy oraz organizacje zajmujące się tematyką larpową (np. Liveform[43] na Śląsku, Wielosfer[44], Argos[45] oraz Stowarzyszenie Fantazjada na Dolnym Śląsku, Stowarzyszenie Larpownia[46] i Stowarzyszenie Creatio ex Nihilo w Krakowie[47], Funreal[48] oraz Zardzewiały Topór[49] na Pomorzu, Grimuar[50] i LubLarp[51] w Lublinie, Żywia[52] w Białymstoku, Bractwo Ofensywa[53], Sabat Team[54], Stowarzyszenie Larpunk[55], Fundacja Wonderlarp w Łodzi[56] i Warszawskie stowarzyszenie larpowe – Wawa LARP[57] w Warszawie, Bractwo Sorontar na Opolszczyźnie[58], ogólnopolskie Stowarzyszenie Terra Futura [dawniej pod nazwą Stowarzyszenie Miłośników Literatury Fantasy „Rangers of the North”]). Od 2016 roku działa też Bydgoskie Koło Larpowe[59] Większość grup oznaczona jest na Google Maps[60].
Najbardziej aktywnym ogólnopolskim forum środowiska larpowego jest grupa Facebookowa „Larp Poland”[61].
W 2012 r. miał miejsce największy polski projekt edukacyjny, wykorzystujący larpy. Stowarzyszenie Pospolite Ruszenie Szlachty Ziemi Krakowskiej zrealizowało Projekt DEMOkracja, podczas którego ponad 1100 uczniów szkół gimnazjalnych wzięło udział w 64 larpach. Fabuła spotkań skupiona była wokół problemu Rokoszu Zebrzydowskiego z 1606 roku a uczestnicy wcielali się w role różnorodnie politycznie zorientowanych posłów szlacheckich[62].
W latach 2014–2015 w Lublinie odbyły się dwa cykle szkoleń LubLarp, poświęconych larpom dla graczy i twórców gier[63][64]. Larpowcy z całej Polski dzielili się z uczestnikami wiedzą i doświadczeniem, pozwalającym na zdobycie całokształtu umiejętności potrzebnych do tworzenia larpów, od improwizacji i budowania postaci, przez tworzenie fabuł i mechanik, kostiumy i charakteryzację, scenografię i logistykę, aż po tematykę zarządzania projektem.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Mistrz Gry lub Larpmaster to pojęcie stosowane wobec prowadzącego (reżysera) larpa. W wypadku, w którym funkcja prowadzącego i autora są podzielone, wobec autora nie stosuje się tych pojęć.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Czym są larpy?, larpownia.pl.
- ↑ „A LARP is a meeting between people who, through their roles, relate to each other in a fictional world.”, http://web.archive.org/web/20011226122457/http://fate.laiv.org/dogme99/en/index.htm
- ↑ English Dictionary, Thesaurus, & grammar help | Oxford Dictionaries.
- ↑ a b Dominik Dembiński, Czasoprzestrzeń w larpach.
- ↑ Michał Mochocki , Teatralne gry fabularne (LARP-y) na lekcjach historii – raport z badań, „Homo Ludens”, Polskie Towarzystwo Badania Gier [dostęp 2024-04-29] (pol.).
- ↑ Larp „Drama Cieszyńska” rozpoczął się w 1998 i trwa nieprzerwanie do dziś.
- ↑ Tabisz(2013).
- ↑ „Larping” uznane za słowo w Oxford Dictionary.
- ↑ Wystąpienie Clausa Raasteda na konferencji Knudepunkt 2011 nt. używania słowa ‘larp’.
- ↑ Źródło: Wystąpienie Piotra Milewskiego na Konferencji Larpowej KoLa 2012 we Wrocławiu.
- ↑ Źródło: Wystąpienie dr. Michała Mochockiego na Konferencji Larpowej KoLa 2012 we Wrocławiu.
- ↑ Więcej na temat historii larpów można przeczytać w artykule Briana Mortona „larps and their cousins through the ages”, opublikowanym w Lifelike Web (2007). larpbase.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-14)].
- ↑ Fatland, (2005) – https://web.archive.org/web/20160310084252/http://knutepunkt.laiv.org/kp05/knutepunkt%20and%20nordic%20live%20role-playing,%20a%20crash%20course.pdf.
- ↑ Stark (2012) – http://lizziestark.com/2012/08/08/nordic-larp-for-noobs/.
- ↑ a b Milewski (2013) – https://web.archive.org/web/20131217045325/http://www.hardkon.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=297:czym-sa-larpy&catid=23&Itemid=259&showall=&limitstart=2.
- ↑ Chamber Games – http://web.archive.org/web/20071104141150/http://chambergames.wordpress.com/
- ↑ Pojęcie używane przede wszystkim w środowisku Warszawskim oraz wokół konwentu gier fabularnych Orkon. (A. Kurek, 2013).
- ↑ Pojęcie używane w środowiskach na Górnym Śląsku oraz Śląsku Cieszyńskim. (Dembinski, 2007).
- ↑ Dembinski (2011).
- ↑ Fijałkowski (2012) – https://archive.is/20131217010823/http://spot.larp-zt.pl/index.php/co-to-jest-gra-terenowa/
- ↑ Chmielewski (2012).
- ↑ All About Parlor Larps – https://web.archive.org/web/20131217032517/http://www.larping.org/all-about-parlor-larps/.
- ↑ Wpis of Jeepformach na Nordic Larp Wiki: https://archive.is/20131216105840/http://nordiclarp.org/wiki/Jeepform
- ↑ Jeepform: Vi åker jeep / We go by Jeep > Dictionary.
- ↑ Tabisz (2010) – https://archive.is/20131217010827/http://larp.polter.pl/LARP-a-co-to-c21559
- ↑ Tabisz (2013) – Czemu LARP-y nie są grami miejskimi?, Publikacja z Konferencji Larpowej 2013.
- ↑ Wykład Krzysztofa Chmielewskiego, Funkcje larpa, Warsztaty larpowe GKF, 2012. Temat funkcji artystycznej został poruszony na warsztatach w ramach tezy o statusie sztuki larpów. Wnioskiem końcowym było stwierdzenie, iż istnienie ‘sztuki dla sztuki’ wymaga wyróżnienia funkcji artystycznej w celu zachowania możliwości określenia celowości gry w wypadku jej zamierzonego braku.
- ↑ A Semiotic View on Diegesis Construction, Mika Loponen & Markus Montola, Beyound Role and Play (2004), ISBN 952-91-6843-8 (pdf), https://web.archive.org/web/20150924092030/http://www.ropecon.fi/brap/brap.pdf.
- ↑ 'Stop saying immersion, Matthijs Holter, Lifelike web (2007), ISBN 978-87-989377-1-5, https://web.archive.org/web/20131214141213/http://larpbase.pl/wp-content/uploads/2013/11/lifelike_web_20071.pdf<meta />.
- ↑ The multi-tier game immersion theory, J. Tuomas Harvianinen, As larp grows up (2003), ISBN 87-989377-0-7, http://nordiclarp.org/w/images/c/c2/2003-As.Larp. Grows. Up.pdf.
- ↑ Bleed na Nordic Larp Wiki.
- ↑ Dembinski (2013).
- ↑ Uniwersalne mechaniki larpowe, Dominik Dembinski (2012), opublikowane w Larp: Myśli i Szkice. https://web.archive.org/web/20131216040053/http://larpbase.pl/?p=954.
- ↑ Mechanizm stosowany powszechnie w BDSM. Po raz pierwszy użyty na larpie „All My Loving” (Bujniewski, Dembinski, Domagalski, Gryszka, Tumińska; 2012).
- ↑ a b biblioteka.larpbase.pl. [dostęp 2021-06-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-22)].
- ↑ a b Oficjalna strona Konferencji Larpowej: http://kola.org.pl/.
- ↑ AfterMarket.pl.
- ↑ Produkcja medialna – Wyszukiwarka studiów – Kandydat – Strona główna UMCS [online], www.umcs.pl [dostęp 2018-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-27] (pol.).
- ↑ The Wild Hunt (2009) – IMDb [online], www.imdb.com [dostęp 2017-11-25] .
- ↑ Rycerze (nie) na niby (2013) – Filmweb [online], www.filmweb.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
- ↑ https://polakpotrafi.pl/projekt/larp-film-krotkometrazowy Głównymi sponsorami z polskiego środowiska larpowego byli stowarzyszenie Liveform, Grimuar, Festiwal Fantastyki Falkon oraz Bractwo Sorontar.
- ↑ Filmweb. [dostęp 2014-10-23].
- ↑ Liveform - larp your dreams [online], liveform.pl [dostęp 2024-04-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-07] (ang.).
- ↑ Wielosfer News [online], wielosfer.pl [zarchiwizowane z adresu 2007-05-16] .
- ↑ http://www.argos.edu.pl.
- ↑ Larpownia.pl :: Krakowski serwis o larpach. Larpownia.pl :: Krakowski serwis o larpach. [dostęp 2015-07-18].
- ↑ Creatio Ex Nihilo [online], Creatio Ex Nihilo [dostęp 2016-04-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-13] .
- ↑ Funreal - Stowarzyszenie twórców gier [online], funreal.org [dostęp 2024-04-24] [zarchiwizowane z adresu 2010-02-06] (pol.).
- ↑ KF Zardzewiały Topór.
- ↑ http://www.grimuar.org.
- ↑ LubLarp – – Lublin Lubi Larpy [online], www.lublarp.pl [dostęp 2017-09-06] (pol.).
- ↑ ŻYWIA – Białostocki Klub LARP-owy: przekierowanie. [dostęp 2013-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-22)].
- ↑ Brożek Jan – Gratis i Apoftegmata [online], ofensywa.waw.pl [dostęp 2019-06-03] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-23] (ang.).
- ↑ Forum Sabat Team – Strona główna forum. sabat-team.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-24)].
. - ↑ Larpunk - Strona projektu Larpunk, twórców i promotorów LARPów i RPGów w Polsce. Dowiedz się więcej o nas i naszej działalności. [online] [dostęp 2024-04-29] (pol.).
- ↑ Fundacja Wonderlarp [online] [dostęp 2024-04-29] (pol.).
- ↑ [Strona główna]. wawalarp.org. [dostęp 2013-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-24)].
- ↑ Www.sorontar.pl.
- ↑ Facebook [online], facebook.com [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ Mapa Polskich Grup Larpowych.
- ↑ grupa Facebookowa „Larp Poland”.
- ↑ Prawa człowieka | artykuły dotyczące prawa, firmy, porad, prawa człowieka [online], www.projektdemokracja.pl [dostęp 2018-10-03] (pol.).
- ↑ LubLarp 2014 – LubLarp [online], lublarp.pl [dostęp 2017-09-06] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-06] (pol.).
- ↑ LubLarp 2015 – LubLarp [online], lublarp.pl [dostęp 2017-09-06] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-06] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kolaż. O larpach inaczej, publikacja Konferencji Larpowej Kola 2017, ISBN 978-83-63715-52-6, http://web.archive.org/web/20170502195114/http://kola.org.pl/publikacja/publikacja-2017
- Kola. Inside/Outside, publikacja Konferencji Larpowej Kola 2015, ISBN 978-83-93858-13-2, http://web.archive.org/web/20170207221729/http://kola.org.pl/publikacja/publikacja-2015/
- Larp. Myślą, Słowem i Uczynkiem, publikacja Konferencji Larpowej Kola 2014, ISBN 978-83-93858-10-1, http://web.archive.org/web/20170207222017/http://kola.org.pl/publikacja/publikacja-2014/
- Publikacja Konferencji Larpowej Kola 2013, http://web.archive.org/web/20170207222012/http://kola.org.pl/publikacja/publikacja-2013/
- Publikacja Konferencji Larpowej Kola 2012, http://web.archive.org/web/20170207221724/http://kola.org.pl/publikacja/publikacja-2012/
- Larp: Myśli i Szkice, 2012
- Crossing Theoretical Borders, 2013, ISBN 978-82-303-2295-6, https://web.archive.org/web/20160304120924/http://knutepunkt.org/static/documents/Theoretical.pdf
- Crossing Habitual Borders, 2013, ISBN 978-82-303-2295-6, https://web.archive.org/web/20150518084227/http://knutepunkt.org/static/documents/Habitual.pdf
- Crossing Physical Borders, 2013, ISBN 978-82-303-2295-6, https://web.archive.org/web/20150518084004/http://knutepunkt.org/static/documents/Physical.pdf
- States of Play – Nordic Larp Around the World, 2012, ISBN 978-952-67599-4-4, http://www.nordicrpg.fi/wp-content/uploads/2012/03/states_of_play_pdf_version.pdf
- Do larp, 2011, ISBN 978-87-92507-06-8, https://web.archive.org/web/20131216050300/http://larpbase.pl/wp-content/uploads/2013/11/do_larp_web.pdf/
- Think larp, 2011, ISBN 978-87-92507-04-4, https://web.archive.org/web/20131216050240/http://larpbase.pl/wp-content/uploads/2013/11/think_larp_web.pdf/
- Talk larp, 2011, ISBN 978-87-92507-05-1, https://web.archive.org/web/20131216045957/http://larpbase.pl/wp-content/uploads/2013/11/talk_larp_web.pdf/
- Playing Reality, 2010, ISBN 978-91-977140-2-0, https://web.archive.org/web/20131216050115/http://larpbase.pl/wp-content/uploads/2013/11/Playing-Reality-2010.pdf/
- Michał Mochocki, Teatralne gry fabularne (LARP-y) w nauczaniu szkolnym, 2009, http://ptbg.org.pl/dl/16/Micha%C5%82%20MOCHOCKI%20-%20Teatralne%20gry%20fabularne%20(LARP-y)%20w%20nauczaniu%20szkolnym.pdf
- Larp, the Universe and Everything, 2009, https://web.archive.org/web/20090411184447/http://knutepunkt.laiv.org/2009/book/
- Playground Worlds, 2008, ISBN 978-952-92-3579-7, https://web.archive.org/web/20160802173908/http://2008.solmukohta.org/pub/Playground_Worlds_2008.pdf
- Lifelike Web, 2007, ISBN 978-87-989377-1-5, https://web.archive.org/web/20131214141213/http://larpbase.pl/wp-content/uploads/2013/11/lifelike_web_20071.pdf
- Role, Play, Art, 2006, https://web.archive.org/web/20131216050223/http://larpbase.pl/wp-content/uploads/2013/11/kp-book-2006.pdf/
- Dissecting larp, 2005, https://web.archive.org/web/20120721221851/http://knutepunkt.laiv.org/kp05/dissectionlarp.pdf
- Beyound Role and Play, 2004, https://web.archive.org/web/20150924092030/http://www.ropecon.fi/brap/brap.pdf
- As larp grows up, 2003, http://nordiclarp.org/w/images/c/c2/2003-As.Larp. Grows. Up.pdf
- The Book, 2001, https://web.archive.org/web/20131216035730/http://larpbase.pl/wp-content/uploads/2013/11/kp2001book.pdf