Ludwik Skrzyński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ludwik Skrzyński
ilustracja
Herb
Zaremba (herb szlachecki)
Rodzina

Skrzyńscy herbu Zaremba

Ojciec

Wincenty Skrzyński (1771–1850)

Matka

Konstancja z Fredrów (1785–1865)

Żona

Seweryna z Fredrów

Dzieci

Seweryn (1847–1894), Maria Apolonia Badeni (1850–1937)

Rodzeństwo

Władysław (1804–1873), Ignacy (1807–1895), Ksawery Franciszek (1811–1892), Henryk (1822–1903). i Włodzimierz

Multimedia w Wikimedia Commons
Ludwik Skrzyński
Data i miejsce urodzenia

1816
Lwów

Data i miejsce śmierci

1 lutego 1881
Wiedeń

poseł na Sejm Krajowy Galicji
Okres

od 1861
do 1878

poseł do austriackiej Rady Państwa
kadencja I i II
Okres

od 1861
do 20 maja 1867 – 22 września 1867

poseł do austriackiej Rady Państwa
kadencja V i VI
Okres

od 1 listopada 1874 – 8 listopada 1878
do 18 listopada 1879 – 1 lutego 1881

Ludwik Skrzyński herbu Zaremba (ur. 1816 we Lwowie, zm. 1 lutego 1881 w Wiedniu) – ziemianin, działacz gospodarczy, poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego i austriackiej Rady.

Nagrobek Ludwika i Seweryny Skrzyńskich

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Prawdopodobnie odbył studia uniwersyteckie we Lwowie i Berlinie[1].

Ziemianin, w połowie XIX wieku był właścicielem posiadłości tabularnych Bartkówka[2], Hłudno Dolne i Górne[3], Nozdrzec z Karolówką[4], Pawłokoma[5]. Od 1846 należał do Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego[1]. W 1847 członek komisji zajmującej się zmianą statutu[1]. Członek Komitetu GTG (6 lutego 1858 – 6 lutego 1860) oraz jego wiceprezes (30 stycznia 1866 – 16 lutego 1868)[6][7]. Wraz z Kazimierzem Krasickim zorganizował wzorowe gospodarstwo rolnicze w Dublanach, stanowiące zaczątek późniejszej Szkoły Rolniczej w Dublanach. Członek Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, gdzie w latach 1868–1871 był delegatem do ogólnego zgromadzenia. Od 1855 członek Galicyjskiej Kasy Oszczędności[8], był członkiem jej Wydziału (1855–1865 i 1870–1881) i kuratorem (1857–1867)[1]. Współorganizator Banku Hipotecznego, w latach 1867–1881 członek jego rady nadzorczej[1]. Był również członkiem rady nadzorczej Galicyjskiego Towarzystwa Budowlanego (1870)[1].

Aktywny politycznie w okresie Wiosny Ludów. Członek Centralnej Rady Narodowej we Lwowie, wybrany z grona członków sejmu stanowego. Jednocześnie odmówił wejścia do tworzonej przez gubernatora Franza Stadiona Rady Przybocznej przy gubernium[1]. W latach 1848–1849 współpracował ze wspieraną przez Stowarzyszenie Ziemiańskie konserwatywną "Polską". Od 1860 współorganizator wraz z Adamem Sapiehą pisma "Głos"[1].

Poseł do Sejmu Krajowego Galicji I, II i III kadencji (1861–1878), wybrany w I kurii w 1876 z obwodu Sanok, z okręgu wyborczego Sanok, od 1877 z okręgu rzeszowskiego. 30 września 1878 zrzekł się mandatu[9][10]. W Sejmie pracował w komisji budżetowej. Aktywny na terenie Sejmu, związany z grupą liberalno-demokratyczną. Zgłaszał wnioski zmierzające do zwiększenia reprezentacji miast w Sejmie (1866, 1874). Popierał Aleksandra Dunina Borkowskiego domagającego się wprowadzenia języka polskiego jako urzędowego w Sejmie i Wydziale Krajowym. Przeciwnik Floriana Ziemiałkowskiego i Franciszka Smolki. Wypowiadał się także w sprawach gospodarczych, m.in. dot. górnictwa, regulacji rzek oraz propinacji. W latach 1865-1866 zastępca członka Wydziału Krajowego[1].

Był również wybieranym przez Sejm posłem do austriackiej Rady Państwa, I kadencji (1861), II kadencji (20 maja 1867 – 22 września 1867). W 1867 złożył mandat z powodu choroby[11]. Potem był wybieranym w wyborach bezpośrednich posłem V kadencji (1 lipiec 1878 – 8 listopad 1878)) i VI kadencji (18 listopada 1879 – 1 lutego 1881)[11]. W kadencji V został wybrany w kurii I z okręgu wyborczego (Kołomyja-Horodenka-Śniatyń-Kossów-Nadwórna) w miejsce Antoniego Golejewskiego który zrezygnował. Na początku 1878 zrezygnował z mandatu deputowanego; zastąpił go Alfons Czajkowski. Latem 1878 powrócił jednak do parlamentu wiedeńskiego, gdy po złożeniu mandatu przez Antoniego Golejewskiego został wybrany w wyborach uzupełniających w kurii I w okręgu wyborczym nr 14 (Brzeżany-Przemyślany-Podhajce)[11]. Ponownie wybrany do Rady Państwa w kadencji VI z kurii I w okręgu wyborczym nr 9 (Sambor-Staremiasto-Turka-Drohobycz-Rudki)[11]. Członek Koła Polskiego, gdzie należał do grupy liberalno-demokratycznej, zdominowanej przez stańczyków[12]. Wobec braku wpływu na politykę Koła w czerwcu 1878 wraz z Ottonem Hausnerem, Kornelem Ujejskim, Agenorem Gołuchowskim i Ludwikiem Wolskimm demonstracyjnie wystąpił z Koła Polskiego. Secesjoniści utworzyli odrębną grupę polskich liberalnych demokratów oświadczając zarazem, że w kwestiach narodowych nadal będą głosować z Kołem[1].

Pochowany na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

prace Ludwika Skrzyńskiego[edytuj | edytuj kod]

  • O stosunkach włościańsko-gospodarskich i o potrzebie kredytu rolniczego w Galicji, Lwów 1859[13]
  • Mowy Ludwika Skrzyńskiego posła sanockiego wypowiedziane w Sejmie w czasie V sesji, 1874 r. Lwów 1874[14],

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej, syn Wincentego Skrzyńskiego (1771–1850) i Konstancji z Fredrów (1785–1865), córki starszej siostry Aleksandra Fredry. Jego braćmi byli Władysław (1804–1873), Ignacy (1807–1895), Ksawery Franciszek (1811–1892), ksiądz Henryk (1822–1903) i kapitan wojsk austro-węgierskich, Włodzimierz (zm. w Paryżu). Od 1846 żonaty ze swoją kuzynką Seweryną (1827-1855), córką Seweryna Fredry i Domiceli z Konarskich. Mieli syna Seweryna (1847–1894), żonatego z Oktawią Justyną z Pietruskich (córką Oktawa Pietruskiego) oraz i córkę Marię Apolonię Konstancję (1850–1937), żonę hr. Kazimierza Badeniego[1][15][16][17][18].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i j k Zbigniew Fras, Skrzyński (Zaremba Skrzyński) Ludwik (1816–1881), Polski Słownik Biograficzny, t. 38, Warszawa-Kraków 1997–1998, s. 465–467
  2. ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855.
  3. ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 65.
  4. ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 147.
  5. ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 156.
  6. ↑ Tadeusz Łopuszański, Pamiętnik c. k. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego 1845–1894, Lwów 1894, s. 84
  7. ↑ Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858, s. 249; 1859, s. 266; 1860, s. 269; 1866, s. 461; Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1867, s. 804; 1868, s. 806.
  8. ↑ Skrzyński Ludwik, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2013-04-07].
  9. ↑ Stanisław Grodziski, Sejm Krajowy Galicyjski 1861–1914, Warszawa: 1993, ISBN 83-7059-052-7,
  10. ↑ Wykaz Członków Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi, tudzież Wielkiego Xięstwa Krakowskiego 1870. Lwów, 1870.
  11. ↑ a b c d Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848–1918,Warszawa 1996, s. 45, 78, 83, 89, 90, 94, 98, 358, 373, 374, 381
  12. ↑ Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Skrzyński, Ludwik Ritter von – Parlamentarier 1848-1918 online [20.03.2020]
  13. ↑ Ludwik Skrzyński, O stosunkach włościańsko-gospodarskich i o potrzebie kredytu rolniczego w Galicji / L. Skrzyński. [online], polona.pl [dostęp 2020-10-06].
  14. ↑ Ludwik Skrzyński, Mowy L. Skrzyńskiego posła sanockiego wypowiedziane w Sejmie w czasie V ses. 1874 r. [online], polona.pl [dostęp 2020-10-06].
  15. ↑ Poseł Ludwik Zaremba Skrzyński. „Czas”. 27, s. 2, 4 lutego 1881.
  16. ↑ Fredro Seweryn (1785–1845). [w:] Polski Słownik Biograficzny. T. VII/1948-1958 [on-line]. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2016-10-10].
  17. ↑ Michał Karpowicz, Mirosław Filipiak: Elita jazdy polskiej. Warszawa: Volumen-Bellona, 1995, s. 172.
  18. ↑ Ludwik Skrzyński h. Zaremba – M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego – online [20.03.2020]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Zbigniew Fras, Skrzyński (Zaremba Skrzyński) Ludwik (1816–1881), Polski Słownik Biograficzny, t. 38, Warszawa-Kraków 1997–1998, s. 465–467

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ludwik_Skrzyński&oldid=69441710”