Ludwik Stomma
Data i miejsce urodzenia |
22 marca 1950 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
7 marca 2020 |
Zawód, zajęcie |
antropolog kultury, nauczyciel akademicki, publicysta |
Miejsce zamieszkania | |
Narodowość |
polska |
Tytuł naukowy |
doktor habilitowany nauk humanistycznych |
Rodzice |
Elwira Szykowska |
Krewni i powinowaci |
Magdalena |
Odznaczenia | |
Ludwik Franciszek Stomma (ur. 22 marca 1950 w Krakowie, zm. 7 marca 2020 w Paryżu[1]) – polski antropolog kultury, etnolog, doktor habilitowany nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki, publicysta tygodników „Polityka” i „Przegląd”.
Działalność
Wykładał na Uniwersytecie Warszawskim, KUL, Uniwersytecie Jagiellońskim, pracował w Instytucie Sztuki PAN i na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1981 wyjechał do Francji. Pracował na Sorbonie (IV) w ramach École pratique des hautes études[2][3], a od 2008 na stanowisku profesora nadzwyczajnego UMK[4]. Wydał czternaście książek, w tym cztery naukowe, dwie książki dla dzieci, a także książki historyczne i biograficzne.
Od 1990 był stałym felietonistą tygodnika „Polityka”. Publikował także w „Kuchni”, „Motomagazynie”, „Elle”, „Hustlerze”, „Cosmopolitan” i „Nie” (pod pseudonimem Gall Anonim)[5]. Jest autorem zbioru felietonów pt. Nalewka na czereśniach oraz Słownik polskich wyzwisk, inwektyw i określeń pejoratywnych. Był członkiem Collegium Invisibile[6].
Politycznie miał poglądy lewicowe. Przez krótki okres należał do Unii Pracy[7]. Był wolnomularzem[8].
W 2000 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi w pracy dziennikarskiej i publicystycznej”[9]. W 2009 jego dokonania zostały uhonorowane Złotą Sową Polonii[10].
Był synem Stanisława Stommy. Mieszkał we Francji (w La Ferté-sous-Jouarre w departamencie Sekwana i Marna)[11]. Pochowany został 13 marca 2020 roku na cmentarzu Pere Lachaise w Paryżu.
Kontrowersje
W 1991 w periodyku naukowym „Etnografia Polska” ukazała się recenzja[12] (a właściwie polemika) trzech autorów (Arnold Lebeuf, Mariusz Ziółkowski i R.M. Sadowski z Zakładu Antropologii Historycznej IA UW) pracy doktorskiej Stommy. Autorzy wykazali, że ok. 1/4 doktoratu, dotycząca zagadnień astronomicznych, stoi na bardzo niskim poziomie i zawiera wiele błędów merytorycznych. Jednak najważniejszym punktem owej polemiki było wykazanie całkowitego fałszerstwa tzw. obserwatorium w Skordiowie, które to miało świadczyć o wiedzy astronomicznej zachowanej na polskiej wsi i co było koronnym dowodem tez pracy doktorskiej Ludwika Stommy. W 1993 w tym samym czasopiśmie ukazała się riposta, tych samych trzech autorów, do odpowiedzi, jakiej Stomma udzielił na pierwszy artykuł z Etnografii, zamieszczonej w 75. tomie Ludu[13]. Również w 1993 na łamach „Polskiej Sztuki Ludowej” (przed ukazaniem się riposty) ukazał się artykuł[14], w którym autorzy – Krystyna i Krzysztof Piątkowscy – dość stanowczo wzięli w obronę Ludwika Stommę i zanegowali zasadność krytyki, jaką wobec niego podjęli Lebeuf, Ziółkowski i Sadowski. Piątkowscy zauważyli, że krytyka ta wychodzi z innego paradygmatu poznawczego niż zastosowany przez Stommę i jako taka nie może być punktem wyjścia do podważania jego metody badawczej. Piątkowscy twierdzili również, iż ich zdaniem przesłanki, na podstawie których Lebeuf, Ziółkowski i Sadowski zarzucili Stommie fałszerstwo w zakresie ww. obserwatorium w Skordiowie, są wysoce niewiarygodne i nie powinny nigdy stać się przyczyną tak gwałtownego konfliktu w środowisku naukowym.
Publikacje
- Słońce rodzi się 13 grudnia, Warszawa 1981, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, s. 140, ISBN 83-205-3341-4.
- Antropologia kultury wsi polskiej XIX w., wyd I: 1986, Instytut Wyd. Pax, ISBN 83-211-0614-5; II wyd. rozsz.: 2002, ISBN 83-917096-0-4.
- (z Tomaszem Dominikiem) Niezwykłych przygód Baranka Pacanka księga pierwsza, Warszawa 1994, Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, s. 22, ISBN 83-7066-606-X.
- Wzloty i upadki królów Francji sposobem antropologicznym wyłożone, wyd I: Łódź 1991, Wyd. Łódzkie, 1991 s. 225, ISBN 83-218-0898-0; Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, wyd II: Warszawa 1994, Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, s. 191, ISBN 83-7066-595-0, wyd III: Wydawnictwo Twój Styl, 2004, ISBN 83-7163-382-3.
- Królów polskich przypadki, Warszawa 1993, Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, s. 173, ISBN 83-7066-536-5.
- Antologia poezji głupich i mądrych Polaków w Ludwika Stommy wyborze, autor wyboru; 1995, ISBN 83-7066-656-6.
- Żywoty zdań swawolnych, Warszawa 1998, Wyd. Twój Styl, ISBN 83-7163-087-5.
- (z Tomaszem Dominikiem) Kobiet czar..., Warszawa 2000, Wydawnictwo Twój Styl, s. 290, ISBN 83-7163-153-7.
- Poczet polityków polskich XX wieku, Warszawa 2000, Wyd. Graf-Punkt, ISBN 83-879-88-65-0.
- Królów polskich i francuskich przypadki, Warszawa 2000, Wyd. Graf-Punkt, s. 438, ISBN 83-87988-69-3.
- Słownik polskich wyzwisk, inwektyw i określeń pejoratywnych, Warszawa 2000, Wydawnictwo Graf-Punkt, ISBN 83-87988-72-3.
- (z Ludwikiem Lewinem) Paryż za dwa Ludwiki. Przewodnik po Paryżu cieni i smaków, Warszawa 1995, Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, ISBN 83-7066-657-4.
- Nalewka na czereśniach, wybór felietonów z „Polityki”, Poznań 2000, Wydawnictwo Sens, ISBN 83-86944-29-3.
- Życie seksualne królów Polski i inne smakowitości, Wyd. Twój Styl, 2002, ISBN 83-7163-267-3.
- Paryskie spacery, 2003, Wydawnictwo Twój Styl, ISBN 83-7163-354-8.
- Z owsa ryż. Po co nam Francja, Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, Warszawa 2003, ISBN 83-7163-349-1.
- Dzieje smaku, Poznań 2004, Wydawnictwo Sens, ISBN 83-86944-44-7.
- Francuska miłość, Warszawa 2004, Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, ISBN 83-7163-464-1.
- Sławnych Polaków uczucia i śluby, Poznań 2004, Wydawnictwo Sens, s. 250, ISBN 83-86944-50-1.
- Sławnych Polaków choroby, Gdańsk 2004, Wyd. Tower Press, s. 143, ISBN 83-87342-80-7.
- Polskie złudzenia narodowe, Poznań 2006, Wydawnictwo Sens, ISBN 83-86944-61-7.
- Polskie złudzenia narodowe. Księgi wtóre, Poznań 2007, Wydawnictwo Sens, ISBN 978-83-86944-66-8.
- Choroby i dolegliwości sławnych ludzi, Gdańsk 2007, Literatura Net Pl, s. 207, ISBN 83-923645-4-6.
- Skandale Polskie, Warszawa 2008, Wydawnictwo Demart, ISBN 83-87342-80-7.
- A jeśli było inaczej... Antropologia historii, Poznań 2008, Wydawnictwo Sens, ISBN 978-83-86944-68-9 (błędnie nadany).
- Kultura zmienną jest, Poznań 2009, Wydawnictwo Sens, s. 240, ISBN 978-83-86944-74-3.
- Historie przecenione, Wydawnictwo Iskry 2011, ISBN 978-83-244-0154-3.
- Historie niedocenione, Wydawnictwo Iskry 2011, ISBN 978-83-244-0182-6.
- Antropologia wojny, Wydawnictwo Iskry 2014, ISBN 978-83-244-0382-0
- Polskie złudzenia narodowe, Wydawnictwo Iskry 2014, ISBN 978-83-244-0419-3
Przypisy
- ↑ Jerzy Sławomir Wasilewski , 7 marca zmarł w Paryżu Ludwik Stomma (1950–2020) [online], etnologia.uw.edu.pl, 9 marca 2020 .
- ↑ Centre d’études slaves. (fr.)
- ↑ The Ecole pratique des hautes études (EPHE) (fr.).
- ↑ Biuletyn Prawny UMK Nr 10 z 29 grudnia 2008.
- ↑ Luiza Zalewska, Zmierzch diabła, „Dziennik”, 4–5 października 2008.
- ↑ Lista tutorów Collegium Invisibile [online], ci.edu.pl .
- ↑ Ludwik Stomma , Jak nie wstąpiłem do partii [online], polityka.pl, 14 stycznia 2020 .
- ↑ Ludwik Stomma , Powrót masonów [online], „Przegląd”, 23 marca 2015 .
- ↑ M.P. z 2000 r. nr 14, poz. 293
- ↑ Złote Sowy Polonii 2009.
- ↑ Ludwik Stomma. Za mało polscy. „Polityka”, s. 120, 5 czerwca 2012.
- ↑ A. Lebeuf, M.S. Ziółkowski, R.M. Sadowski. 13 grudnia, czyli rzecz o Słońcu, Skordiowie i Ludwiku Stommie. „Etnografia Polska”. T. XXXV, z. 1, s. 193–216, 1991.
- ↑ A. Lebeuf, M.S. Ziółkowski i R.M. Sadowski. „13 grudnia” albo „Co autor chciał powiedzieć”. „Etnografia Polska”. T. XXXVII, z. 1, s. 167–175, 1993.
- ↑ Krystyna i Krzysztof Piątkowscy. Czy słońce rodzi się 13 grudnia? – czyli rzecz o pewnej „polemice”. „Polska Sztuka Ludowa”. s. 77–79.
Linki zewnętrzne
- Dr hab. Ludwik Franciszek Stomma, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-12-21] .
- Zdjęcie Ludwika Stommy (1)
- Zdjęcie Ludwika Stommy (2)
- Fragmenty książki Dzieje smaku
- Piotr Adamczewski Było inaczej. Przeciw fałszowaniu historii.
- Życie seksualne królów Polski i inne smakowitości – fragmenty książki
- Członkowie Collegium Invisibile
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Ludzie związani ze szkołą imienia Tadeusza Reytana w Warszawie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Pochowani na Cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu
- Politycy Unii Pracy
- Polonia we Francji
- Polscy etnolodzy
- Polscy felietoniści
- Wykładowcy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
- Wykładowcy Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Wykładowcy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Wykładowcy Uniwersytetu Warszawskiego
- Urodzeni w 1950
- Zmarli w 2020