Przejdź do zawartości

Marcin Kalinowski (hetman)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez MalarzBOT (dyskusja | edycje) o 23:44, 23 gru 2015. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Marcin Kalinowski
ilustracja
Herb
Kalinowa
Rodzina

Kalinowski

Data urodzenia

ok. 1605

Data i miejsce śmierci

2 czerwca 1652
Batoh

Ojciec

Walenty Aleksander Kalinowski

Matka

Elżbieta Struś

Żona

Helena Korecka

Dzieci

Samuel Kalinowski

buława hetmana Marcina Kalinowskiego

Marcin Kalinowski herbu Kalinowa (ur. ok. 1605, zm. 2 czerwca 1652 w Batohu) – hetman polny koronny, wojewoda czernihowski od 1635.

Urodzony ok. 1605, pochodził z zamożnej rodziny szlacheckiej mającej swoje dobra w województwie bracławskim na Ukrainie. Syn Walentego Aleksandra Kalinowskiego starosty generalnego podolskiego, który zginął pod Cecorą w 1620.

Po studiach w kraju kontynuował naukę w belgijskim Louvain. Ożenił się z księżniczką Heleną Korecką. W 1632 został podkomorzym podolskim.

W 1624 na czele ochotników brał udział w bitwie pod Martynowem z Tatarami. Jako właściciel licznych majątków posiadał wojsko prywatne, na czele którego brał czynny udział w tłumieniu powstań kozackich (bunt Pawluka i Huni 1637-1638) oraz w walkach z zagonami Tatarów krymskich (bitwa pod Ochmatowem (1644)).

Początkowo podkomorzy czernihowski, w 1635 mianowany pierwszym wojewodą czernihowskim, przez co uzyskał miejsce w izbie senatorskiej. W 1637 roku został wyznaczony senatorem rezydentem[1]. Został także komisarzem królewskim do spraw granicznych z Rosją. Związany politycznie i rodzinnie z Jerzym Ossolińskim (syn Kalinowskiego, Samuel Jerzy, ożenił się z córką kanclerza, Urszulą Brygidą Ossolińską), zawdzięczał mu awans na hetmana polnego koronnego w listopadzie 1646. W przeciwieństwie do swego mentora był zwolennikiem zbrojnej rozprawy z Kozakami.

Skłócony z hetmanem wielkim koronnym Mikołajem Potockim, niepopularny wśród szlachty, dał się poznać jako nieudolny dowódca. Po wybuchu powstania Chmielnickiego w 1648 brał udział w bitwie pod Korsuniem w maju tego roku, gdzie wojska koronne poniosły klęskę, a obydwaj hetmani dostali się do kozackiej niewoli.

Wolność za okupem hetman odzyskał dopiero w 1650. Był nominalnym dowódcą lewego skrzydła w bitwie pod Beresteczkiem w czerwcu 1651 (faktycznie dowodził Jeremi Wiśniowiecki), przeciwnik ugody białocerkiewskiej.

Po śmierci Mikołaja Potockiego, zostawszy wodzem naczelnym armii koronnej, prowadził działania zbrojne na Ukrainie. Otoczony w obozie pod Batohem przez armię kozacko-tatarską Bohdana Chmielnickiego, której usiłował przeszkodzić w marszu na Mołdawię w czerwcu 1652. Stoczona tam bitwa pod Batohem zakończyła się najpierw klęską Polaków i śmiercią hetmana polnego i jego syna, a następnie rzezią jeńców.

Linki zewnętrzne

  1. Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 437.