Przejdź do zawartości

Marian Stampf’l

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marian Stampf’l
pułkownik audytor pułkownik audytor
Data i miejsce urodzenia

27 listopada 1881
Lwów

Data i miejsce śmierci

1940
USRR, ZSRR

Przebieg służby
Siły zbrojne

C. K. Armia
Wojsko Polskie

Jednostki

132 Brygada Austro-Węgier,
Wojskowy Sąd Okręgowy Nr VI

Stanowiska

sędzia śledczy, sędzia orzekający, prokurator

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska

Późniejsza praca

adwokat

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (II RP)

Marian Karol Stampf’l (ur. 27 listopada 1881 we Lwowie, zm. 1940 w ZSRR) – doktor praw, prokurator i adwokat, pułkownik audytor Wojska Polskiego, działacz społeczny, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wywodził się z rodziny o korzeniach szkockich[1]. Urodził się 27 listopada 1881 we Lwowie jako syn Juliana (wzgl. Juliusza, w latach 90. XIX wieku naczelnika stacji kolejowej w Sanoku)[2][3][4][5]. Był wyznania rzymskokatolickiego[3]. Miał brata Stanisława (ur. 1882)[2].

Kształcił się w C. K. I Gimnazjum I w Przemyślu, gdzie w 1900 ukończył z odznaczeniem VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości[3][6]. po maturze miał pierwotnie podjąć studia na akademii górniczej[3]. Ukończył studia prawnicze. Jako auskultant sądowy w Bochni w czerwcu 1905 uzyskał stopień doktora praw na Uniwersytecie Jagiellońskim[5]. 17 kwietnia 1912 został wpisany na listę adwokatów z siedzibą w Starym Sączu w obrębie Krakowskiej Izby Adwokackiej[7]. W kolejnych latach pozostawał adwokatem przy C. K. Sądzie Powiatowym w Starym Sączu[8][9][10][11], także w trakcie I wojny światowej[12]. Był członkiem zarządu okręgowego Towarzystwa Szkoły Ludowej w Starym Sączu i w tym charakterze brał udział w Walnym Zjeździe TSL w Nowym Sączu jesienią 1911[13].

Został oficerem C. K. Armii. Podczas I wojny światowej 1914–1918 służył w audytoriacie c. i k. 132 Brygady[14][15]. Po zakończeniu wojny, jako były oficer armii austriackiej został przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony do stopnia kapitana korpusu sądowego[16]. Pod koniec 1918 wziął udział w walkach podczas wojny polsko-ukraińskiej jako dowódca kompanii karabinów maszynowych, a w styczniu 1919 na własną prośbę został przydzielony do Sądu Polowego we Lwowie, w którym w randze kapitana został jednym z audytorów w składzie osobowym sądu i jego agendach w Galicji Wschodniej[14]. W kolejnych latach pracował w audytoriacie lwowskim. W 1920 był też sędzią sądu doraźnego we Lwowie[17]. Został awansowany na stopień majora.

3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 33. lokatą w korpusie oficerów sądowych, a jego oddziałem macierzystym był wówczas Departament IX Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[18]. W 1923 roku był sędzią śledczym dla spraw szczególnej wagi w Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr VI we Lwowie[19]. W następnym roku, w tym samym sądzie był sędzią orzekającym[20]. 25 października 1926 roku Prezydent RP mianował go prokuratorem przy wojskowych sądach okręgowych, a minister spraw wojskowych przeniósł z WSO Nr VI do Prokuratury w Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr VI na stanowisko prokuratora[21][22][23]. 16 marca 1927 roku został mianowany pułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 6. lokatą w korpusie oficerów sądowych[24]. Z dniem 31 grudnia 1931 został przeniesiony w stan spoczynku[25]. W 1934, jako pułkownik stanu spoczynku, pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Nowy Sącz[26].

Od zarania II Rzeczypospolitej w jej latach 20. i 30 pozostawał cywilnym adwokatem w Starym Sączu[27][28][29]. W 1937 został wybrany przez radę adwokacką delegatem do Sąd Grodzkiego w Starym Sączu[30]. Został członkiem komisji rewizyjnej przy wydziale wykonawczym powołanej w 1936 Ekspozytury Funduszu Pracy w Starym Sączu[31]. 28 lutego 1937 został wybrany prezesem zarządu gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Starym Sączu[32]. Po powrocie do Lwowa do 1939 prowadził tam kancelarię adwokacką przy ulicy Spółdzielczej 2[33][34][35].

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD. Został przewieziony do więzienia przy ulicy Karolenkiwskiej 17 w Kijowie. Tam prawdopodobnie na wiosnę 1940 został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 71/1-48 oznaczony numerem 2816, jego tożsamość została podana jako Marian Stempfel)[36]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Jego żona Stanisława podczas wojny została deportowana przez sowietów w głąb ZSRR (od koniec 1941 przebywała w rejonie Ajagöz w sowchozie Mynbułak[37]), gdzie straciła życie. Jego potomkowie zostali dziennikarzami: syn Stanisław (1919–1980), wnuczka Aleksandra Kedaj i prawnuczka Hanna Lis[38].

Publikacja

[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Archiwum historii mówionej. Dżennet Połtorzycka-Stampf’l. 1944.pl. [dostęp 2020-03-06].
  2. ↑ a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1895/1896 (zespół 7, sygn. 20). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 139.
  3. ↑ a b c d Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum I. w Przemyślu za rok szkolny 1900. Przemyśl: 1900, s. 39.
  4. ↑ Marian Stampfl. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-21].
  5. ↑ a b Kronika. Z uniwersytetu. „Nowa Reforma”. Nr 144, s. 2, 27 czerwca 1905. 
  6. ↑ Kronika. „Gazeta Narodowa”. Nr 176, s. 2, 28 czerwca 1900. 
  7. ↑ Edykt. „Gazeta Lwowska”. Nr 93, s. 10, 24 kwietnia 1912. 
  8. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 220, 223.
  9. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 223, 225.
  10. ↑ Wykaz Adwokatów do Krakowskiej Izby Adwokackiej należących. 1913. Kraków: 1913, s. 22, 43.
  11. ↑ Wykaz Adwokatów do Krakowskiej Izby Adwokackiej należących. 1913. Kraków: 1913, s. 24, 43.
  12. ↑ Haliczanin. Kalendarz powszechny zastosowany do potrzeb wszystkich mieszkańców Małopolski i Kresów Wschodnich na rok Pański 1917. Lwów: 1917, s. 70.
  13. ↑ Protokół Walnego Zjazdu Towarzystwa Szkoły Ludowej w Nowym Sączu odbytego w dniach 30 września i 1 października 1911 roku. Kraków: 1912, s. 3.
  14. ↑ a b Kania 2006 ↓, s. 307.
  15. ↑ List M. Stampf’la do Bronisławy Rychter-Janowskiej z 20.03.1916 r. Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu, Dział Mikroform, mikr. Nr 402, s. 399-404.
  16. ↑ Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 109.
  17. ↑ z sali sądowej. Sądy doraźne. „Słowo Polskie”. Nr 371, s. 4, 12 sierpnia 1920. 
  18. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 302.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1084, 1090.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 979, 985.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 48 z 3 listopada 1926 roku, s. 389, 391.
  22. ↑ a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 691.
  23. ↑ Organa 1928 ↓, s. 71.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 19 marca 1927 roku, s. 92.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 225.
  26. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 367.
  27. ↑ Haliczanin. Kalendarz powszechny zastosowany do potrzeb wszystkich mieszkańców Małopolski i Kresów Wschodnich na rok Pański 1919. Lwów: 1919, s. 72.
  28. ↑ Haliczanin. Kalendarz powszechny zastosowany do potrzeb wszystkich mieszkańców Małopolski i Kresów Wschodnich na rok Pański 1923. Lwów: 1923, s. 14.
  29. ↑ Haliczanin. Kalendarz powszechny zastosowany do potrzeb wszystkich mieszkańców Małopolski i Kresów Wschodnich na rok Pański 1933. Lwów: 1933, s. 81.
  30. ↑ Robert Krzysztof Tabaszewski: Adwokaci Nowego Sącza do 1945 roku. Nowy Sącz: Biblioteka Rocznika Sądeckiego, 2015, s. 44. ISBN 978-83-933269-4-5.
  31. ↑ Kronika starosądecka. Pomoc bezrobotnym. „Głos Podhala”. Nr 44, s. 3, 1 listopada 1936. 
  32. ↑ Z Ziemi Sądeckiej. Z życia Sokoła. „Głos Podhala”. Nr 12, s. 3, 21 marca 1937. 
  33. ↑ Kania 2006 ↓, s. 309.
  34. ↑ Ilustrowany informator miasta Lwowa ze spisem miejscowości województwa lwowskiego : na rok 1939. Lwów: 1939, s. 27.
  35. ↑ 1939 Lwow City Directory and Province Gazetteer. genealogyindexer.org. [dostęp 2014-12-10].
  36. ↑ Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 89. [dostęp 2014-10-27].
  37. ↑ Adresy rodzin wojskowych w Z.S.R.R.. „Polska Walcząca - Żołnierz Polski na Obczyźnie”. Nr 9, s. 7, 28 lutego 1942. 
  38. ↑ Kania 2006 ↓, s. 310.
  39. ↑ Marian Stampfl. Asesor linjowy a sędzia. „Wojskowy Przegląd Prawniczy”. Nr 4, s. 5–25, 1930. }
  40. ↑ M.P. 1928 r. nr 65, poz. 88 „za zasługi na polu sądownictwa wojskowego”.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marian_Stampf’l&oldid=74997078”