Markiza de Montespan
| ||
_by_an_unknown_artist_(at_the_Mus%C3%A9e_national_du_Ch%C3%A2teau_de_Versailles).jpg)
| ||
| Rodzina | Rochechouart | |
| Data i miejsce urodzenia | 5 października 1640 Lussac-les-Châteaux | |
| Data i miejsce śmierci | 27 maja 1707 Bourbon-l’Archambault | |
| Ojciec | Gabriel de Rochechouart de Mortemart | |
| Matka | Diane de Grandseigne | |
| Mąż | ||
| Dzieci |
Louis-Antoine Pardaillan de Gondrin | |
Franciszka-Atena de Rochechouart, markiza de Montespan, fr. Françoise-Athénaïs de Rochechouart, Madame de Montespan (ur. 5 października 1640 w Tonnay-Charente, zm. 27/28 maja 1707 w Bourbon-l’Archambault) – w latach 1667 – 1679 oficjalna kochanka króla Ludwika XIV, matka 7 jego dzieci (z których 6 zostało następnie uznanych przez ojca).
Urodziła się w Chateau de Tonnay-Charente (w dzisiejszym Charente-Maritime). Jej rodzicami byli Gabriel de Rochechouart, książę Mortemart, i Diana de Grandseigne. Poprzez swoich rodziców pochodziła z dwóch najstarszych rodzin szlacheckich we Francji. Uczyła się w zakonie Świętej Marii w Saintes. W wieku 20 lat została damą dworu szwagierki króla Francji - Madame, a następnie damą dworu samej królowej Francji - Marii Teresy.
W lutym 1663 poślubiła Louisa-Henriego de Pardaillana de Gondrin, markiza de Montespan (1640-1701), rok starszego od siebie. Przed ślubem znana była jako Mademoiselle de Tonnay-Charente po nazwie zamku, w którym się urodziła, lub jako Mademoiselle de Mortemart. Z mężem miała dwoje dzieci:
- Marie-Christine de Pardaillan de Gondrin (1663-1675),
- Louis-Antoine Pardaillan de Gondrin (1665-1736).
Zajęła miejsce poprzedniej kochanki króla - Louise de La Vallière (1644-1710), z którą rywalizowała przez kilka lat i która ostatecznie w 1674 wstąpiła do klasztoru. W trakcie tzw. afery trucicielskiej (L'affaire des poisons), gdzie główną oskarżona była trucicielka zwana La Voisin, markiza była oskarżana o stosowanie czarnej magii, trucizn i afrodyzjaków w celu wyeliminowania konkurentek i utrzymania statusu kochanki króla. Ludwik XIV był zmuszony do zatuszowania jej udziału w aferze i zniszczenia dowodów zebranych przez Chambre Ardente - specjalny trybunał rozpatrujący sprawę trucizn. Markiza de Montespan sama musiała w swoim czasie ustąpić swojego miejsca Markizie de Maintenon, która była jej przyjaciółką i guwernantką jej dzieci (w ten sposób poznał ją Ludwik XIV).
Zmarła zapomniana w Bourbon-l’Archambault, a król zabronił ich dzieciom noszenia po niej żałoby. Prawdziwy żal po śmierci matki pokazywało jedynie troje najmłodszych dzieci - księżna Burbon, księżna Orleanu i hrabia Tuluzy odmawiali uczestniczenia w wielu dworskich zgromadzeniach, pamiętając jak ich matka za życia próbowała zapewnić im jak najwięcej honorów i bogactw. Najstarszy i najbardziej nielojalny syn markizy - książę Maine z trudem ukrywał radość ze śmierci matki - zawsze odczuwał brak zainteresowania z jej strony, dlatego bardziej kochał swoją guwernantkę - Markizę de Maintenon.
Dzieci Ludwika XIV i Françoise-Athénaïs[edytuj | edytuj kod]
- Ludwika Franciszka (Louise-Françoise), (1669-1672),
- Ludwik August (Louis Auguste), książę Maine (1670-1736),
- Ludwik Cezar (Louis César), hrabia Vexin, opat Saint-Germain-des-Prés (1672-1683),
- Ludwika Franciszka (Louise Françoise), mademoiselle de Nantes (1673-1743), poślubiła Ludwika III, księcia de Burbon, później księcia de Condé,
- Ludwika Maria Anna (Louise Marie Anne), mademoiselle de Tours (1674–1681),
- Franciszka Maria (Françoise Marie), druga mademoiselle de Blois (1677-1749), poślubiła Filipa II Orleańskiego, diuka Chartres, przyszłego regenta Francji,
- Ludwik Aleksander (Louis Alexandre, (1678-1737), hrabia Tuluzy.
W kulturze[edytuj | edytuj kod]
Markiza de Montespan pojawiła się w filmie Angelika i król. Jako groźna rywalka tytułowej bohaterki. W rolę tę wcieliła się Estella Blain. W serialu Wersal: Prawo krwi (2015- ) kochankę króla gra Anna Brewster.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kołodziejczyk L., Tron i alkowa, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1991, ISBN 83-03-03263-1, ss. 186–198.
