Maro Reef

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maro Reef
Kamokuokamohoali‘i
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Hawaje

Akwen

Ocean Spokojny

Archipelag

Północno-Zachodnie Wyspy Hawajskie

Populacja 
• liczba ludności


0

Położenie na mapie Oceanu Spokojnego
Mapa konturowa Oceanu Spokojnego, u góry znajduje się punkt z opisem „Maro Reef”
Ziemia25°22′N 170°35′W/25,366667 -170,583333
Mapa wyspy

Maro Reef (haw. Kamokuokamohoali‘i, także Ko‘anako‘a i Nalukākala) – rafa koralowa leżąca w archipelagu Hawajów, w grupie Północno-Zachodnich Wysp Hawajskich. Administracyjnie należy do stanu Hawaje w Stanach Zjednoczonych. Jest bezludna.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Labirynt raf widoczny z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej

Maro Reef to atol koralowy, praktycznie w całości zanurzony, z którego mniej niż akr okresowo wynurza się ponad poziom morza podczas odpływu[1]. Jest to największa rafa koralowa w łańcuchu Północno-Zachodnich Wysp Hawajskich, ma całkowitą powierzchnię ponad 1934 km²[2]. Obszar zajmowany przez Maro Reef ma owalny kształt o wymiarach 45×29 km[3], ale rafy nie tworzą typowego dla atolu pierścienia otaczającego centralną lagunę, tylko tworzą labirynt raf rozchodzących się radialnie od centrum[2]. Rafy przyjmują tu różnorodne formy, część z nich ma strome stoki, niektóre tworzą odizolowane wzniesienia i wieżyczki, a lokalnie tworzą się płytkie laguny wypełnione koralowym piaskiem[2], szczególnie blisko centrum systemu raf, gdzie są one bardziej osłonięte przed falami[1].

Rafy koralowe narosły na szczycie dawnego wulkanu tarczowego, który wygasł i uległ erozji. Datowanie metodą potasowo-argonową pozwoliło stwierdzić, że wulkan był aktywny 19,7 miliona lat temu (miocen)[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcie podwodne.
Kotwica porzucona na rafie, która stała się jej częścią

Nie ma archeologicznych świadectw bytności ludzi na Maro Reef, ale w tradycji ustnej zachowały się opowieści świadczące, że rdzenni Hawajczycy wiedzieli o istnieniu Północno-Zachodnich Wysp Hawajskich. Kulturowo były one uznawane za krainy przodków, nieprzeznaczone dla żyjących. Badacze kultury hawajskiej powiązali Maro Reef z nazwą Kamokuokamohoali‘i, oznaczającą „wyspę Kāmohoaliʻi”, boga rekinów i brata bogini Pele. Liczebność rekinów na Maro Reef jest większa niż gdziekolwiek indziej w łańcuchu Północno-Zachodnich Wysp Hawajskich[4]. Nowoczesna hawajska nazwa Ko‘anako‘a oznacza dosłownie „siedlisko korali”, a inna nazwa Nalukākala oznacza załamujące się fale (grzywacze, jakie tworzą się na płytkich rafach[1][5].

Maro Reef odkrył dla Amerykanów Joseph Allen, kapitan statku wielorybniczego „Maro”, który dotarł tam w czerwcu 1820 roku[2][3]. Marynarze ze statków, które rozbiły się na tutejszych rafach, musieli szukać sposobu dotarcia na większą wyspę Laysan, aby przetrwać[2]. Labirynt raf jest rozległy i trudny w żegludze, co sprawia, że jest w małym stopniu skartowany i zbadany[2][1].

Przyroda[edytuj | edytuj kod]

Nurek i moringa cętkowana na rafie

Maro Reef to jeden z najbogatszych płytkowodnych ekosystemów w Papahānaumokuākea Marine National Monument. Różnorodność biologiczna i liczebność koralowców jest tu większa niż w innych częściach archipelagu; udokumentowano tu 37 gatunków korali madreporowych[1][2]. Na Maro Reef rosną licznie krasnorosty z rzędu Corallinales, które spajają rafy i zabezpieczają je przed zniszczeniem przez silniejsze fale[2]. Tutejsze wody są miejscem życia 142 gatunków ryb, z czego połowa to gatunki endemiczne dla Hawajów[1]. Na otwartych wodach występują m.in. karanks żółtopłetwy i Caranx melampygus, na rafach żarłacz gruby, żarłacz rafowy i żarłacz galapagoski[2].

Rafy Maro Reef są uznawane za zdrowe, ale część badaczy uważa, że są one zagrożone zatonięciem. Argumentują to tym, że rafy są wąskie, niepołączone i niechronione przed sztormami. Inni uznają, że zdrowie raf wskazuje, że cały ten złożony system znalazł równowagę z żywiołami[2][6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g Management Plan 2008 ↓, s. 16.
  2. a b c d e f g h i j Maro Reef [online], Papahānaumokuākea Marine National Monument, 30 lipca 2020 [dostęp 2022-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2022-08-23] (ang.).
  3. a b Edwin Horace Bryan, The Northwestern Hawaiian Islands: An Annotated Bibliography, U.S. Fish and Wildlife Service, 1978, s. 14 (ang.).
  4. Kekuewa Kikiloi, M. Graves. Rebirth of an archipelago: sustaining a Hawaiian cultural identity for people and homeland. „Hulili: Multidisplinary Research on Hawaiian Well-Being”. 6, s. 73–114, 2010. 
  5. Ua pa‘a na inoa kahiko Ancient Names Remembered [online], Papahānaumokuākea Marine National Monument (ang.).
  6. Voyage to Kure: The Northwestern Hawaiian Islands [online], Jean-Michel Cousteau Ocean Adventures, 22 marca 2006 [dostęp 2022-10-07] [zarchiwizowane z adresu 2022-01-20] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]