Mateusz Butrymowicz
| ||
![]() | ||
![]() Topór | ||
Rodzina | Butrymowiczowie herbu Topór | |
Data urodzenia | 1745 | |
Data śmierci | 1814 | |
Ojciec | Jakub Butrymowicz | |
Matka | Anastazja NN. | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() |
Mateusz Antoni Butrymowicz herbu Topór (1745-1814) – sędzia grodzki piński, poseł powiatu pińskiego na Sejm Czteroletni w 1788 roku[1], kawaler orderów, zaufany hetmana Michała Kazimierza Ogińskiego.
Ukończył pińskie kolegium jezuickie. Od 1776 roku porucznik petyhorski. Był topografem i kartografem wojskowym. W 1778 roku objął godność koniuszego pińskiego, w 1780 – miecznika. Od 1783 roku sędzia grodzki piński, od 1785 – podstarosta piński.
Deputat powiatu pińskiego na Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego kadencji wileńskiej w 1781/1782 oraz 1786/1787 roku[2]. Od 1788 roku był posłem na Sejm Wielki, wchodził w skład komisji skarbowej i komisji ds. buntów. Na sejmowym posiedzeniu 16 kwietnia 1789 roku oskarżył prawosławnych duchownych o wywołanie buntów wśród chłopów. Między innymi wskutek jego głosu Sejm uchwalił konstytucję nakazującą im składanie przysięgi wiernopoddańczej, a także zezwalającej na wydalenie prorosyjskich agitatorów[3]. W czasie obrad Sejmu wiele zajmował się również tematyką żydowską, był propagatorem szerokiego udziału Żydów we wszelkich dziedzinach życia społeczno-politycznego, gospodarczego i kulturalnego Polski[4]. Swoje poglądy wyłożył w opracowaniu Sposób uformowania Żydów polskich w pożytecznych krajowi obywatelów[5]. Członek Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej[6].
Należał do inicjatorów budowy Kanału Ogińskiego i Kanału Królewskiego, a także projektu wybicia traktów z Pińska do Słonimia oraz na Wołyń[7]. Za zasługi dla komunikacji odznaczonym orderami: Orła Białego i Świętego Stanisława.
Brak jest informacji co do jego losów po wojnie w obronie Konstytucji 3 Maja.
Świetnie zarządzał osobistym majątkiem, w Pińsku zbudował pałac w stylu klasycystycznym. Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną miał córkę Józefę, wydaną za Michała Ordę. Synem tej pary, wnukiem Mateusza Butrymowicza był Napoleon Orda.
Imię Mateusza Butrymowicza nosiła w dwudziestoleciu międzywojennym jedna ze szkół powszechnych w Lublinie (obecna Szkoła Podstawowa nr 24 im. Partyzantów Lubelszczyzny w Lublinie)[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 330.
- ↑ Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1697-1794). Spis, pod redakcją Andrzeja Rachuby, opracowali Andrzej rachuba i Przemysław P. Romaniuk, przy współpracy Andreja Macuka i Jegenija Aniszczenki, Warszawa 2004, s. 352, 373.
- ↑ Mironowicz A.: Kościół prawosławny w Polsce. Białostockie Towarzystwo Historyczne, 2006, s. 444-445. ISBN 83-60456-02-X.
- ↑ Waldemar Piasecki, Prawo do własnego Holocaustu, Magazyn internetowy Forum link poprawny na 29 kwietnia 2008 roku
- ↑ Andrzej Waśko, O modernizacji Polski w epoce kryzysu suwerenności państwa (1698-1795), Ośrodek Myśli Politycznej link poprawny na 29 kwietnia 2008
- ↑ Adam Skałkowski, Towarzystwo przyjaciół konstytucji 3 maja, Kórnik, 1930, s. 68.
- ↑ Andrzej Krajewski, Polskie drogi, serwis Motofakty.pl link poprawny na 29 kwietnia 2008 roku
- ↑ Waldemar Piasecki, Prawo...
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Helena Waniczkówna, Butrymowicz Mateusz, (w:) Polski Słownik Biograficzny, Wrocław-Kraków, 1937.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Absolwenci i studenci kolegiów jezuickich w I Rzeczypospolitej
- Butrymowiczowie herbu Topór
- Członkowie stanu rycerskiego I Rzeczypospolitej
- Członkowie Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej
- Deputaci świeccy Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (województwo brzeskolitewskie)
- Kartografowie I Rzeczypospolitej
- Miecznicy pińscy
- Odznaczeni Orderem Świętego Stanisława (I Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Orderem Orła Białego (I Rzeczpospolita)
- Podstarościowie (województwo brzeskolitewskie)
- Porucznicy petyhorscy
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (powiat piński)
- Posłowie Sejmu Czteroletniego (1788–1792)
- Sędziowie grodzcy pińscy
- Urodzeni w 1745
- Zmarli w 1814