Przejdź do zawartości

Mieczysław Kocyłowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mieczysław Kocyłowski
Czarny
Ilustracja
Mieczysław Kocyłowski (1953)
porucznik porucznik
Data i miejsce urodzenia

3 kwietnia 1927
Dąbrówka Ruska

Data i miejsce śmierci

12 lutego 1997
Bestwina

Przebieg służby
Lata służby

1942–1945;
1945–1946

Siły zbrojne

Armia Krajowa
Narodowe Siły Zbrojne

Jednostki

Oddział partyzancki OP-23
Samodzielny Batalion Operacyjny NSZ „Zuch”

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
akcja „Burza”,
działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce

Odznaczenia
Krzyż Partyzancki Krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego (nadany po 1992)

Mieczysław Kocyłowski ps. „Czarny” (ur. 3 kwietnia 1927 w Dąbrówce Ruskiej, zm. 12 lutego 1997 w Bestwinie) – żołnierz Armii Krajowej i partyzantki antykomunistycznej, młodszy brat Kazimierza Kocyłowskiego.

Grobowiec Mieczysława Kocyłowskiego

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Michała[1] (1898-1984) i Marii z domu Wojtowicz (1899-1976). W 1942 w wieku 15 lat został zaprzysiężony jako członek ZWZ-AK przyjmując pseudonim „Czarny”. Równocześnie pracował w niemieckich warsztatach samochodowych w Sanoku, skąd po pewnym czasie został wysłany do warsztatów pod Mińsk. Stamtąd udało mu się zbiec w brawurowy sposób. W trakcie ucieczki wysadził w powietrze jedną z hal. Po krótkim pobycie w Warszawie powrócił do Sanoka. Poszukiwany przez Gestapo musiał uciekać. Udał się w okolice Brzozowa. Tam wstąpił do oddziału Narodowej Organizacji Wojskowej pod dowództwem Mieczysława Bielca ps. „Błysk”.

Po wkroczeniu Armii Czerwonej oddział „Błyska” wszedł w struktury Narodowych Sił Zbrojnych. W kwietniu 1945 decyzją „Konrada” (por. Eugeniusz Mięso) – szefa Wydziału III w Komendzie Okręgu VII (krakowskiego) NSZ – Kocyłowski otrzymał awans na stopień chorążego i został mianowany zastępcą „Błyska”. W lipcu 1945 dowódcy oddziału zostali aresztowani. Kocyłowski chcąc uchronić swoich żołnierzy polecił im ujawnić się i złożyć broń, sam również został zwolniony.

Rozbrojenie i ujawnienie się oddziału NSZ, który był również oddziałem samoobrony przed UPA, ośmieliło i nasiliło ataki ukraińskich nacjonalistów na bezbronną polską ludność cywilną m.in. w miejscowości Lalin, gdzie zamieszkali Polacy wysiedleni ze Wschodu. Lalin został całkowicie spalony. W zaistniałych okolicznościach ujawnieni wcześniej partyzanci na powrót zorganizowali oddział, nad którym dowództwo objął Kocyłowski. Po pewnym czasie oddział został włączony w skład Samodzielnego Batalionu Operacyjnego NSZ „Zuch” i podporządkowany majorowi Antoniemu Żubrydowi, który już działał na tym terenie i koncentrował pod swoim dowództwem mniejsze oddziały. „Czarny” został awansowany na podporucznika i zastępcę Antoniego Żubryda. Działalność i powstanie batalionu znacznie osłabiło ataki UPA, jednak wkrótce w terenie zaczęły pojawiać się zwykłe bandy rabunkowe i grupy prowokatorów, które prowadziły działalność na konto żubrydowców. Również upowcy ubrani w polskie mundury podszywali się pod polskich partyzantów.

23 kwietnia 1946 w drodze powrotnej z Krakowa Mieczysław Kocyłowski został aresztowany w Nowosielcach. Po przesłuchaniu w PUBP w Sanoku, został pod silną eskortą przewieziony do Rzeszowa. W tym czasie zostali aresztowani także członkowie jego rodziny[2]. Po latach aresztowanie opisał we wspomnieniach Józef Pelc, ówczesny kierownik grupy do walki z bandytyzmem PUBP w Sanoku, który określił zatrzymanego inicjałami K. K. (tym samym myląc Mieczysława Kocyłowskiego z jego bratem Kazimierzem) i opisał go następującymi słowami: groźny bandyta z bandy Żubryda (...) b. z-ca dowódcy grupy „Burza” z Brzozowskiego, który nie dotrzymał warunków ujawnienia się[3]. Po 9 miesiącach ciężkiego śledztwa, wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Rzeszowie został skazany na karę 8 lat pozbawienia wolności i 5 lat pozbawienia praw obywatelskich i honorowych. Karę odbywał w zakładzie karnym we Wronkach, gdzie ciężko zachorował i ze względu na bardzo zły stan zdrowia w marcu 1950 został zwolniony.

Po wyjściu z więzienia był ustawicznie nękany przez UB, a później SB. Miał trudności ze znalezieniem pracy. Prześladowania ustały dopiero pod koniec 1988 „Czarny” nigdy nie wyrzekł się ideałów, o które walczył. Był członkiem NSZZ „Solidarność”, działał w Zarządzie Okręgu Górnośląskiego Związku Żołnierzy NSZ w Katowicach, a w 1994 otrzymał awans na stopień porucznika (tym samym został uznany awans na niższe stanowisko w ramach oddziału NSZ).

Zmarł nagle 12 lutego 1997, a okoliczności jego śmierci pozostają niewyjaśnione. Został pochowany w grobowcu rodziców jego żony Teresy z domu Maciejowskiej (1930–2013) Teresy na cmentarzu katolickim w Lipniku (Bielsko-Biała).

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim. nsz.com.pl, 2010-06-21. [dostęp 2016-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-18)].
  2. Byłem więziony przez UB. W: Kajetan Rajski: Wilczęta. Rozmowy z dziećmi Żołnierzy Wyklętych. Warszawa: Pro Patria, 2014, s. 132. ISBN 978-83-939007-1-8.
  3. Józef Pelc: W pościgu za bandą „Żubryda”. W: Ze wspomnień działaczy. Rzeszów: Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie, 1966, s. 315-316.
  4. Odznaczeni Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego. nsz.com.pl. [dostęp 2017-06-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-02)].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]