Mikołaj Prochorow

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mikołaj Prochorow
Data i miejsce urodzenia

10 lutego 1901
Nowogród Wielki

Data i miejsce śmierci

4 lipca 1971
Szczecin

Zawód, zajęcie

lekarz-ginekolog

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doc. dr hab.

Alma Mater

Uniwersytet Poznański (wydział lekarski, obecnie część Uniwersytetu Medycznego)

Uczelnia

Uniwersytet Poznański,
Pomorska Akademia Medyczna

Wydział

Medyczny

Stanowisko

kierownik Katedry i Kliniki Ginekologii operacyjnej i Onkologii Ginekologicznej dorosłych i dziewcząt

Małżeństwo

Maria Prochorow[1] (prof. pediatrii PAM)

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi
Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” (1950–1986)

Mikołaj Prochorow (ur. 28 stycznia?/10 lutego 1901 w Nowogrodzie, zm. 4 lipca 1971 w Szczecinie) – polski lekarz ginekolog związany z Uniwersytetem Poznańskim i Pomorską Akademią Medyczną w Szczecinie, założyciel i kierownik I Kliniki Położnictwa i Chorób Kobiecych PAM, twórca własnej szkoły ginekologii operacyjnej[2][3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Nowogrodzie (Rosja) w roku 1901. Medycynę studiował na Uniwersytecie Poznańskim[a]. Studia ukończył w roku 1923. Otrzymał stopień doktora wszech nauk lekarskich (również na Uniwersytecie Poznańskim) i został zatrudniony na etacie asystenta w Klinice Położnictwa i Chorób Kobiecych UP, gdzie pracował w latach 1927–1932[2].

W roku 1932 został ordynatorem oddziału szpitala PCK w Równem, a w roku 1939 – asystentem w Szpitalu Garnizonowym (Garnizon Równe)[2].

Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej (1939). W roku 1941 został zmobilizowany do Armii Czerwonej. W latach 1941–1944 był ordynatorem oddziału chirurgicznego. Od roku 1944 do maja roku 1945 (zakończenie walk nad Łabą) służył w 1 Armii Wojska Polskiego jako szef oddziału chirurgii[2]. Wchodził w skład zespołu ORMU (Oddział Rezerw Medycznego Uzupełnienia), który wzmocnił personel 12 Polowego Ruchomego Szpitala Chirurgicznego, utworzonego w końcu roku 1944 dla zabezpieczenia 2 Armii WP (szpital specjalistyczny dla najciężej rannych – w głowę, kręgosłup, klatkę piersiową i jamę brzuszną)[b][4]. Po wojnie pracował w latach 1945-1948 w szpitalu okręgowym WP w Poznaniu. Został zdemobilizowany w stopniu majora. Od roku 1948 do śmierci w roku 1971 pracował w Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. Zajmował wysoką pozycję w środowisku medycznym miasta i województwa i cieszył się wielkim uznaniem wśród pacjentów i studentów[5].

Początkowo był zatrudniony w klinice prof. Tadeusza Zwolińskiego (otrzymał stanowisko docenta), a w roku 1962 objął kierownictwo II Kliniki Położnictwa i Chorób Kobiecych, należącej do Państwowego Szpitala Klinicznego PSK nr 2. Klinika, zorganizowana przez Prochorowa na Pomorzanach, liczyła wówczas 114 łóżek[5]. Poza pracą naukową i dydaktyczną Prochorow pełnił funkcję konsultanta wojewódzkiego w zakresie położnictwa i ginekologii oraz przewodniczącego Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego[2][5], współtworzył (z Krystyną Wątorską) pierwszą w Szczecinie poradnię ginekologii wieku rozwojowego[5], był członkiem Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Przez 6 lat pełnił funkcję prezesa Oddziału Szczecińskiego tego towarzystwa[2][5].

Do zespołu pracowników kliniki należeli m.in. Zbigniew Pilawski[6] (przyszły kierownik jednostki), Stanisław Różewicki, Zdzisław Torbé (wprowadzający w Szczecinie nowe wówczas metody radioterapii nowotworów narządu płciowego), Mieczysław Żółtowski[7] (pionier laparoskopii w Szczecinie), Izabella Rzepka‑Górska[c] (późniejszy kierownik kliniki[5]. Niektórzy z pracowników kliniki zostali oddelegowani do pracy poza Szczecinem. Tworzyli i prowadzili nowe oddziały ginekologiczne na terenie województwa[7].

Mikołaj Prochorow zmarł w wieku 70 lat, w czasie kształcenia studentów na społecznym obozie naukowym[7][d]. Został pochowany na cmentarzu Centralnym w Szczecinie[9].

Praca naukowa i kliniczna[edytuj | edytuj kod]

Przed wojną zajmował się wczesną diagnostyką ciąży (pierwsze artykuły opublikował w latach 1928–1929[2][10]) oraz badaniami na zwierzętach doświadczalnych w dziedzinie endokrynologii[2]. W okresie późniejszym specjalizował się w chirurgii narządu rodnego. Opracował m.in. wiele własnych metod postępowania lekarskiego w przypadkach obniżenia macicy i pochwy z inkontynencją, np. własną technikę operacyjnego przeciwdziałania zaburzeniom statyki narządu rodnego oraz zaleganiu moczu w pęcherzu po usunięciu macicy, polegającą na zawieszaniu pęcherza na więzadłach obłych macicy[2][5]. Zmodyfikował jedną z najtrudniejszych operacji ginekologicznych – operację Wertheima‑Meigsa[5].

Publikacje (wybór)[edytuj | edytuj kod]

Okres 1921–1939 (Klinika Położniczo Ginekologiczna prof. B. Kowalskiego w Poznaniu), m.in.[10]
  1. Prochorow Mikołaj, Postępowanie położnej w przypadkach porodu przedwczesnego, Nowiny Lekarskie 1928, Akusz. R. 2, nr 10, s. 2–3
  2. Prochorow Mikołaj (współautor), Der Einfiuss der Hypophysenvorderlappenhormone auf den Genitalapparat der männiichen Maus, Zentralbl Gynakol 1931 Jg. 53, nr 25, s. 1965–1971
  3. Prochorow Mikołaj (współautor), Doświadczenia z prośbą pyrarnidonową w surowicy krwi, Ginekologia Polska 1931, T. 10, z. 4-6, s. 317–325
  4. Prochorow Mikołaj, O leczeniu polipów łożyskowych, Nowiny Lekarskie, 1931, R. 43, z. 12, s. 408–415
Okres szczeciński (1948–1971), m.in.
  1. Prochorow Mikołaj, Zawieszenie pęcherza moczowego na wiązadłach obłych macicy po całkowitym jej usunięciu, praca habilitacyjna, 1961[11]
  2. Prochorow Mikołaj, Zwalczanie krwotoku podczas cięcia cesarskiego, Ginekologia Polska 1962, 33(4), 491–497[12]
  3. Prochorow Mikołaj, Wątorska Krystyna, Nieprawidłowy przebieg tętnic macicznych, Polski Tygodnik Lekarski 1964, R. 19, nr 20, s. 771–773[13]
  4. Prochorow Mikołaj, Zapobiegawcze ostrzykiwanie krocza rozczynem hialuronidazy w porodach czasowych, Polski Tygodnik Lekarski 1966, 21(19), s. 712–714[14]
  5. Prochorow Mikołaj, Władysław Łazar, Zachowanie się blizny po przebytym cięciu cesarskim w dolnym odcinku macicy, Ginekologia Polska, 1972, nr 1, s. 43[15]

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymał Odznakę „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”[2].

Wspomnienia studentów i współpracowników[edytuj | edytuj kod]

Jeden z uczniów i przyszłych współpracowników, Mieczysław Żółtowski, wspominał np.[7]:

Docent Prochorow wszystkich trzymał krótko. Mimo to był ulubionym szefem i znakomitym nauczycielem wielu lekarzy.

Pytany czasem dlaczego jest tak surowy, odpowiadał[7]:

Dobre słowo nie jest wam potrzebne. Sam wygarbuję wam skórę po to, żeby nikt inny wam jej nie garbował. Nie pozwolę jednak na to, żeby ktoś was skrzywdził. Wtedy będę was bronił.

Mieczysław Żółtowski uważał Mikołaja Prochorowa za swojego najważniejszego nauczyciela, mówiąc że „mało kto miał taką wyobraźnię i pasję dydaktyczną”. Opisywał np. wydarzenie na wykładzie o budowie miednicy małej[e], w którym uczestniczył jako student. Opis przeszedł do historii PAM jako anegdota. Na stojącego z rozpostartymi ramionami Żółtowskiego doc. Prochorow narzucił prześcieradło i mówił do słuchaczy[7]:

Popatrzcie! Mietek to macica: głowa to dno, rozpostarte ramiona - jajowody, a prześcieradło to więzadło szerokie.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wydziały lekarski i farmaceutyczny Uniwersytetu Poznańskiego przekształcono w roku 1950 w Akademię Medyczną (obecnie Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu)
  2. ↑ Po zakończeniu walk szpital przekształcono w 109 Szpital Wojskowy w Szczecinie.
  3. ↑ Zob. m.in. Dziedziczny rak piersi i jajnika[8].
  4. ↑ Kierownikiem kliniki został prof. Zbigniew Pilawski[5][7].
  5. ↑ „Miednicę dużą” od „miednicy małej” dzieli płaszczyzna wyznaczona przez linię graniczną, biegnącą od połączenia ostatniego kręgu lędźwiowego z kością krzyżową do górnego brzegu spojenia łonowego (miednica mała znajduje się poniżej tej płaszczyzny).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ dr hab. Mieczysław Walczak, dr Helena Kozioł: Wspomnienie o profesor Marii Prochorow. www.pum.edu.pl. [dostęp 2015-07-12].
  2. ↑ a b c d e f g h i j Zofia Sierpińska: Prochorow Mikołaj. W: Praca zbiorowa, red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. T. P–Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 2000, s. 194. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
  3. ↑ Antoni Gąsiorowski: Veritate et scientia. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 215, seria: Prace Komisji Historycznej, Tom 35 z Prace Komisji Historycznej - Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. ISBN 83-01-04044-0, ISBN 978-83-01-04044-4. (books.google.pl, zob. też: Roczniki PAM, Suplement, Tomy 22-23 PZWL 1987
  4. ↑ Jerzy Grabarek: Pamiętnik dziesięciolecia 1994–2004. W Sześćdziesięciolecie 109 Szpitala Wojskowego (1944–2004). Szczecin: Szczecińskie Towarzystwo „Pogranicze”, wydawnictwo „Dokument”, Oficyna Wydawnicza Archiwum Państwowego w Szczecinie, 2004, s. 7–8. ISBN 83-89341-16-6.
  5. ↑ a b c d e f g h i Sławomir Szymański. 50 Lat Katedry i Kliniki Ginekologii operacyjnej i Onkologii Ginekologicznej dorosłych i dziewcząt. „Biuletyn Informacyjny PUM”, s. 17-18, 2012. Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie. ISSN 2082-2650. 
  6. ↑ prof. dr n. med. Zbigniew Pilawski (1922−1987) ginekolog-położnik, żołnierz Armii Krajowej i Ludowego Wojska Polskiego. [w:] Drzewka Pamięci na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie [on-line]. Urząd Miasta Szczecin. [dostęp 2015-07-12].
  7. ↑ a b c d e f g Nauczyciel z Ogończykiem w herbie. Portret malowany pędzlem i słowem. [w:] Z życiorysu dr Mieczysława Żółtowskiego (Tekst przedrukowany za zgodą autora i redakcji Biuletynu Okręgowej Izby Lekarskiej w Szczecinie VOX MEDICI. Nr Listopad/Grudzień 2009) [on-line]. www.zoltowscy.org.pl, 2009. [dostęp 2016-09-17].
  8. ↑ Dziedziczny rak piersi i jajnika. W: Jacek Gronwald, Tomasz Byrski, Tomasz Huzarski, Oleg Oszurek, Janusz Menkiszak, Izabella Rzepka–Górska, Jan Lubiński: Nowotwory dziedziczne. Profilaktyka, diagnostyka, leczenie. Jan Lubiński (red.). Poznań: Termedia Wydawnictwa Medyczne, 2002, s. 35-49. ISBN 83-916594-1-0.
  9. ↑ Prochorow Mikołaj (1901–1971), Nr kwatery: 45B, Rząd: 23 Nr grobu: 13. [w:] Wyszukiwarka miejsca pochówku w Szczecinie [on-line]. cmentarze.szczecin.pl. [dostęp 2015-07-12]. (zob. też: Prochorow Maria (1917–2006))
  10. ↑ a b Klinika Położniczo Ginekologiczna prof. B. Kowalskiego w Poznaniu 1919-19239. www.bg.ump.edu.pl/wydawnictwa. [dostęp 2015-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)].,
  11. ↑ M. Prochorow: Zawieszenie pęcherza moczowego na wiązadłach obłych macicy po całkowitym jej usunięciu. [w:] Informacja o publikacji na books.google.pl [on-line]. [dostęp 2015-07-13].
  12. ↑ M. Prochorow: Zwalczanie krwotoku podczas cięcia cesarskiego. [w:] Informacja o publikacji na books.google.pl [on-line]. [dostęp 2015-07-13].
  13. ↑ M. Prochorow: Nieprawidłowy przebieg tętnic macicznych. [w:] Informacja o publikacji na books.google.pl [on-line]. [dostęp 2015-07-13].
  14. ↑ M. Prochorow: Zapobiegawcze ostrzykiwanie krocza rozczynem hialuronidazy w porodach czasowych. [w:] Informacja o publikacji na books.google.pl [on-line]. [dostęp 2015-07-13].
  15. ↑ M. Prochorow: Zachowanie się blizny po przebytym cięciu cesarskim w dolnym odcinku macicy. [w:] Informacja o publikacji na books.google.pl [on-line]. [dostęp 2015-07-13].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mikołaj_Prochorow&oldid=73152643”