Mistrzostwa Grecji w piłce nożnej mężczyzn
Mistrzostwa Grecji w piłce nożnej (gr. Πρωτάθλημα Ελλάδας ποδοσφαίρου ανδρών, Protáthlima Elládas podosfaírou andrón) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie - corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Grecji.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Mistrzostwa Grecji w piłce nożnej rozgrywane są od 1906 roku. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Soúper Ligka, Foútbol Ligk, G΄ Ethnikí, D΄ Ethnikí oraz niższych klasach.
14 września 1890 w Smyrnie (obecnie Izmir w Turcji) powstał pierwszy grecki klub piłkarski Orfeas Smyrne, potem następne. Pierwsze nieoficjalne mistrzostwa organizowane przez Asocjację Greckich Atletycznych i Gimnastycznych Stowarzyszeń (SEAGS, a od 1929 SEGAS) razem z Greckim Komitetem Olimpijskim (EOA) w marcu 1906 jako część Igrzysk panhelleńskich. Uczestniczyło trzy zespoły z Aten i okolic, które rozgrywały pojedyncze spotkania pomiędzy sobą, czyli odbyły się trzy turniejowe gry. Do 1913 turniej organizowała SEGAS. Następnie mistrzostwa zostały zawieszone z powodu dwóch wojen bałkańskich (1912–1913 i 1913). W 1914 Komitet Igrzysk Olimpijskich (EOA) ponownie organizował Panhelleńskie mistrzostwa. Potem I wojna światowa oraz wojna grecko-turecka (1919–1922) na 6 lat przerwała rozgrywki piłkarskie. Dopiero w sezonie 1921/22 Asocjacja Klubów Piłkarskich Hellady (EPSE, która powstała w 1919) ponownie organizowała lokalne rozgrywki klubów z Aten i Pireusu. Do 1927 rozgrywki toczyły się oddzielnie w kilku regionach Grecji. Tylko w sezonie 1922/1923 udało się wyłonić najlepszą drużynę spośród wszystkich regionów, jednak ten tytuł nie jest uważany za oficjalne mistrzostwo Grecji.
Po założeniu greckiej federacji piłkarskiej - EPO w 1926 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych oficjalnych Mistrzostw Grecji w sezonie 1927/28. Najpierw rozgrywki nazywały się Panhelleńskie mistrzostwa (gr. Πανελλήνιο πρωτάθλημα, Panellenio Protathlema). Zespoły walczyli w grupach regionalnych, a zwycięzcy kwalifikowały się do turnieju finałowego, w którym rozgrywano tytuł mistrza Grecji.
W sezonie 1959/60 po raz pierwszy wystartowały rozgrywki w A΄ Ethnikí. Po raz pierwszy 16 zespołów konkurowali w jedynej lidze, a potem odbyły się play-off o miejsce 1, 3, 5 itd. W następnych sezonach mecze play-off odbywały się tylko pomiędzy drużynami, które zdobyli jednakową ilość punktów.
Rozgrywki zawodowej Super Ligi zainaugurowano w sezonie 2006/07[1].
Mistrzowie i pozostali medaliści
[edytuj | edytuj kod]Statystyka
[edytuj | edytuj kod]Klasyfikacja według klubów
[edytuj | edytuj kod]W dotychczasowej historii Mistrzostw Grecji na podium oficjalnie stawało w sumie 12 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Olympiakos SFP, który zdobył 47 tytułów mistrzowskich.
Stan po sezonie 2023/24.
Lp. | Klub | Miejsca na podium | Zwycięskie sezony | ||
---|---|---|---|---|---|
1. | Olympiakos Pireus | 47 | 17 | 13 | 1930/31, 1932/33, 1933/34, 1935/36, 1936/37, 1937/38, 1946/47, 1947/48, 1950/51, 1953/54, 1954/55, 1955/56, 1956/57, 1957/58, 1958/59, 1965/66, 1966/67, 1972/73, 1973/74, 1974/75, 1979/80, 1980/81, 1981/82, 1982/83, 1986/87, 1996/97, 1997/98, 1998/99, 1999/00, 2000/01, 2001/02, 2002/03, 2004/05, 2005/06, 2006/07, 2007/08, 2008/09, 2010/11, 2011/12, 2012/13, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2019/20, 2020/21, 2021/22 |
2. | Panathinaikos Ateny | 20 | 26 | 17 | 1929/30, 1948/49, 1952/53, 1959/60, 1960/61, 1961/62, 1963/64, 1964/65, 1968/69, 1969/70, 1971/72, 1976/77, 1983/84, 1985/86, 1989/90, 1990/91, 1994/95, 1995/96, 2003/04, 2009/10 |
3. | AEK Ateny | 13 | 19 | 20 | 1938/39, 1939/40, 1962/63, 1967/68, 1970/71, 1977/78, 1978/79, 1988/89, 1991/92, 1992/93, 1993/94, 2017/18, 2022/23 |
4. | PAOK Saloniki | 4 | 12 | 11 | 1975/76, 1984/85, 2018/19, 2023/24 |
5. | Aris Saloniki | 3 | 3 | 10 | 1927/28, 1931/32, 1945/46 |
6. | AE Larisa | 1 | 1 | 0 | 1987/88 |
7. | Iraklis Saloniki | 0 | 3 | 2 | |
8. | Apollon Ateny | 0 | 2 | 5 | |
9. | Panionios Nea Smirni | 0 | 2 | 3 | |
10. | Ethnikos Pireus | 0 | 2 | 0 | |
11. | OFI Heraklion | 0 | 1 | 2 | |
12. | Atromitos Ateny | 0 | 0 | 2 |
Klasyfikacja według miast
[edytuj | edytuj kod]Siedziby klubów: stan po sezonie 2023/24.
Miasto | Liczba tytułów | Kluby |
---|---|---|
Pireus | 47 | Olympiakos Pireus (47) |
Ateny | 33 | Panathinaikos Ateny (20), AEK Ateny (13) |
Saloniki | 7 | PAOK Saloniki (4), Aris Saloniki (3) |
Larisa | 1 | AE Larisa (1) |
Uczestnicy
[edytuj | edytuj kod]Jest 69 zespołów, które wzięły udział w 65 ligowych Mistrzostwach Grecji, które były prowadzone od 1959/60 aż do sezonu 2024/25 łącznie. Tylko Olympiakos SFP, Panathinaikos AO i PAOK byli zawsze obecni w każdej edycji.
Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2024/25.
- 65 razy: Olympiakos SFP, Panathinaikos AO, PAOK FC
- 63 razy: AEK Ateny
- 58 razy: Panionios Nea Smirni
- 60 razy: Aris FC
- 52 razy: Iraklis Saloniki
- 47 razy: OFI Kreta
- 42 razy: Apollon Smyrnis
- 36 razy: Ethnikos Pireus
- 30 razy: AE Larisa, Skoda Ksanti
- 27 razy: PAS Janina
- 26 razy: Panachaiki GE, Panserraikos Seres
- 23 razy: Atromitos Ateny, AO Egaleo
- 21 razy: Doksa Dramas
- 20 razy: Apolon Kalamaria
- 19 razy: AO Kawala
- 18 razy: AO Ionikos, Lewadiakos Liwadia
- 17 razy: Asteras Tripolis
- 16 razy: Pierikos SFK, PAE Weria
- 15 razy: Proodeftiki Nikiea
- 13 razy: Panetolikos Agrinio
- 10 razy: AGS Kastoria
- 9 razy: Athinaikos AS, Olympiakos Wolos
- 8 razy: PAE Ergotelis, PAS Lamia 1964
- 7 razy: Fostiras Tawros, PS Kalamata, AO Kerkira, Paniliakos Pyrgos, AO Trikala
- 6 razy: Niki Wolos, Panegialios Ejalia, Panthrakikos Komotini, Wolos NPS
- 5 razy: Edessaikos Edessa, Kallithea Ateny, Korinthos PAS, Platania Chanion
- 4 razy: Akratitos Ano Liosia, Ethnikos Asteras, AS Rodos, Wyzas Megara
- 3 razy: Diagoras Rodos, Olympiakos Nikozja, Panelefsiniakos Elefsina, AEL Kallonis
- 2 razy: Chalkidona Nikiea
- 1 raz: AEL Limassol, AE Nikiea, APOEL FC, Atromitos Pireus, AO Chalkis, AE Kifisia, EPA Larnaka, Makedonikos Efkarpia, Megas Alexandros Katerini, FAS Nausa, Olympiakos Chalkida, Omonia Nikozja, Pankorinthiakos Korynt, Thermaikos Saloniki, Trasiwulos Fili
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona Superleague Ellada (gr.)
- Super League, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-11] .
- Oficjalna strona EPO (gr.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)