Nosów (województwo świętokrzyskie)
50°55′08″N 21°13′12″E/50,918889 21,220000
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
249[2] |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
27-425[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TOS |
| SIMC |
0276127[4] |
Położenie na mapie gminy Waśniów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrowieckiego  | |
| 50°55′08″N 21°13′12″E/50,918889 21,220000[1]
| |
Nosów – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Waśniów[5][4].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.
Był wsią klasztoru norbertanek buskich w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku[6].
22 sierpnia 1347 r. król Kazimierz Wielki zezwolił klasztorowi norbertanek w Busku na przeniesienie wsi Nosów, Kotarszyn i Piotrów z prawa polskiego na prawo średzkie.
Do 1870 istniała gmina Nosów.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0276156 | Nosów-Kolonie | kolonia wsi (przed 2023 r.[7]) |
| 0276133 | Stara Wieś | część wsi |
| 0276140 | Świącie | przysiółek wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Według noty Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1886, osadnictwo w Nosowie sięga wczesnego średniowiecza. Opisano tu w XIX wieku mogiłę (kurhan), w której miał być pochowany, wedle lokalnej tradycji, jakiś znaczny książę (autor: Franciszek Maksymilian Sobieszczański- (1814-1878). Wycieczki archeologiczne strony 51 - 52[8]). W XII wieku właścicielem Nosowa był niejaki Direco, brat Wita, biskupa płockiego, który w 1190 r. zapisuje Nosów wraz z Piotrowem, Tuczępami i Biezdrowem, klasztorowi Augustianów w Busku (Kodeks Dyplomatyczny Muczkowski Rz.,I, 15). W dokumentach z roku 1190 wieś występuje jako Nosovo. Według Liber Beneficiorum Długosza (t.III, s.91) Nosszow posiadał 12 łanów kmiecych, z których płacą pańszczyzny po 14 skojców, 2 koguty, 30 jaj, 2 sery i robocizny po 2 dni na tydzień od św. Jana do św. Michała, a precz resztę roku po 1 dniu z pługiem lub wozem. Prócz tego chłopi dają osep[a] i powabę. Dwie karczmy dają po grzywnie czynszu. Trzech zagrodników, z tych jeden daje daniny 10 skojców, a dwaj po 10 groszy. Młyn bez roli płaci 3 fertony. We wsi jest także folwark klasztorny. Wszystkie łany kmiece, zagrodnicy, karczmy i folwark dają dziesięcinę biskupowi krakowskiemu o wartości 14 grzywien.
W wieku XIX Nosów to wieś, folwark (stanowiący majorat) i osada w powiecie opatowskim, gminie i parafii Waśniów. Odległy od Opatowa 21 wiorst. W drugiej połowie XIX wieku wieś posiadała 32 domów, 331 mieszkańców, ziemi dworskiej było 448 mórg, zaś ziemi włościańskiej 451 morgi.
Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z 1827 roku było 22 domów i 153 mieszkańców
Po przejściu na własność rządu rządu, Nosów należał do dóbr majoratu nadanego generałowi Schwartzowi[9].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ danina składana przez chłopów w ziarnie
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 87828
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 5-6 [dostęp 2022-04-22]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 816 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 113.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2783)
- ↑ Wycieczka archeologiczna w niektóre regiony Guberni radomskiej
- ↑ Nosów 1(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 185.
- Siedziba gminy: Waśniów
