Nusinersen
| |||||||||||
| |||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||
Wzór sumaryczny |
C234H340N61O128P17S17 | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa |
7127 g/mol | ||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||
Numer CAS | |||||||||||
PubChem | |||||||||||
DrugBank | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Klasyfikacja medyczna | |||||||||||
ATC | |||||||||||
| |||||||||||
|
Nusinersen[3] – organiczny związek chemiczny z grupy oligonukleotydów, lek stosowany w leczeniu rzadkiej, genetycznie uwarunkowanej choroby neurologicznej, rdzeniowego zaniku mięśni (SMA). Wszedł do lecznictwa w grudniu 2016 roku i był pierwszym lekiem zatwierdzonym do leczenia tego schorzenia[4]. Nusinersen ma w Stanach Zjednoczonych i Unii Europejskiej status leku sierocego.
Mechanizm działania[edytuj | edytuj kod]
Rdzeniowy zanik mięśni (SMA) jest spowodowany mutacjami utraty funkcji genu SMN1 (ang. survival of motor neuron 1), który koduje białko SMN. Bez tego białka nie jest możliwe przeżycie, ale osoby z SMA żyją dzięki niewielkiej ilości białka SMN wytwarzanego z genu SMN2. Przy mutacjach zarówno genu SMN1, jak i SMN2 dochodzi do wewnątrzmacicznej śmierci płodu.
Nusinersen jest oligonukleotydem antysensowym, w którym grupy 2′-hydroksylowe pierścieni rybozy są zastąpione grupami 2′-O-2-metoksyetylowymi (−O−CH
2CH
2OCH
3), a wiązania fosforanowe są zastąpione wiązaniami tiofosforanowymi. Lek moduluje splicing alternatywny genu SMN2, funkcjonalnie przekształcając go w gen SMN1, zwiększając w ten sposób poziom białka SMN w ośrodkowym układzie nerwowym[5][6].
Lek został opracowany przez przedsiębiorstwa Ionis Pharmaceuticals i Biogen na podstawie prac Adriana Krainera z Cold Spring Harbor Laboratory nad możliwością zwiększenia produkcji białka SMN z wykorzystaniem genu SMN2[7].
Okres półtrwania nusinersenu szacuje się na 135–177 dni w płynie mózgowo-rdzeniowym i 63–87 dni w osoczu krwi. Lek jest metabolizowany przez egzonukleazę i nie zależy od cytochromu P450. Główną drogą eliminacji nusinersenu i jego metabolitów prawdopodobnie są nerki[5].
Zastosowanie medyczne[edytuj | edytuj kod]
Nusinersen stosuje się w leczeniu rdzeniowego zaniku mięśni związanego z mutacją w genie SMN1. Jest podawany bezpośrednio do ośrodkowego układu nerwowego (OUN) za pomocą wstrzyknięcia dooponowego.
Wyniki badań klinicznych wskazują na wstrzymanie postępu choroby. U około 60% dzieci dotkniętych dochodzi do poprawy funkcji motorycznej.
Nusinersen jest dostępny w Polsce w ramach programu lekowego refundowanego przez Ministerstwo Zdrowia[8]. Koszt pojedynczej iniekcji wynosi ponad 340 tys. złotych[9].
Dawkowanie[edytuj | edytuj kod]
Nusinersen stosuje się w postaci wstrzyknięć dooponowych, w dawce 12 mg. Wstrzyknięcia powtarza się w 14, 28 i 63 dniu, a następnie 1 raz co 4 miesiące[10].
Preparaty[edytuj | edytuj kod]
- Spinraza (Biogen Netherlands B.V., przedstawiciel podmiotu odpowiedzialnego w Polsce: Biogen Polska sp. z o.o.) – roztwór do wstrzykiwań[11][10]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nusinersen [online], AdisInsight (ang.).
- ↑ a b Charakterystyka produktu leczniczego Spinraza [online] [dostęp 2020-02-12] .
- ↑ International Nonproprietary Names for Pharmaceutical Substances (INN). Recommended International Nonproprietary Names: List 74 [online], World Health Organization, s. 413–414 (ang.).
- ↑ Eric W. Ottesen , ISS-N1 makes the first FDA-approved drug for spinal muscular atrophy, „Translational Neuroscience”, 8 (1), 2017, s. 1–6, DOI: 10.1515/tnsci-2017-0001, PMID: 28400976, PMCID: PMC5382937 [dostęp 2023-06-15] (ang.).
- ↑ a b Chiara Zanetta i inni, Molecular Therapeutic Strategies for Spinal Muscular Atrophies: Current and Future Clinical Trials, „Clinical Therapeutics”, 36 (1), 2014, s. 128–140, DOI: 10.1016/j.clinthera.2013.11.006, PMID: 24360800 [dostęp 2023-06-15] (ang.).
- ↑ Peng Wen Pao i inni, Dual Masking of Specific Negative Splicing Regulatory Elements Resulted in Maximal Exon 7 Inclusion of SMN2 Gene, „Molecular Therapy”, 22 (4), 2014, s. 854–861, DOI: 10.1038/mt.2013.276, PMID: 24317636, PMCID: PMC3982506 [dostęp 2023-06-15] (ang.).
- ↑ Ken Garber , Big win possible for Ionis/Biogen antisense drug in muscular atrophy, „Nature Biotechnology”, 34 (10), 2016, s. 1002–1003, DOI: 10.1038/nbt1016-1002, PMID: 27727217 [dostęp 2023-06-15] (ang.).
- ↑ Leczenie rdzeniowego zaniku mięśni format docx.
- ↑ Spinraza. [w:] Program lekowy: leczenie rdzeniowego zaniku mięśni [on-line]. DrWidget. [dostęp 2020-02-13].
- ↑ a b Spinraza – informacje o leku [online], DrWidget [dostęp 2019-12-12] .
- ↑ Nusinersen (nusinersenum), [w:] Indeks Leków MP [online], Medycyna Praktyczna [dostęp 2019-12-12] .