Opactwo w Durrow
53°16′22″N 7°48′01″W/53,272778 -7,800278 Pozostałości opactwa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Rodzaj klasztoru | |
| Założyciel klasztoru | |
| Data budowy |
VI w. |
Położenie na mapie Irlandii  | |
| 53°16′22″N 7°48′01″W/53,272778 -7,800278
| |
Opactwo w Durrow – dawny klasztor w Durrow w hrabstwie Offaly w Irlandii.
W 2010 roku sześć wczesnośredniowiecznych klasztorów chrześcijańskich, w tym opactwo w Durrow, zostało wpisanych na irlandzką listę informacyjną UNESCO – listę obiektów, które Irlandia zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Opactwo zostało założone przez Kolumba opata z Hy, najprawdopodobniej pomiędzy rokiem 585 a 589[1]. Beda Czcigodny podaje, że miało to miejsce przed wyjazdem opata do Brytanii, natomiast biograf Kolumby – Adamnan z Hy, że po jego wyjeździe, a podczas jednej z wizyt Kolumby w Irlandii[1]. Opactwo znajdowało się w strategicznym miejscu nieopodal geograficznego środka Irlandii i zaraz na południe od Slighe Mghór (ang. The Great Way) – głównego szlaku przecinającego wyspę z zachodu na wschód (współcześnie pomiędzy Kilbeggan a Tullamore w hrabstwie Offaly)[1][2].
Kolumba powierzył budowę opactwa mnichowi Laisrénowi (swojemu krewnemu), któremu pozostawił precyzyjne wytyczne[1]. Pierwsze zabudowania wznoszone były z drewna i nie zachowały się do czasów współczesnych[2].
Opactwo wkrótce zyskało na znaczeniu – w 630 roku w Durrow lub jego pobliżu odbył się synod w sprawie obchodzenia Wielkanocy[1]. Spoczął tu m.in. król Domnall Midi z klanu Cholmáin[3]. Dzięki dogodnemu położeniu klasztor był odwiedzany przez licznych pielgrzymów, co przyczyniło się do jego bogactwa[2].
Niewiele wiadomo o dziejach opactwa w wiekach późniejszych[1]. Kroniki wspominają o bitwie pomiędzy Durrow a miastem klasztornym Clonmacnoise w 764 roku, podczas której Durrow straciło 200 ludzi[1]. Kroniki Ulsteru odnotowują spalenie wielu klasztorów wraz z ich bibliotekami, w tym opactwa w Durrow, w roku 1095[1].
W XII w., z inicjatywy Malachiasza, w Durrow założono klasztor augustiański, który został doszczętnie zniszczony w 1175 roku[2].
Po reformacji i rozwiązaniu wielu klasztorów, opactwo w Durrow zostało zamknięte w 1541 roku[2], a jego kościół stał się kościołem parafialnym i funkcjonował do końca XIX w.[1] Opuszczone opactwo popadło w ruinę[4]. Do dziś z oryginalnych artefaktów zachowały się jedynie kamienny wysoki krzyż (High Cross) i studnia[4]. Prawie trzymetrowy krzyż, najprawdopodobniej z IX w.[2], zdobią sceny ze Starego i Nowego Testamentu z charakterystycznymi przedstawieniami ludzi i ich emocji[1].
W 2010 roku sześć wczesnośredniowiecznych klasztorów chrześcijańskich, w tym opactwo w Durrow, zostało wpisanych na irlandzką listę informacyjną UNESCO – listę obiektów, które Irlandia zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa UNESCO[5].
Księga z Durrow
[edytuj | edytuj kod]
W opactwie przechowywano bogato iluminowany, pergaminowy manuskrypt z II połowy VII w. z łacińskim przekładem czterech Ewangelii – najstarszy znany rękopiśmienny ewangeliarz z terenu Wysp Brytyjskich – tzw. Księgę z Durrow[1].
Obserwacje astronomiczne
[edytuj | edytuj kod]W lipcu 1054 roku mnisi w Durrow mieli zaobserwować nagłe pojawienie się na niebie niezwykle jasnej gwiazdy, co zostało odnotowane w Kronikach Czterech Mistrzów[6][7]. Mary Mulvihill podaje, że jest to jedyna znana obserwacja wybuchu supernowej w 1054 roku na terenie Europy[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k Robert Jennings: Durrow Monastery. W: George Thomas Kurian, Mark A. Lamport: Encyclopedia of Christian Education. Rowman & Littlefield, 2015, s. 423–424. ISBN 978-0-8108-8493-9. [dostęp 2018-03-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Neil Jackman: Ireland's Ancient East: A Guide to Its Historic Treasures. The Collins Press, 2016. ISBN 978-1-84889-561-4. [dostęp 2018-03-19]. (ang.).
- ↑ Tomás Ó'Carragáin: Churches in Early Medieval Ireland: Architecture, Ritual and Memory. Yale University Press, 2010, s. 122. ISBN 978-0-300-15444-3. [dostęp 2018-03-19]. (ang.).
- ↑ a b William M. Johnston: Encyclopedia of Monasticism. Routledge, 2013, s. 661–662. ISBN 978-1-136-78716-4. [dostęp 2018-03-19]. (ang.).
- ↑ UNESCO: Early Medieval Monastic Sites. [dostęp 2018-03-19]. (ang.).
- ↑ a b Mary Mulvihill: Ingenious Ireland: A County-by-County Exploration of the Mysteries and Marvels of the Ingenious Irish. Simon and Schuster, 2003, s. 276. ISBN 978-0-684-02094-5. [dostęp 2018-03-19]. (ang.).
- ↑ Daniel McCarthy, Aidan Breen. Astronomical observations in the Irish annals and their motivation. „Peritia”. 11 / 1997, s. 1-43, 1997. ISSN 0332-1592. (ang.).