Operacja Placur

Operacja Placur
מבצע פלצור

Wojna na wyczerpanie
Izraelscy żołnierze na pozycjach
Czas	2–3 grudnia 1969 roku
Miejsce	Dżabal Ros
Terytorium	Liban
Przyczyna	plan izraelskiego Dowództwa Północnego usunięcia obozów bojowników palestyńskich z pogranicza libańsko-izraelskiego
Wynik	zniszczenie baz bojowników palestyńskich, straty po obu stronach
Strony konfliktu
Izrael As-Sa’ika Al-Asifa
Dowódcy
ppłk Amos Bra’am ppłk Dawid Kohen por. Jisra’el Bar Lew por. Rami Goldin b.d.
Siły
• 51 batalion Brygady Golani •334 batalion samobieżnych moździerzy Makmat • 425 kompania ciężkich moździerzy • 13 śmigłowców Sił Powietrznych Izraela • b.d.
Straty
• jeden zabity • 5 rannych • ok. 12 zabitych bojowników • 15 rannych
Położenie na mapie Libanu miejsce bitwy
33°19′05″N 35°42′46″E

Operacja Placur (hebr. מבצע פלצור, Miwca Placur) – operacja wojskowa przeprowadzona przez Siły Obronne Izraela w nocy z 2 na 3 grudnia 1969 roku na południu Libanu w rejonie zachodniego zbocza Dżabal Ros (w Izraelu zbocze to nazywa się Har Dow), na pograniczu libańsko-izraelskim. Operacja ta była jedną z wielu operacji wymierzonych w obozy bojowników palestyńskich zlokalizowanych w tzw. Fatahlandzie. Operacja Placur miała na celu wyparcie oddziałów Al-Asify, zbrojnego ramienia Fatahu, i As-Sa’iki oraz zniszczenie ich obozów na stokach Dżabal Ros. Starcie trwało około sześciu godzin. W ich trakcie zniszczono bazy oraz składy broni i amunicji. Po stronie palestyńskiej zginęło około 12 bojowników, a 15 zostało rannych. Po stronie izraelskiej zginął jeden żołnierz, a 5 zostało rannych.

Tło wydarzeń

Koniec wojny sześciodniowej w 1967 roku nie stanowił zakończenia konfliktu arabsko-izraelskiego. Państwa arabskie nie mogły się pogodzić ze zwycięstwem Izraela oraz ze wzrostem jego pozycji w regionie. We wrześniu 1967 roku odbyła się konferencja w Chartumie, na której do głosu doszli zwolennicy prowadzenia zdecydowanej polityki wobec Izraela. Uznali, że nie można prowadzić żadnych negocjacji i rozmów pokojowych z politykami izraelskimi. Egipcjanie nie pogodzili się ze stratą Synaju, a Izrael nie akceptował postanowień Rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 242 nakazującej mu zwrot zdobytych terytoriów. W wyniku napięć politycznych doszło początkowo do pojedynczych, później regularnych, ostrzałów pozycji jednej i drugiej strony nad Kanałem Sueskim. Toczący się od 1967 do 1970 roku konflikt nazwany został wojną na wyczerpanie. Gamal Abdel Naser wierzył, że przedłużający się zatarg doprowadzi do osłabienia Izraela. W trakcie konfliktu dochodziło do operacji desantowych, naruszeń przestrzeni powietrznych, ostrzałów i wypadów komandosów na tyły wroga. Egipt chciał przez to utrzymać zainteresowanie międzynarodowe sytuacją nad Kanałem Sueskim i zyskać sojuszników. Naser otrzymał szeroką pomoc wojskową ze Związku Radzieckiego. Z kolei Izrael nie chciał pokazać słabości i wycofać się z pozycji na zachodzie Synaju mimo strat wśród żołnierzy stacjonujących na linii Bar-Lewa. Obszar walk w trakcie wojny na wyczerpanie był również poligonem doświadczalnym dla nowego sprzętu amerykańskiego i radzieckiego.

Przygotowania do operacji

Od 1968 roku Fatah rozpoczął budowę sieci organizacji palestyńskich w Jordanii, które miały na celu mobilizację Palestyńczyków i zaangażowanie ich w ruch narodowowyzwoleńczy. Poparcie dla Fatahu i OWP zwiększyło się po bitwie pod Al-Karamą, która była starciem regularnej armii izraelskiej z oddziałami palestyńsko-jordańskimi. Obie strony ogłosiły sukces w starciu, co sprawiło, że Palestyńczycy chętniej wstępowali do organizacji paramilitarnych. Palestyńczycy nasilili swoje ataki na Izrael z terytorium Jordanii. Z kolei słabe zaludnienie górzystego, południowo-wschodniego pogranicza libańsko-izraelskiego sprzyjało rozwojowi w tym regionie obozów szkoleniowych i baz wypadowych Palestyńczyków. Na podstawie zdjęć lotniczych regionu Dowództwo Północne armii izraelskiej postanowiło podjąć działania mające na celu zniszczenie obozów As-Sa’iki i Al-Asify w tym obszarze tak, aby uniemożliwić tym organizacjom przejęcie kontroli nad pograniczem.

Do wykonania zadania wyznaczono:

• 334 batalion samobieżnych moździerzy Makmat, którym dowodzili ppłk Amos Bra’am i por. Jisra’el Bar Lew,
• 425 kompania ciężkich moździerzy, którym dowodził por. Rami Goldin,
• 51 batalion Brygady Golani, którym dowodził ppłk Dawid Kohen,
• 13 śmigłowców Sił Powietrznych Izraela.

Przebieg operacji

Operacja rozpoczęła się od przetransportowania żołnierzy autobusami z punktu zbiórki pod kolejkę linową na Hermon. Ze szczytu, o godzinie 21:20 nastąpił wymarsz w kierunku zachodnim ku strumieniowi Nachal Si’on. Następnie żołnierze mieli rozpocząć kilkugodzinny marsz w kierunku zachodnim ku Mizrat Barchata. Odbywał się on w ciężkich warunkach pogodowych i terenowych, co opóźniało dotarcie sił do następnego punktu. Po dotarciu do wyznaczonego miejsca nastąpił podział sił uderzeniowych na trzy oddziały. Dwa miały zaatakować cele znajdujące się na północ od punktu podziału, a trzeci zespół miał wyruszyć na południe. Po przydzieleniu zadań dowódcy przystąpili do obserwacji celów z okolicznych szczytów. Po identyfikacji obozów wydano rozkaz powolnego przemieszczania się w kierunku północnym. W trakcie marszu jeden z oddziałów natknął się na zamaskowane stanowiska obserwacyjne bojowników. Doszło do nawiązania kontaktu ogniowego między Izraelczykami a Palestyńczykami. Ppłk Kohen wezwał wsparcie 334 batalionu, któremu nakazał ostrzał obozów i ich tyłów tak, aby nie razić ogniem izraelskich żołnierzy szturmujących cele. Ostrzał moździerzowy trwał ok. godzinę, a w jego trakcie wystrzelono 500 pocisków na pozycje bojowników. Po ustaniu nawały ogniowej Kohen wydał rozkaz szturmu na obozy. Początkowo Izraelczycy posiadali przewagę dzięki wcześniejszemu wsparciu 334 batalionu, jednak z czasem, po ustaniu ostrzału, bojownicy palestyńscy zaczęli opuszczać schronienia oraz okopy i przystąpili do próby odparcia szturmu. Obie strony wykorzystywały ukształtowanie terenu i skaliste zbocza do osłony. Pozwoliło to Izraelczykom zidentyfikować główne stanowiska oporu przeciwnika i na podanie ich pozycji obsługom moździerzy. Żołnierze 51 batalionu posuwali się sektor po sektorze, niszcząc przy okazji napotkane składy broni.

Izraelscy żołnierze wsiadający do śmigłowca po wykonaniu zadania

Wielu z bojowników uciekło z miejsca bitwy pozostawiając po sobie moździerze kal. 82 mm i 120 mm. Poza tym na miejscu znaleziono karabiny maszynowe, ładunki wybuchowe i pociski do wyrzutni typu Katiusza. Po nastaniu świtu zdecydowano, że siły uderzeniowe zostaną wycofane z miejsca operacji przy pomocy śmigłowców. W godzinach południowych na miejscu zjawiły się pierwsze śmigłowce, które w pierwszej kolejności zabrały rannych i ciało poległego por. Szlomo Kohena.

Rezultat

W wyniku sześciogodzinnego starcia operacji zginął jeden Izraelczyk, a 5 zostało rannych. Z kolei straty palestyńskie szacowano na ok. 12 zabitych i 15 rannych. Według United Press w ataku Izraelczyków miał zginąć jeden z ważniejszych dowódców As-Sa’iki – Al-Achdar.

Po operacji rząd Libanu złożył oficjalną skargę do Organizacji Narodów Zjednoczonych z prośbą o potępienie izraelskiego ataku przeprowadzonego na terytorium libańskim.

Bibliografia

• JaakowJ. Erez JaakowJ., מסע מפרד בהרים קדם לפשיטת כוח צה"ל על בס ים המחבלים בלבנון, „Ma’ariw”, 4 grudnia 1969a, s. 3 [dostęp 2020-08-28] .
• JaakowJ. Erez JaakowJ., הקרב על ג'בל רום, „Ma’ariw”, 5 grudnia 1969b, s. 19 [dostęp 2020-08-28] .

• ChaimCh. Herzog ChaimCh., The Arab-Israeli Wars. War and Peace in the Middle East, New York: Vintage Books, 1984 .
• KirstenK. Schulze KirstenK., Konflikt arabsko-izraelski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, ISBN 978-83-01-16351-8 .