Krzyż Fryderyka

Krzyż Fryderyka

Awers II klasy (wojskowa i cywilna) oraz krzyża I klasy (bez wstążki)
Baretka wojskowa
Baretka cywilna
Ustanowiono	1914
Wycofano	1918
Dewiza	FÜR VERDIENST IM KRIEGE (za zasługi wojenne)
Wielkość	37 mm szer./wys.
Kruszec	brąz
Wydano	około 20 tys.
Powyżej	Order Alberta Niedźwiedzia
Powiązane	¹ Krzyż Żelazny ² Krzyż Fryderyka Augusta

Krzyż Fryderyka (niem. Friedrich-Kreuz) – odznaczenie wojenne Księstwa Anhaltu ustanowione 12 grudnia 1914 przez księcia Fryderyka II Askańskiego. Nadawane było za zasługi podczas I wojny światowej zarówno wojskowym jak i cywilom.

Podział odznaczenia

Krzyż podzielony był nieoficjalnie (na wzór pruskiego Krzyża Żelaznego i o kilka miesięcy młodszego oldenburgskiego Krzyża Fryderyka Augusta) na dwie klasy gdzie:

• I klasa – noszona była na agrafie na piersi bez wstążki,
• II klasa – noszona na wstążce na piersi,

Oficjalnym odznaczeniem była tylko tzw. II klasa i tylko ona nazywała się faktycznie Krzyżem Fryderyka.

Wygląd

Odznaka krzyża miała kształt krzyża rycerskiego (tj. krzyża kawalerskiego z wklęsłymi bokami ramion), z wieńcem dębowym podłożonym pod ramionami pionowymi, a położonym na ramionach poziomych. Wieniec przylegał do medalionu środkowego, na którym umieszczono inicjał władcy w postaci stylizowanej gotykiem litery „F”, na górnym ramieniu książęcą koronę, a na dolnym datę ustanowienia „1914”. Na rewersie II kl. napis w czterech rzędach „FÜR VERDIENST IM KRIEGE” (pol. za zasługi wojenne). Krzyż wykonany był z brązu.

Wstążka, noszona tylko przy tzw. II klasie, w przypadku nadań wojskowych miała kolor identyczny z anhalckim orderem domowym, była zielona z czerwonymi krawędziami. Przy nadaniach cywilnych była również zielona, ale z białymi krawędziami.

Odznaczeni

Odmianą wojskową odznaczono około 18-20 tys. osób, a cywilną 1174 osoby.

Bibliografia

• Jörg Nimmergut: Deutsche Orden & Ehrenzeichen 1800–1945. Deutschland-Katalog 1979/80. Monachium 1979, s. 11 (niem.)
• Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1939, s. 410.
• Friedrich-Kreuz / Steckkreuz, www.ehrenzeichen-orden.de (niem.)
• Friedrich-Kreuz 1914, www.ehrenzeichen-orden.de (niem.)