Parc Nacional d’Aigüestortes i Estany de Sant Maurici
42°35′13″N 0°58′28″E/42,586944 0,974444 Jezioro Sant Maurici | |
| park narodowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Data utworzenia |
1955 |
| Akt prawny |
Decreto de 21 de octubre de 1955 de creación del Parque Nacional de Aigüestortes i Estany de Sant Maurici |
| Powierzchnia |
141,19 km² |
Położenie na mapie Hiszpanii  | |
Położenie na mapie Katalonii  | |
| 42°35′13″N 0°58′28″E/42,586944 0,974444
| |
| Strona internetowa | |
Parc Nacional d’Aigüestortes i Estany de Sant Maurici[1] (hiszp. Parque Nacional de Aigüestortes y Lago de San Mauricio) – park narodowy w Hiszpanii, jedyny park narodowy na terenie Katalonii, utworzony w 1955 roku.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Park został utworzony dekretem z 21 października 1955 roku[2] – był to piąty park narodowy utworzony na terenie Hiszpanii[3]. Początkowo obejmował ochroną 98,51 km² Pirenejów[3]. Większość gruntów była własnością prywatną i na terenach parku prowadzono działalność leśną do 1975 roku, kiedy uchwalono w Hiszpanii ustawę o obszarach chronionych[3]. 30 marca 1988 roku ustanowiono nowe prawo zakazujące wszelkich interwencji, które mogłyby zaburzyć naturalne systemy parku[3]. Wyznaczono wówczas również otulinę obszaru ochronnego, która gwarantowała całkowitą ochronę zasobów naturalnych parku[3]. Obszar parku zwiększono do 102,3 km², a później w 1996 roku do 141,19 km²[3]. Jest to jedyny park narodowy na terenie Katalonii[4].
Opis
[edytuj | edytuj kod]Park obejmuje ochroną polodowcowy górzysty krajobraz Pirenejów[5]. Centrum parku tworzy masyw zbudowany ze skał granitowych liczących około 300 milionów lat, otoczonych przez skały osadowe, łupki i wapienie, które uległy sfałdowaniu w okresie paleozoiku[6]. Całość została poddana kolejnemu sfałdowaniu w okresie trzeciorzędu[6]. W okresie czwartorzędu obszar pokryły lodowce, których działalność erozyjna wpłynęła na ostateczne ukształtowanie terenu[6]. Około 50 tys. lat temu duże lodowce wyrzeźbiły U-kształtne doliny, pozostawiając po sobie ogromne kary i liczne jeziora[6]. Park nazywany jest czasem „parkiem 200 jezior”[6].
Flora i fauna
[edytuj | edytuj kod]Z uwagi m.in. na dużą rozpiętość wysokości (1200–3029 m n.p.m.) park charakteryzuje się dużą różnorodnością biologiczną[7]. Występują tutaj wyraźne strefy wysokościowe[7]:
- Piętro reglowe na wysokości 1800 m porośnięte lasami liściastymi z dębem omszonym i bukiem zwyczajnym, gdzie posadzono również lasy sosnowe.
- Piętro subalpejskie na wysokości 2300–2400 m z lasami jodłowymi, a w wyższych partiach sosnowymi; polany utworzone przez człowieka pod pastwiska porastają m.in. maliny, wierzbówki i naparstnice. W lasach sosnowych występuje m.in. różanecznik alpejski, borówka czarna, jałowiec pospolity i mącznica lekarska.
- Piętro alpejskie powyżej 2400 m z alpejskimi łąkami, gdzie rosną m.in. trawy Festuca eskia, bliźniczki, goryczki i gdzie występuje Ranunculus pyrenaeus i lepnica bezłodygowa.
- Piętro subniwalne obejmuje najwyższe, skaliste części parku powyżej 2700 m, gdzie szczeliny i osłonięte zagłębienia skalne porastają m.in. storczyki i rosiczki.
Na terenie parku występuje prawie 200 gatunków kręgowców[8]. Ssaki reprezentują m.in. kozice południowe, dziki, gronostaje, świstaki i sarny[8]. Wśród ptaków w lasach spotkać można m.in. dzięcioła czarnego, głuszca, włochatkę zwyczajną i krzyżodzioba świerkowego, nad nagimi zboczami zobaczyć można m.in. sępa płowego, orła przedniego i orłosępa, a na łąkach alpejskich m.in. pardwę górską, płochacza halnego, śnieżkę zwyczajną i wieszczka[8]. Wśród płazów wyróżniają się traszka pirenejska, żmija żebrowana i gniewosz plamisty[8]. W wodach parku żyją pstrągi potokowe[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Agnieszka Pietrzak, Hiszpania, [w:] Europa, [w:] Nazewnictwo Geograficzne Świata, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, t. II, Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2010 (12), s. 93, ISBN 978-83-254-0825-1 [dostęp 2019-08-31] (pol.).
- ↑ Decreto de 21 de octubre de 1955 de creación del Parque Nacional de Aigüestortes i Estany de Sant Maurici, [w:] parcsnaturals.gencat.cat [online] [dostęp 2019-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-29] (hiszp.).
- ↑ a b c d e f Generalitat de Catalunya, History of the Park’s Protection, [w:] parcsnaturals.gencat.cat [online] [dostęp 2019-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-31] (ang.).
- ↑ Generalitat de Catalunya, Aigüestortes and Sant Maurici Lake, [w:] parcsnaturals.gencat.cat [online] [dostęp 2019-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-30] (ang.).
- ↑ Generalitat de Catalunya, Landscape, [w:] parcsnaturals.gencat.cat [online] [dostęp 2019-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-31] (ang.).
- ↑ a b c d e Generalitat de Catalunya, Geology and Geomorphology, [w:] parcsnaturals.gencat.cat [online] [dostęp 2019-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-31] (ang.).
- ↑ a b Generalitat de Catalunya, Flora and Vegetation, [w:] parcsnaturals.gencat.cat [online] [dostęp 2019-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-31] (ang.).
- ↑ a b c d e Generalitat de Catalunya, Fauna, [w:] parcsnaturals.gencat.cat [online] [dostęp 2019-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-31] (ang.).