Pustułka rdzawa
| Falco alopex[1] | |||
| (Heuglin, 1861) | |||
 Pustułka rdzawa u dołu | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
pustułka rdzawa | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Pustułka rdzawa[4] (Falco alopex) – gatunek średniej wielkości ptaka drapieżnego z rodziny sokołowatych (Falconidae). Spotyka się go na suchych obszarach Afryki. Nie wyróżnia się podgatunków[2][5].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
To duża, wysmukła pustułka z długimi, wąskimi skrzydłami i ogonem. Ma 32–38 cm długości z rozpiętością skrzydeł 76–86 cm i waży 250–300 gramów. Samica jest o 3% większa od samca. Ubarwienie jest ciemnorude (stąd angielska nazwa tego ptaka to pustułka lisia) od góry i z czarnym prążkowaniem od dołu. Ogon posiada wąskie, czarne paski, podczas gdy lotki u skrzydeł są ciemne i nie mają pasków. Spodnia część pokrywy skrzydłowej jest jasna, co kontrastuje z ciemniejszym ciałem. Oczy mają żółto-brązową barwę, choć podobna pustułka stepowa ma białawe oczy, bardziej blade ubarwienie, prążkowane lotki i szary ogon.
Osobnik młodociany ma wyraźniejsze smużenie niż ptaki dorosłe i jaśniejsze prążkowanie na ogonie.
Pustułki rdzawe wydają wysokie, skrzekliwe okrzyki, ale poza okresem lęgowym przeważnie ptaki te się nie odzywają.
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Gnieździ się na sawannach na południe od Sahary od południowego Mali i Wybrzeża Kości Słoniowej na wschód aż po Sudan, wybrzeże Erytrei, Etiopię, północno-zachodnią i środkową Kenię. Rzadziej zalatuje na zachód do Senegalu, Gambii i Gwinei, a na południe do Demokratycznej Republiki Konga. Większość ptaków jest osiadła, choć niektóre osobniki wykazują ruchy migracyjne w trakcie pory wilgotnej na północy areału i na południu w czasie pory suchej. Pustułki rdzawe widuje się również w pobliżu klifów i kamienistych wzniesień. Zamieszkuje tereny od poziomu morza po 2200 m n.p.m., choć najczęściej poniżej 1000 m n.p.m. Zajmuje szeroki zasięg sięgający około 4 milionów km², ale jest tam zwykle ptakiem rzadko spotykanym.
Zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Rzadko zawisa w powietrzu. Zwykle poluje w trakcie czatowania z wysoko ustawionego obiektu, np. drzewa lub skały. Żywi się owadami, jaszczurkami i małymi ssakami. Ogólnie łapie zdobycz na ziemi, ale również zdarza się jej chwytać ptaki w locie, gdy uciekają z płonącej trawy.
Zachowania związane z wydawaniem na świat potomstwa są słabo poznane. Gniazdo tej pustułki znajduje się w dziurze lub szczelinie na klifie lub półce skalnej. Nie wykorzystuje żadnych materiałów do jego budowy. W lęgu znajduje się zwykle 2–3 jaja. Czasem ptaki rozmnażają się w luźnych koloniach liczących do 20 par.
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje pustułkę rdzawą za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji szacuje się na 670–6700 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Falco alopex, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Fox Kestrel (Falco alopex). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-13)]. (ang.).
- ↑ a b Falco alopex, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Falconini Leach, 1820 (Wersja: 2019-04-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-02].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Seriemas, falcons. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-02]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ferguson-Lees, James & Christie, David A.(2001) Raptors of the World, Christopher Helm, London.
- Global Raptor Information Network (2007) Species account: Fox Kestrel Falco alopex. Pobrano http://www.globalraptors.org 2 sierpnia 2007.
- Sinclair, Ian & Ryan, Peter (2003) Birds of Africa south of the Sahara, Struik, Cape Town.
- Zimmerman, Dale A.; Turner, Donald A. & Pearson, David J. (1999) Birds of Kenya & Northern Tanzania, Christopher Helm, London.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Fox Kestrel (Falco alopex) pictures – galeria zdjęć. kestreling.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-08)].
- Oppy, M.: Falco alopex. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. 2019. [dostęp 2020-09-02]. (ang.).