Rezerwat przyrody Florianów
rezerwat przyrody nieożywionej | |
Typ |
geologiczny i glebowy[1] |
---|---|
Podtyp |
skał, minerałów, osadów, gleb i wydm[1] |
Państwo | |
Województwo | |
Położenie | |
Mezoregion | |
Data utworzenia |
1991-07-08 |
Akt prawny | |
Powierzchnia |
406,63 ha |
Powierzchnia otuliny |
588,5583 ha |
Ochrona | |
Położenie na mapie gminy Mrozy | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |
Położenie na mapie powiatu mińskiego | |
52°05′40″N 21°52′45″E/52,094444 21,879167 |
Rezerwat przyrody Florianów – rezerwat przyrody nieożywionej położony w gminie Mrozy (powiat miński, województwo mazowieckie)[1], w leśnictwie Jeziorek (Nadleśnictwo Mińsk)[2]. Jest największym rezerwatem powiatu mińskiego i jednym z największych rezerwatów przyrody województwa mazowieckiego.
Zajmuje powierzchnię 406,63 ha[1] (akt powołujący podawał 406,04 ha). Wokół rezerwatu utworzono otulinę o powierzchni 588,5583 ha[1]. Na mocy planu ochrony ustanowionego w 2017 roku, rezerwat jest objęty ochroną czynną[3].
Podstawa prawna
[edytuj | edytuj kod]Rezerwat powołany został Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 8 lipca 1991 r. (M.P. z 1991 r. nr 25, poz. 172[4]).
Celem ochrony jest zachowanie, ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych, interesujących i dobrze zachowanych form geomorfologicznych pochodzenia lodowcowego i wodnolodowcowego, głównie: ozu, moreny czołowej oraz wydmy parabolicznej[1]. Przedmiotem ochrony jest las porastający te formy.
Klasyfikacja rezerwatu
[edytuj | edytuj kod]Według obowiązujących kryteriów rozporządzenia Ministra Środowiska z 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody, pod względem rodzaju, rezerwat „Florianów” jest rezerwatem przyrody nieożywionej (N). Dalej, ze względu na dominujący przedmiot ochrony rezerwat można zaklasyfikować jako: typ – geologiczny i glebowy (PGg), podtyp – skał, minerałów, osadów, gleb i wydm (smg). Natomiast ze względu na główny typ ekosystemu, jako rezerwat leśny i borowy (EL), podtyp lasów mieszanych nizinnych (lmn)[1].
Budowa geologiczna
[edytuj | edytuj kod]Rezerwat obejmuje największy sfalowany oz i wydmę paraboliczną na Nizinie Południowopodlaskiej oraz dobrze zachowaną morenę czołową. Są one budowane przez czwartorzędowe osady o miąższości 60–100 m, będące pozostałością procesów akumulacji lodowcowej. Cały obszar rezerwatu wznosi się na piaszczystym sandrze położonym w północno-zachodniej części pradoliny Kostrzynia, której dno znajduje na wysokości ok. 140 m n.p.m.[5]
Wydma paraboliczna
[edytuj | edytuj kod]Północną część rezerwatu zajmuje eoliczna wydma paraboliczna osiągająca wysokość 147 m n.p.m., zbudowana z drobnego materiału skalnego, nawiewanego z sąsiedniego ozu oraz moreny czołowej[6].
Oz
[edytuj | edytuj kod]Środkowa część rezerwatu ukształtowana jest w formie ozu, którego oś długa przebiega w kierunku północ-południe. Na kulminacjach wał osiąga wysokość 155 m n.p.m. w części północnej oraz 168 m n.p.m. w części południowej. Oz na obszarze rezerwatu zbudowany jest z przemytego, warstwowanego materiału wodnolodowcowego. Na wschód i zachód od ozu, w miejscach mis wytopiskowych po martwym lodzie, znajdują się podmokłe obniżenia wypełnione płytkimi torfami i namułami torfiastymi. Odwadniają je dwa lokalne cieki wpływające do rzeki Witówki, lewobrzeżnego dopływu Kostrzynia[6].
Morena czołowa
[edytuj | edytuj kod]Południową część rezerwatu zajmuje morena czołowa, osiągająca w południowej części 172,7 m n.p.m.[6]
Flora i fauna
[edytuj | edytuj kod]Większa część rezerwatu porośnięta jest lasem z panującymi gatunkami: olszą, sosną, brzozą i dębem, na różnych siedliskach: bór świeży, kwaśna dąbrowa, grąd, ols, łęg olszowo-jesionowy[6]. Na ozie dominują drzewostany sosnowe, na wydmie sosnowo-brzozowe, natomiast na obszarach podmokłych obniżeń – olszowe. Przyczynia się to do znacznego różnicowania fitosocjologicznego – występują tu obok siebie bory świeże (Leucobryo-Pinetum), bory wilgotne (Molinio-Pinetum), bory bagienne (Vaccinio uliginosi-Pinetum), bory mieszane świeże (Querco roboris-Pinetum), grądy subkontynentalne (Tilio-Carpinetum), łęgi jesionowo-olszowe (Fraxino-Alnetum), olsy porzeczkowe (Ribeso nigri-Alnetum), a spośród zbiorowisk nieleśnych m.in. zespół turzycy błotnej (Caricetum acutiformis) oraz kwaśne młaki niskoturzycowe (Caricion nigrae)[2].
Na terenie rezerwatu stwierdzono 271 gatunków roślin naczyniowych oraz 12 gatunków mszaków, w tym następujące gatunki chronione: kukułka szerokolistna (Dactylorhiza majalis), mącznica lekarska (Arctostaphylos uva-ursi), nasięźrzał pospolity (Ophioglossum vulgatum), widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum), torfowiec błotny (Sphagnum palustre), gruszyczka mniejsza (Pyrola minor), gruszyczka okrągłolistna (Pyrola rotundifolia). Z obszaru rezerwatu podawano co najmniej 85 gatunków kręgowców, w tym 57 gatunków ptaków, m.in. bociana czarnego (Ciconia nigra), żurawia (Grus grus), dzięcioła białogrzbietego (Dendrocopos leucotos), dzięcioła czarnego (Dryocopus martius) czy lerkę (Lullula arborea)[2].
Zabytki kultury i historii
[edytuj | edytuj kod]Na terenie rezerwatu znajdują się dwa obiekty zabytkowe: leśniczówka – murowany dworek z przełomu XIX/XX w. oraz ceglana kolumna, nazywana przez okolicznych mieszkańców „Białym słupem”[5], wybudowana po mającej tu miejsce w 1798 r. nagłej śmierci Floriana Cieszkowskiego, starosty kleszczelowskiego i kawalera Orderu św. Stanisława[7][8] przez jego syna[potrzebny przypis].
Powiązanie z innymi obszarami chronionymi
[edytuj | edytuj kod]Rezerwat „Florianów” położony jest w południowo-wschodniej części Mińskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu oraz w części południowej obszaru specjalnej ochrony ptaków sieci Natura 2000 „Dolina Kostrzynia” PLB140009. W pobliżu rezerwatu znajdują się: specjalny obszar ochrony siedlisk „Rogoźnica” PLH140036 oraz rezerwaty przyrody „Torfowisko Jeziorek”, „Barania Ruda”, „Przełom Witówki”, „Rogoźnica” i „Rudka Sanatoryjna”[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Rezerwat przyrody Florianów. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-06-23].
- ↑ a b c Tomasz Figarski , Plan Urządzenia Lasu dla Nadleśnictwa Mińsk na lata 2016-2025, tom II: Program ochrony przyrody [online], 2016 [zarchiwizowane z adresu 2018-05-12] .
- ↑ Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 13 listopada 2017 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Florianów. [w:] Dz. Urz. Województwa Mazowieckiego poz. 10644 [on-line]. 2017-11-22. [dostęp 2019-03-16].
- ↑ M.P. z 1991 r. nr 25, poz. 172
- ↑ a b Serwis gminy, przyroda. s. 4
- ↑ a b c d Przyroda województwa siedleckiego. Pr. zbior. pod red. H. Kota. Urząd Wojewódzki w Siedlcach. Wydział Ochrony Środowiska, Siedlce 1995
- ↑ napis na kolumnie
- ↑ Zabytki. Topór. Urząd Miasta i Gminy Mrozy. [dostęp 2019-03-16].
- ↑ Na podstawie interaktywnej mapy na stronie Geoserwisu