Romatowscy herbu Drogomir

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Herb Drogomir

Romatowscy – nazwisko polskiej rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Drogomir. Wywodzi się ono z miejscowości Romatowo w powiecie sierpeckim. Byli związani z Mazowszem, Kujawami i Małopolską. Szczyt jej znaczenia przypada na okres od XIV do XVII wieku. Nie należy ich mylić z rodziną Ramotowskich tego samego herbu z ziemi wiskiej[1][2]

Wybrani przedstawiciele rodu[edytuj | edytuj kod]

Romatowscy z Włocławka[edytuj | edytuj kod]

Krystyn z Romatowa[edytuj | edytuj kod]

Fragment grobowca Krystyna z Romatowa przy wejściu do Muzeum Diecezjalnego we Włocławku, pierwszy po lewej

Pierwszym znanym członkiem rodu mieszkającym we Włocławku był Krystyn z Romatowa. W literaturze jest opisywany też jako Krystyn z Bowętowa. Występuje na dokumencie z 1483 r. Był on kanonikiem kujawskim i kanclerzem biskupa kujawsko-pomorskiego Andrzeja Oporowskiego. Biskup Oporowski nigdy nie przyjechał osobiście do Włocławka. W 1482 r. wysłał tu Krystyna, który sprawował rządy w jego imieniu. W 1483 r. Krystyn był świadkiem śmierci bpa Oporowskiego w Mereczu. Następnie został egzekutorem jego testamentu, na mocy którego otrzymał też pewne zapisy[1][2][10][11].

9 października 1493 r. wziął udział w konsystorzu w Gnieźnie. Zebrał wówczas liczną grupę świadków występujących przeciwko przekazaniu kapituły gnieźnieńskiej Mikołajowi Kościeleckiemu[12].

Zmarł 8 czerwca 1508 r. we Włocławku. Pochowano go pod posadzką Katedry Włocławskiej. Gotycka płyta nagrobna Krystyna z Romatowa miała wymiary ok. 215 x 125 cm, wykonana została z piaskowca. W 1912 r. sporządzono odrys nagrobka, dzięki czemu wiadomo dziś jak wyglądał. Znajdowała się na nim postać zmarłego kanonika w sutannie z komżą i almucją oraz biretem na głowie, ze złożonymi na piersiach dłońmi. U jego stóp wyryto późnogotycką tarczę herbową z herbem Rawicz. Na bordiurze znajdowała się inskrypcja w minuskule gotyckiej[10].

Na pewnym etapie (być może na początku XVII wieku) płyta została pocięta wzdłuż na trzy części. Jej fragmenty wydobyte w 1898 r. podczas regotyzacji Katedry. Część prawa i środkowa znajdują się w niej do dziś, wykorzystano je przy budowie stopni prowadzącej do kaplicy pw. św. Kazimierza. Środkowa część stanowi dziś najlepiej zachowany fragment grobowca, ma on obecnie ok. 3/4 pierwotnej długości. Inskrypcja i postać na grobowcu są już znacznie zatarte, ale nie na tyle, by nie dało się ich dostrzec gołym okiem. Lewą część umieszczono wraz z innymi wydobytymi wtedy fragmentami w murze otaczającym Seminarium, jako jego najwyższą część. W 2010 r. zostały wydobyte i w kolejnym roku umieszczone na terenie powstającego wówczas Muzeum Diecezjalnego. Obecnie znajdują się przed wejściem placówki od strony ul. Tumskiej[10].

Stanisław Romatowski[edytuj | edytuj kod]

Inwentarz z 1598 r. z Włocławka wymienia bez imienia Romatowskiego, właściciela 1 szkuty i lichtana[13].

W 1600 r. zamożny obywatel Włocławka Stanisław Romatowski (być może tożsamy z powyższym armatorem) zbudował nieduży, drewniany Kościół Wszystkich Świętych wraz z sąsiadującym z nim cmentarzem. Opłacany przez Romatowskich ksiądz odprawiał w nim modlitwy w intencji zbawienia fundatorów kaplicy. Stanisław Romatowski był właścicielem licznych gruntów i placów we Włocławku, w tym tych przy ul. Brzeskiej. 14 kwietnia 1594 r. został członkiem Komisji powołanej przez biskupa Hieronima Rozdrażewskiego do zbadania szkód powstałych przy spustoszeniach Młyna Cziemiega (blisko ujścia Zgłowiączki), dokonanych przez jego ówczesnego właściciela Andrzeja Lasska[13][14][15].

Wojciech i Dorota Romatowscy[edytuj | edytuj kod]

Kościół Wszystkich Świętych i Klasztor Franciszkanów Reformatów we Włocławku, fundacja Wojciecha i Doroty Romatowskich

Synem i spadkobiercą Stanisława był Wojciech Romatowski (zm. 10 grudnia 1840), rajca włocławski, w 1620 r. wymieniany jako wójt[16][17][18]. Jego żoną była Dorota z Rogalińskich Romatowska (zm. 8 października 1639). Para nie miała dzieci[13].

Ufundowali oni i wyposażyli zbudowany w latach 1639–1644 Kościół Wszystkich Świętych i klasztor Franciszkanów reformatów, zbudowany w miejsce Kościoła wzniesionego przez ojca Wojciecha. Ten istnieje do dziś. Oryginalne wyposażenie Świątyni nie istnieje. Romatowscy przekazali na rzecz klasztoru także liczne ziemie[1][2][13][19][20][21][22].

Romatowscy umarli przed ukończeniem budowy, ale zapisali w testamencie środki na jej dokończenie. Wykonawcą ich testamentu był p. Bilski, który to też wystawił im grób w podziemiach klasztoru[13].

W celu budowy nowego Kościoła, starą drewnianą kaplicę przeniesiono na sąsiadujący z nim grunt. W ten sposób zbudowano i wyposażono drewniany Kościół św. Wojciecha, nazwany tak od imienia fundatora. Romatowscy nabyli również sąsiadującą z nim ziemię i wybudowali w jej miejscu prebendę Kościoła. Życzeniem Wojciecha Romatowskiego, zaakceptowanym przez biskupa Macieja Łubieńskiego, było żeby w Kościele odprawiano dwie msze tygodniowo. Skorzystał także z prawa do wyznaczenia proboszcza prebendy, którym został ks. Mikołaja Chomętowskiego. Później te prawo miał Magistrat Miasta. Romatowscy w swoim testamencie zapisali, że ich życzeniem jest, by w miejscu obecnego kościoła drewnianego wznieść Świątynię murowaną. To się jednak nigdy nie stało, ponieważ wszystkie ich fundusze przeznaczono na dokończenie budowy klasztoru. Obecnie w miejscu Kościoła św. Wojciecha istnieje Świątynia ewangelicko-augsburska[1][2][13][20][14][21].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f Romatowski herbu Drogomir. W: Kasper Niesiecki: Herbarz Polski. T. 8. Lipsk: J.N. Bobrowicz, 1845, s. 136. [dostęp 2020-04-13].
  2. ↑ a b c d e f Seweryn Uruski, Aleksander Włodarski: Rodzina. Herbarz Szlachty Polskiej. T. XV. Warszawa: Skład Główny Księgarnia Gebethnera i Wolffa, 1931, s. 240. [dostęp 2020-04-13].
  3. ↑ Nagrobki późnorenesansowe. W: Maksymilina Cercha, Stanisław Cercha, Feliks Kopera: Pomniki Krakowa. T. t. 2. Kraków: 1904, s. 221. [dostęp 2020-04-13].
  4. ↑ Iwona S. Konszkow. Nieznany Kraków Łaciński. „Języki Obce w Szkole”. nr 5/2001, s. 10, listopad 2001. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji. ISSN 0446-7965. [dostęp 2020-04-13]. [zarchiwizowane z adresu]. 
  5. ↑ Janusz Tandecki: Złotnicy krakowscy XIV-XVI wieku i ich księga cechowa. T. t. I. Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2000, s. 740-743. ISBN 83-85938-42-7. [dostęp 2020-04-13].
  6. ↑ „Lituano-Slavica Posnaniensia. Studia historica”, 11-13, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2005, s. 126-127, ISBN 83-85938-42-7 [dostęp 2020-04-13].
  7. ↑ Halina Rojkowska, Waldemar Niewalda: Właściciele w Krakowie. Genealogia.okiem.pl, 2013-10-29. [dostęp 2020-04-13]. (pol.).
  8. ↑ Marian Przedpełski. Oświata w pow. sierpeckim w XV-XX wieku. „Rocznik Mazowiecki”. R. 4, s. 302, 1972. Mazowieckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0080-3529. [dostęp 2020-03-13]. 
  9. ↑ Oswald Zaprzaniec z Siemuszowéj Pietruski: Elektorów poczet którzy niegdyś głosowali na elektów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych królów polskich, wielkich książąt litewskich, it.d., it.d., it.d. Nakł. Kajetana Jabłońskiego, 1845. [dostęp 2020-04-13].
  10. ↑ a b c Piotr Pawłowski. Nagrobki gotyckie na Kujawach. „Studia Włocławskie”. nr 13, s. 168-188, 2011. Włocławek: Teologiczne Towarzystwo Naukowe. ISSN 2449-8777. [dostęp 2020-04-15]. 
  11. ↑ Tomasz Pietras: Oporowscy herbu Sulima: Kariera rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014, s. 170; 177, seria: Bibliotheca Thomasoviensis. ISBN 978-83-7969-065-7.
  12. ↑ Maciej Służewski h. Sulima. Brak danych - 1501. W: Janusz Bieniak: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXIX. Warszawa: Polska Akademia Nauk, 2000. ISBN 3-86301-01-5. [dostęp 2020-04-17].
  13. ↑ a b c d e f Michał Morawski: Monografja Włocławka (Włocławia). Włocławek: nakładem autora, 1933, s. 128; 284; 290; 292. [dostęp 2020-03-13].
  14. ↑ a b Łukasz Starczewski. Kościół o zmiennym wezwaniu - Nieistniejące świątynie włocławskie cz. 4. „Przewodnik Katolicki”. 45/2011, 2011. Poznań: Święty Wojciech Dom Medialny. ISSN 0137-8384. [dostęp 2020-03-14]. 
  15. ↑ Młyn Cziemiega. Młyny Wodne, 2014-07-22. [dostęp 2020-04-13]. (pol.).
  16. ↑ Andrzej Winiarski: Włocławek na starej fotografii. Włocławek: Oficyna Wydawnicza „LARS-ANTYKI”, 2008, s. 112; 133; 138. ISBN 978-83-920391-2-9.
  17. ↑ Dariusz Koziński: Stanisław Romatowski herbu Drogomir. Koło Naukowe Historyków im. hm. Józefa Kozińskiego kpt. 14 P.P. przy Zespole Szkół Samochodowych we Włocławku, 2019-12-11. [dostęp 2020-04-13]. (pol.).
  18. ↑ W podanym przypisie występuje ewidentny błąd w imieniu opisywanego.
  19. ↑ Rocznik Diecezji Włocławskiej na rok 1931. Włocławek: Nakładem Kurii Diecezjalnej, 1931, s. 282. [dostęp 2020-03-13].
  20. ↑ a b Przewodnik ilustrowany po Włocławku. Włocławek: Księgarnia Powszechna i Drukarnia Diecezjalna we Włocławku, 1922, s. 48-49; 51. [dostęp 2020-04-13].
  21. ↑ a b Rozporządzenie Komisji Dobrego Porządku w mieście Włocławku roku 1787 uczynione. Włocławek: Ks. Stanisław Chodyński, 1913. [dostęp 2020-01-20].
  22. ↑ Andrzej Szczepański: Program zwiedzania miasta. Trasa piesza. W: Włocławek. Przewodnik turystyczny. Włocławek: 1989, s. 129.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Romatowscy_herbu_Drogomir&oldid=72606181”