Rosochate Kościelne
52°51′48″N 22°20′59″E/52,863333 22,349722
| wieś | |
 Kościół pw. św. Doroty w Rosochatem Kościelnem | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-220[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BWM |
| SIMC |
0396357[5] |
Położenie na mapie gminy Czyżew  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |
| 52°51′48″N 22°20′59″E/52,863333 22,349722[1]
| |
Rosochate Kościelne – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Czyżew[5][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Miejscowość jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej św. Doroty, należącej do metropolii białostockiej, diecezji łomżyńskiej, dekanatu Czyżew. W pobliżu znajduje się cmentarz parafialny.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Historia wsi
[edytuj | edytuj kod]Wieś założona przy ujściu rzeczki Święcienicy do Broku w pobliżu grodu w Święcku.
Około roku 1414 ponownie kolonizowana na 60 włókach przez braci Jana i Jakuba z Kleczkowa z obowiązkiem służby drobnego rycerstwa[7]. Wymienieni byli protoplastami Rosochackich herbu Prus, do których w roku 1673 należało 12 z 19 działów wsi.
Jeszcze w XVI wieku nazywana jako Rosochate-Święcienica.
W 1783 zamieszkiwana przez dwadzieścia rodzin szlacheckich o różnych nazwiskach[8].
W roku 1827 w miejscowość liczyła 9 domów i 67 mieszkańców. Pod koniec XIX w. należała do powiatu ostrowskiego, gmina Dmochy-Glinki. We wsi znajdowały się: szkółka początkowa, 30 domów i 236 mieszkańców (włościanie i drobna szlachta)[9].
W 1921 r. naliczono tu 83 budynki z przeznaczeniem mieszkalnym oraz 500 mieszkańców (239 mężczyzn i 261 kobiet). Narodowość polską podało 452 osób, a 48 żydowską[10].
Historia kościoła
[edytuj | edytuj kod]Pierwszy, znany z dokumentów kościół drewniany ufundowali założyciele wsi Jan i Jakub. Parafia powstała prawdopodobnie w zbliżonym czasie, jednak dokumenty fundacyjne zaginęły. Istnienie parafii potwierdzone w roku 1458.
Kolejny kościół wznoszono w dwóch fazach. Najpierw zbudowano prezbiterium z piętrową zakrystią a później korpus nawowy. Ukończenie budowy prawdopodobnie w roku 1546, proboszcz Serafin Świerżowski. Według opisu z roku 1609 nawy boczne były sklepione, główna i prezbiterium przykryte stropem.
Wielokrotnie remontowany i przemurowywany, między innymi w 1690, 1775, 1807, 1853. W roku 1781 spłonął dach, stropy i wystrój wnętrza.
W czasie pierwszej wojny światowej uszkodzony pociskiem artyleryjskim. Odbudowany według założeń Oskara Sosnowskiego. Wtedy też na wzór kościoła w Kleczkowie wykonano nowy szczyt w elewacji zachodniej. Wewnątrz wydzielono kruchtę pod chór muzyczny.
Spalony w roku 1944, odbudowany pod kierunkiem Piotra Kozińskiego w latach 1946–1949[8].
Obiekty zabytkowe
[edytuj | edytuj kod]
- kościół parafialny pw. św. Doroty
- barokowa dzwonnica drewniana z roku 1775. Dzwony renesansowe z datą 1574
- na cmentarzu grzebalnym stara kropielnica drążona w granicie
- na skraju wsi krzyż przydrożny z datą 1883[8]
Urodzeni w Rosochatem Kościelnem
[edytuj | edytuj kod]- Henryk Skarżyński, profesor medycyny, twórca warszawskiego Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 116610
- ↑ Wieś Rosochate Kościelne w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1083 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opracowanie: K Chłapowski i inni, Regesty zapisek najstarszego rejestru kancelarii ks. Janusza I (1414-1426), Archiwum Główne Akt Dawnych, Metryka Koronna, sygn.. MK3
- ↑ a b c Katalog zabytków sztuki, województwo łomżyńskie, Pod redakcją M. Kałamajskiej-Saeed, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice, PAN Instytut Sztuki, Warszawa 1986, str. 64-67
- ↑ Rosochate (1) Kościelne, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 761.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dnia 30 września 1921 r., województwo białostockie, Powiat Ostrów, Gmina Dmochy-Glinki. Tom V. Warszawa 1924 r. str. 63.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Rosochate (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 761.
- Wyszukiwarka osób zmarłych pochowanych na cmentarzu w Rosochatem Kościelnem
