Lubieszów (Ukraina): Różnice pomiędzy wersjami
Na mapach: 
51°45′47″N 25°29′57″E/51,763056 25,499167
51°45′47″N 25°29′57″E/51,763056 25,499167| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Historia: drobne merytoryczne |
→Historia: drobne merytoryczne |
||
| Linia 34: | Linia 34: | ||
Prywatne miasto szlacheckie położona była w końcu XVIII wieku w hrabstwie lubieszowskim w [[powiat piński (I Rzeczpospolita)|powiecie pińskim]] [[województwo brzeskolitewskie|województwa brzeskolitewskiego]]<ref> Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 117.</ref>. |
Prywatne miasto szlacheckie położona była w końcu XVIII wieku w hrabstwie lubieszowskim w [[powiat piński (I Rzeczpospolita)|powiecie pińskim]] [[województwo brzeskolitewskie|województwa brzeskolitewskiego]]<ref> Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 117.</ref>. |
||
Po rozbiorach Lubieszów wchodził w skład powiatu pińskiego, guberni mińskiej. Po Powstaniu listopadowym władze rosyjskie w ramach represji w 1832 roku zamknęły oba klasztory. Kościół pijarów stał się świątynią parafialną, a katolicki kościół kapucynów zamieniono na cerkiew prawosławną. W 1834 roku zamknięto kolegium pijarów. |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
W 1942 roku Niemcy i policjanci ukraińscy zamordowali tu 800 Żydów. |
W 1942 roku Niemcy i policjanci ukraińscy zamordowali tu 800 Żydów. |
||
We wrześniu 1943 roku UPA zaatakowało miasteczko, jednak atak odparli partyzanci radzieccy, którzy ewakuowali mieszkańców czasowo w bezpieczne miejsce. Kolejny nastąpił w dniu 9 listopada 1943 roku i w jego efekcie oddział [[Ukraińska Powstańcza Armia|UPA]] wymordował 283 bezbronnych Polaków zamieszkujących Lubieszów i pobliską Rejmontówkę<ref>{{Cytuj |autor = Instytut Pamięci Narodowej |tytuł = Prokurator OKŚZpNP w Szczecinie umorzył śledztwo w sprawie zabójstwa co najmniej 283 mieszkańców osady Kolonia Rejmontówka i miejscowości Lubieszów (woj. poleskie) 9.11.1943 r. |data dostępu = 2019-08-13 |opublikowany = Instytut Pamięci Narodowej |url = https://ipn.gov.pl/pl/dla-mediow/komunikaty/10870,Prokurator-OKSZpNP-w-Szczecinie-umorzyl-sledztwo-w-sprawie-zabojstwa-co-najmniej.html |język = pl}}</ref>. Część spalono żywcem<ref>Jacek Kiełpiński, ''Oni tu przyszli.'' ''Wspomnienia Marianny Piątek z domu Wojdan, świadka mordu w Lubieszowie na Polesiu, gdzie dwustu Polaków spalono żywcem'', Warszawa 2018<br /></ref>. Spalono wtedy także dwie sercanki, którymi były siostra zakonna Jadwiga Alojza Gano i siostra Andrzeja Maria Osakowska<ref>{{Cytuj |tytuł = Lista duchownych zamordowanych przez OUN-UPA - Jacek Boki - NEon24.pl |data dostępu = 2019-08-13 |opublikowany = kresywekrwi.neon24.pl |url = http://kresywekrwi.neon24.pl/post/145878,lista-duchownych-zamordowanych-przez-oun-upa}}</ref><ref>S. A. Michna, ''Siostry zakonne – ofiary zbrodni nacjonalistów ukraińskich na terenie metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego w latach 1939–1947'', Warszawa 2010, s. 53–56.</ref>. W 70. rocznicę wydarzeń, na starym miejscowym cmentarzu odsłonięto pomnik upamiętniający to wydarzenie<ref>Grzegorz Rąkowski, "Wołyń", wyd. Rewasz, s.77</ref>. |
|||
W 2013 liczyło 5731 mieszkańców.<ref>[http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/ukr/publ_new1/2013/sb_nnas_2012.pdf Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України. Київ, 2013. стор.46]</ref> |
W 2013 liczyło 5731 mieszkańców.<ref>[http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/ukr/publ_new1/2013/sb_nnas_2012.pdf Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України. Київ, 2013. стор.46]</ref> |
||
| Linia 44: | Linia 46: | ||
== Zabytki == |
== Zabytki == |
||
* |
* Kolegium Ojców Pijarów w Lubieszowie, gdzie jak napisano na tablicy ''kształcił swą wzniosła duszę i umysł Tadeusz Kościuszko''.<ref>[https://kravchuk.ucoz.com/photo/ljubeshiv/ljubeshiv_old/gimnazija_pijariv_1938/3-0-73 Гімназія піярів. 1938] / Поштова листівка. Видана 1938 р. // Персональний сайт [[:uk:Кравчук Петро Авксентійович|Петра Кравчука]] » Фотоальбом » Любешів.</ref><ref>Grzegorz Rąkowski. Wołyń (do serii "Przewodnik po Ukrainie Zachodniej"). Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2005 - 464 S. // [https://books.google.com.ua/books?id=BwWBBYDGNLsC&pg=PA78&lpg=PA78&dq=kszta%C5%82ci%C5%82+swa+wznios%C5%82a+dusz%C4%99+i+umys%C5%82&source=bl&ots=l40MY84Rel&sig=ACfU3U2cDBlxMUOV69_ehM2oEVkNUlubJQ&hl=uk&sa=X&ved=2ahUKEwjHr7Gh5v3jAhVPtIsKHZXvBuAQ6AEwAHoECAkQAQ#v=onepage&q=kszta%C5%82ci%C5%82%20swa%20wznios%C5%82a%20dusz%C4%99%20i%20umys%C5%82&f=false S. 78]</ref><ref>Ołeksij Brenczuk. [http://monitor-press.com/pl/2-pol/artyku-y/2743-szkoa-pijarow.html Szkoła pijarów] // Polsko-ukraiński dwutygodnik Monitor |
||
Wołyński, 27 styczeń 2011</ref> |
Wołyński, 27 styczeń 2011</ref> Kolegium założono na planie czworoboku. Obok wznosił się barokowy kościół pijarów z 1742 roku, który rozebrano w 1971 roku. |
||
* Kościół kapucynów pw. |
* Kościół kapucynów pw. śś. Cyryla i Metodego z 1768 r. w stylu barokowym i układzie trójnawowej bazyliki |
||
* Klasztor kapucynów z 1768 r., barokowy |
* Klasztor kapucynów z 1768 r., barokowy, po wojnie komisariat milicji. Całość otacza barokowe ogrodzenie z bramą |
||
* brama pałacowa z 1 poł. XVIII wieku prowadząca dawniej do pałacu Wiśniowieckich i Czarneckiech. Za bramą rozciąga się park pałacowy |
|||
* Kolegium pijarów, barokowe |
|||
| ⚫ | |||
* brama pałacowa |
|||
| ⚫ | |||
* Kościół pijarów z 1746 r. (rozebrany z 1971) |
|||
<gallery mode="packed" widths="155" heights="135"> |
<gallery mode="packed" widths="155" heights="135"> |
||
Wersja z 11:23, 13 sie 2019
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Data założenia |
1484 |
| Powierzchnia |
3,39 km² |
| Wysokość |
151 m n.p.m. |
| Populacja (2018) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+380 3362 |
| Kod pocztowy |
44200 |
| Tablice rejestracyjne |
AC |
Położenie na mapie obwodu wołyńskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
| 51°45′47″N 25°29′57″E/51,763056 25,499167
| |
Lubieszów (ukr. Любешів, Lubesziw) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie wołyńskim, siedziba administracyjna rejonu lubieszowskiego. Leży na historycznym Polesiu.
Historia
.jpg)
.jpg)
W połowie XVII wieku była tu wieś spalona przez Tatarów w 1653 roku. Większego znaczenia miejscowość nabrała w II poł. XVII wieku, gdy marszałek wielki litewski Jan Karol Dolski herbu Kościesza zbudował tu miasteczko Nowy Dolsk (nazwa się nie przyjęła) wraz z pałacem i ogrodem. Dolski założył tu w 1684 roku klasztor zakonu pijarów, którzy w otworzyli tu w 1693 roku kolegium słynące z wysokiego poziomu nauczania. W 1706 roku miasteczko zniszczyły poważnie wojska szwedzkie. Odbudował je Michał Serwacy Wiśniowiecki, który zbudował w nim nowy pałac. W 1768 roku kasztelan bracławski Jan Antoni Czarnecki zbudował w Lubieszowie klasztor kapucynów. W kolegium pijarów uczył się w latach 1753-1756 Tadeusz Kościuszko, jego brat Józef Kościuszko, filozof Daniel Kazimierz Narbutt, botanik Stanisław Bonifacy Jundziłł. Szkołę zamknęli w 1834 roku Rosjanie po upadku powstania listopadowego. Dwa lata wcześniej zamknięto oba klasztory.
Prywatne miasto szlacheckie położona była w końcu XVIII wieku w hrabstwie lubieszowskim w powiecie pińskim województwa brzeskolitewskiego[2].
Po rozbiorach Lubieszów wchodził w skład powiatu pińskiego, guberni mińskiej. Po Powstaniu listopadowym władze rosyjskie w ramach represji w 1832 roku zamknęły oba klasztory. Kościół pijarów stał się świątynią parafialną, a katolicki kościół kapucynów zamieniono na cerkiew prawosławną. W 1834 roku zamknięto kolegium pijarów.
W latach 1915-1916 miasteczko zniszczono podczas działań wojennych między Austriakami i Rosjanami. Za II RP istniała wiejska gmina Lubieszów.
W 1942 roku Niemcy i policjanci ukraińscy zamordowali tu 800 Żydów.
We wrześniu 1943 roku UPA zaatakowało miasteczko, jednak atak odparli partyzanci radzieccy, którzy ewakuowali mieszkańców czasowo w bezpieczne miejsce. Kolejny nastąpił w dniu 9 listopada 1943 roku i w jego efekcie oddział UPA wymordował 283 bezbronnych Polaków zamieszkujących Lubieszów i pobliską Rejmontówkę[3]. Część spalono żywcem[4]. Spalono wtedy także dwie sercanki, którymi były siostra zakonna Jadwiga Alojza Gano i siostra Andrzeja Maria Osakowska[5][6]. W 70. rocznicę wydarzeń, na starym miejscowym cmentarzu odsłonięto pomnik upamiętniający to wydarzenie[7].
W 2013 liczyło 5731 mieszkańców.[8]
Zabytki
- Kolegium Ojców Pijarów w Lubieszowie, gdzie jak napisano na tablicy kształcił swą wzniosła duszę i umysł Tadeusz Kościuszko.[9][10][11] Kolegium założono na planie czworoboku. Obok wznosił się barokowy kościół pijarów z 1742 roku, który rozebrano w 1971 roku.
- Kościół kapucynów pw. śś. Cyryla i Metodego z 1768 r. w stylu barokowym i układzie trójnawowej bazyliki
- Klasztor kapucynów z 1768 r., barokowy, po wojnie komisariat milicji. Całość otacza barokowe ogrodzenie z bramą
- brama pałacowa z 1 poł. XVIII wieku prowadząca dawniej do pałacu Wiśniowieckich i Czarneckiech. Za bramą rozciąga się park pałacowy
- cmentarz polski z krzyżem Straży Mogił Polskich z 1996 roku
-
Brama pałacowa -
Kościół kapucynów -
Klasztor pijarów -
Pomnik upamiętniający Polaków pomordowanych przez UPA w 1943 na cmentarzu polskim -
Nagrobek z XIX w. na cmentarzu polskim
_(%D0%9B%D1%8E%D0%B1%D0%B5%D1%88%D1%96%D0%B2).jpg)
Bibliografia
- W. Husarski, Kościół oo. pijarów w Lubieszowie, [w:] „Południe”, 1922, nr 4, s. 24-35
- Wiktor Chomicz, Pod opieką Świętych Cyryla i Metodego, [w:] „Wołanie z Wołynia” nr 2 (63) z marca-kwietnia 2005 r., s. 31-32
- Wiktor Chomicz, Jest to potrzebne nie martwym, to jest potrzebne żywym, [w:] „Wołanie z Wołynia” nr 4 (65) z lipca-sierpnia 2005 r., s. 37
- Bp Antoni Dydycz OFM Cap., Z dziejów kapucyńskiego klasztoru w Lubieszowie, [w:] „Europa Orientalis. Polska i jej wschodni sąsiedzi od średniowiecza po współczesność”, Toruń 1996, s. 301-313.
- Zbigniew Małyszycki, Jeszcze o kościele i klasztorze Ojców Kapucynów w Lubieszowie, [w:] „Wołanie z Wołynia” nr 4 (65) z lipca-sierpnia 2005 r., s. 38-39
- Antoni Małyszycki, Tragedia Lubieszowa, [w:] „ŁAD katolikom na Wschodzie” nr 3/94 z marca 1994 r., s. I.
- A. Moszyński, Kronika kollegium lubieszowskiego, Kraków 1876
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Lubieszów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 412.
- Dolsk (Nowy), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 103.
- Zdjęcia
Przypisy
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018. стор.16
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 117.
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej, Prokurator OKŚZpNP w Szczecinie umorzył śledztwo w sprawie zabójstwa co najmniej 283 mieszkańców osady Kolonia Rejmontówka i miejscowości Lubieszów (woj. poleskie) 9.11.1943 r. [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2019-08-13] (pol.).
- ↑ Jacek Kiełpiński, Oni tu przyszli. Wspomnienia Marianny Piątek z domu Wojdan, świadka mordu w Lubieszowie na Polesiu, gdzie dwustu Polaków spalono żywcem, Warszawa 2018
- ↑ Lista duchownych zamordowanych przez OUN-UPA - Jacek Boki - NEon24.pl [online], kresywekrwi.neon24.pl [dostęp 2019-08-13].
- ↑ S. A. Michna, Siostry zakonne – ofiary zbrodni nacjonalistów ukraińskich na terenie metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego w latach 1939–1947, Warszawa 2010, s. 53–56.
- ↑ Grzegorz Rąkowski, "Wołyń", wyd. Rewasz, s.77
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України. Київ, 2013. стор.46
- ↑ Гімназія піярів. 1938 / Поштова листівка. Видана 1938 р. // Персональний сайт Петра Кравчука » Фотоальбом » Любешів.
- ↑ Grzegorz Rąkowski. Wołyń (do serii "Przewodnik po Ukrainie Zachodniej"). Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2005 - 464 S. // S. 78
- ↑ Ołeksij Brenczuk. Szkoła pijarów // Polsko-ukraiński dwutygodnik Monitor Wołyński, 27 styczeń 2011
