Mikałajewa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Linia 31: Linia 31:
Na początku XX wieku w pobliżu Mikołajewa znajdował się majątek Teklenwil z dworem von Faltynów<ref>{{Cytuj|tytuł=Prof. Adam Hrebnicki|czasopismo=kresy.genealodzy.pl|data dostępu=2016-04-11|opublikowany=kresy.genealodzy.pl|url=http://kresy.genealodzy.pl/hrebnicki/hreb_1.html}}</ref>. W Teklenwilu mieszkały 53 osoby, a w Mikołajewie 57. Oba majątki należały do von Faltynów i podlegały [[Parafia Trójcy Przenajświętszej w Ule|parafii w Ule]] w [[Dekanat połocki|dekanacie połockim]]. W okresie sowieckim majątek Teklenwil zmieniono w [[kołchoz]] Taklinowo. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] majątki połączono w jedną wieś Mikołajewo.
Na początku XX wieku w pobliżu Mikołajewa znajdował się majątek Teklenwil z dworem von Faltynów<ref>{{Cytuj|tytuł=Prof. Adam Hrebnicki|czasopismo=kresy.genealodzy.pl|data dostępu=2016-04-11|opublikowany=kresy.genealodzy.pl|url=http://kresy.genealodzy.pl/hrebnicki/hreb_1.html}}</ref>. W Teklenwilu mieszkały 53 osoby, a w Mikołajewie 57. Oba majątki należały do von Faltynów i podlegały [[Parafia Trójcy Przenajświętszej w Ule|parafii w Ule]] w [[Dekanat połocki|dekanacie połockim]]. W okresie sowieckim majątek Teklenwil zmieniono w [[kołchoz]] Taklinowo. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] majątki połączono w jedną wieś Mikołajewo.


W latach 1941-1944 była pod okupacją niemiecką. Następnie leżała w BSRR. Od 1991 roku w Republice Białorusi.
Od 1924 roku Mikołajewo leżało w granicach [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|BSRR]]. W latach 1941-1944 było pod okupacją niemiecką. Następnie w BSRR. Od 1991 roku w Republice Białorusi.


W 1999 roku we wsi mieszkało 569 osób w 248 domach.
W 1999 roku we wsi mieszkało 569 osób w 248 domach.
Linia 38: Linia 38:
Po [[Atak Niemiec na ZSRR|inwazji III Rzeszy na ZSRR]] w czerwcu 1941 roku [[NKWD]] podjęło likwidację więzienia w [[Berezwecz]]u, ob. [[Głębokie (miasto)|Głębokie]] (patrz [[masakry więzienne NKWD 1941]]).
Po [[Atak Niemiec na ZSRR|inwazji III Rzeszy na ZSRR]] w czerwcu 1941 roku [[NKWD]] podjęło likwidację więzienia w [[Berezwecz]]u, ob. [[Głębokie (miasto)|Głębokie]] (patrz [[masakry więzienne NKWD 1941]]).
Naczelnik więzienia nr 28 (mieściło się w [[Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła i klasztor Bazylianów w Berezweczu|byłym klasztorze bazylianów]]) sierżant Michaił Prijomyszew dostał rozkaz przeniesienia więźniów do Witebska.
Naczelnik więzienia nr 28 (mieściło się w [[Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła i klasztor Bazylianów w Berezweczu|byłym klasztorze bazylianów]]) sierżant Michaił Prijomyszew dostał rozkaz przeniesienia więźniów do Witebska.
Kilkaset osób rozstrzelano na miejscu, a pozostałych kilka tysięcy więźniów poprowadzono w kolumnie marszowej (dwanaście osób w szeregu, przy długości kolumny około 1500 m) w kierunku [[Uszacz (obwód witebski)|Uszaczy]].
Kilkaset osób rozstrzelano na miejscu, a pozostałych kilka tysięcy więźniów poprowadzono w kolumnie marszowej (dwanaście osób w szeregu, przy długości kolumny około 1500 m) w kierunku [[Uszacz (obwód witebski)|Uszacza]].


Kolumna marszowa więźniów (bez jedzenia i picia) na "drodze śmierci" pozostawiała ciała. Do zbiorowego mordu doszło w miejscowości Sierocino ([[Soroczyno (rejon uszacki)|Soroczyno]]), gdzie w związku z ucieczką więźnia naczelnik więzienia Prijomyszew oraz pięciu konwojentów rozstrzelali 27 (względnie 32) więźniów. W czasie całego marszu Prijomyszew zastrzelił osobiście z pistoletu 55 osób. Po dojściu do [[Ułła|Ułły]] kolumna przeszła przez most nad Dźwiną. W okolicach kołchozu Taklinowo nadleciał niemiecki samolot i zbombardował most, który chwilę wcześniej opuścili więźniowie. Strażnicy dostali rozkaz by zlikwidować więźniów. Leżących więźniów rozstrzelano przy użyciu karabinów maszynowych, a tych co przeżyli dobito bagnetami. Czekiści tak się spieszyli, że pozostawili ciała na miejscu. Kilku osobom udało się uciec. Następnego dnia przyjechało speckomando [[NKWD]], które zagnało wieśniaków do zasypania ciał w dołach po ziemniakach w kołchozie Mikołajewo. Po wkroczeniu Niemców ciała pomordowanych ekshumowano i przeniesiono do olbrzymiego grobu na skraju lasu koło Taklinowa.
Kolumna marszowa więźniów (bez jedzenia i picia) na "drodze śmierci" pozostawiała ciała. Do zbiorowego mordu doszło w miejscowości Sierocino ([[Soroczyno (rejon uszacki)|Soroczyno]]), gdzie w związku z ucieczką więźnia naczelnik więzienia Prijomyszew oraz pięciu konwojentów rozstrzelali 27 (względnie 32) więźniów. W czasie całego marszu Prijomyszew zastrzelił osobiście z pistoletu 55 osób. Po dojściu do [[Ułła|Ułły]] kolumna przeszła przez most nad Dźwiną. W okolicach kołchozu Taklinowo nadleciał niemiecki samolot i zbombardował most, który chwilę wcześniej opuścili więźniowie<ref>{{Cytuj|tytuł=Dodatek IPN do „Naszego Dziennika” 7/2011 – Więzienia na Kresach 1941 i Obława Augustowska 1945 « Ziemia Mielecka|czasopismo=www.ziemiamielecka.pl|data dostępu=2016-04-13|opublikowany=www.ziemiamielecka.pl|url=http://www.ziemiamielecka.pl/?p=6957}}</ref>. Strażnicy dostali rozkaz by zlikwidować więźniów. Leżących więźniów rozstrzelano przy użyciu karabinów maszynowych, a tych co przeżyli dobito bagnetami. Czekiści tak się spieszyli, że pozostawili ciała na miejscu. Kilku osobom udało się uciec. Następnego dnia przyjechało speckomando [[NKWD]], które zagnało wieśniaków do zasypania ciał w dołach po ziemniakach w kołchozie Mikołajewo. Po wkroczeniu Niemców ciała pomordowanych ekshumowano i przeniesiono do olbrzymiego grobu na skraju lasu koło Taklinowa<ref>{{Cytuj|tytuł=Czas Miłosierdzia on-line - nr 150 październik 2001|czasopismo=www.bialystok.opoka.org.pl|data dostępu=2016-04-13|opublikowany=www.bialystok.opoka.org.pl|url=http://www.bialystok.opoka.org.pl/czas/nr150/art.php?artykul=kuksewicz}}</ref>.


Oficjalne źródła podają liczbę 714 zabitych, jednak ocalały świadek Paweł Kożuch, który leżał między ciałami zabitych, usłyszał od konwojentów liczbę 1773. Pięć lub sześć ocalałych osób uciekało do domu, lecz następnego dnia zostali złapani i rozstrzelani w wiosce Uboina, położonej na prawym brzegu Dźwiny, 15 km na północny-zachód od Mikołajewa<ref>{{Cytuj|autor=K. Shastouski|tytuł=Miejsce straceń obywateli Polski i Białorusi – ofiar ZSRR {{!}} wieś Mikołajewo obwód witebski|czasopismo=www.radzima.org|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=www.radzima.org|url=http://www.radzima.org/be/object/8345.html}}</ref>. Większość zabitych nie miała wyroków, więc z punktu widzenia sowieckiego prawa byli niewinni.
Oficjalne źródła podają liczbę 714 (715<ref>{{Cytuj|tytuł=Dodatek IPN do „Naszego Dziennika” 7/2011 – Więzienia na Kresach 1941 i Obława Augustowska 1945 « Ziemia Mielecka|czasopismo=www.ziemiamielecka.pl|data dostępu=2016-04-13|opublikowany=www.ziemiamielecka.pl|url=http://www.ziemiamielecka.pl/?p=6957}}</ref>) zabitych, jednak ocalały świadek Paweł Kożuch, który leżał między ciałami zabitych, usłyszał od konwojentów liczbę 1773. Pięć lub sześć ocalałych osób uciekało do domu, lecz następnego dnia zostali złapani i rozstrzelani w wiosce Uboina, położonej na prawym brzegu Dźwiny, 15 km na północny-zachód od Mikołajewa<ref>{{Cytuj|autor=K. Shastouski|tytuł=Miejsce straceń obywateli Polski i Białorusi – ofiar ZSRR {{!}} wieś Mikołajewo obwód witebski|czasopismo=www.radzima.org|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=www.radzima.org|url=http://www.radzima.org/be/object/8345.html}}</ref>. Większość zabitych nie miała wyroków, więc z punktu widzenia sowieckiego prawa byli niewinni<ref>{{Cytuj|tytuł=Dodatek IPN do „Naszego Dziennika” 7/2011 – Więzienia na Kresach 1941 i Obława Augustowska 1945 « Ziemia Mielecka|czasopismo=www.ziemiamielecka.pl|data dostępu=2016-04-13|opublikowany=www.ziemiamielecka.pl|url=http://www.ziemiamielecka.pl/?p=6957}}</ref>.


Po tych zdarzeniach wojskowy prokurator garnizonu witebskiego Glinka rozkazał aresztować Prijomyszewa. Jednak pierwszy sekretarz [[Komitet Centralny Komunistycznej Partii Białorusi|KC KPB]] [[Pantielejmon Ponomarienko]] uznał postępowanie naczelnika więzienia za uzasadnione i nakazał jego wypuszczenie<ref>{{Cytuj|autor=K. Shastouski|tytuł=Miejsce straceń obywateli Polski i Białorusi – ofiar ZSRR {{!}} wieś Mikołajewo obwód witebski|czasopismo=www.radzima.org|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=www.radzima.org|url=http://www.radzima.org/be/object/8345.html}}</ref>.
Po tych zdarzeniach wojskowy prokurator garnizonu witebskiego Glinka rozkazał aresztować Prijomyszewa. Jednak pierwszy sekretarz [[Komitet Centralny Komunistycznej Partii Białorusi|KC KPB]] [[Pantielejmon Ponomarienko]] uznał postępowanie naczelnika więzienia za uzasadnione i nakazał jego wypuszczenie<ref>{{Cytuj|autor=K. Shastouski|tytuł=Miejsce straceń obywateli Polski i Białorusi – ofiar ZSRR {{!}} wieś Mikołajewo obwód witebski|czasopismo=www.radzima.org|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=www.radzima.org|url=http://www.radzima.org/be/object/8345.html}}</ref>.

Wersja z 11:32, 13 kwi 2016

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Mikołajewo
Мікалаева
Ilustracja
Pomnik symbolizujący "drogę śmierci" w miejscu pochowania rozstrzelanych 26 czerwca 1941 więźniów z Berezwecza
Państwo

 Białoruś

Obwód

witebski

Rejon

szumiliński

Sielsowiet

Mikołajewo

Populacja
• liczba ludności


408
(2009)

Nr kierunkowy

+375 2130

Tablice rejestracyjne

2

Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

Mikołajewo, Nikołajewo (błr. Мікалаева, Mikoałajewa; ros. Миколаево, Mikołajewo) – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie szumilińskim, 25 km na południowy-zachód od Szumilina, 69 km od Witebska. Wchodzi w skład sielsowietu Mikołajewo. Przez wieś biegnie droga R114. Leży na prawym brzegu rzeki Dźwiny.

Historia

Na początku XX wieku w pobliżu Mikołajewa znajdował się majątek Teklenwil z dworem von Faltynów[1]. W Teklenwilu mieszkały 53 osoby, a w Mikołajewie 57. Oba majątki należały do von Faltynów i podlegały parafii w Ule w dekanacie połockim. W okresie sowieckim majątek Teklenwil zmieniono w kołchoz Taklinowo. Po II wojnie światowej majątki połączono w jedną wieś Mikołajewo.

Od 1924 roku Mikołajewo leżało w granicach BSRR. W latach 1941-1944 było pod okupacją niemiecką. Następnie w BSRR. Od 1991 roku w Republice Białorusi.

W 1999 roku we wsi mieszkało 569 osób w 248 domach.

Droga śmierci Berezwecz-Taklinowo

Po inwazji III Rzeszy na ZSRR w czerwcu 1941 roku NKWD podjęło likwidację więzienia w Berezweczu, ob. Głębokie (patrz masakry więzienne NKWD 1941). Naczelnik więzienia nr 28 (mieściło się w byłym klasztorze bazylianów) sierżant Michaił Prijomyszew dostał rozkaz przeniesienia więźniów do Witebska. Kilkaset osób rozstrzelano na miejscu, a pozostałych kilka tysięcy więźniów poprowadzono w kolumnie marszowej (dwanaście osób w szeregu, przy długości kolumny około 1500 m) w kierunku Uszacza.

Kolumna marszowa więźniów (bez jedzenia i picia) na "drodze śmierci" pozostawiała ciała. Do zbiorowego mordu doszło w miejscowości Sierocino (Soroczyno), gdzie w związku z ucieczką więźnia naczelnik więzienia Prijomyszew oraz pięciu konwojentów rozstrzelali 27 (względnie 32) więźniów. W czasie całego marszu Prijomyszew zastrzelił osobiście z pistoletu 55 osób. Po dojściu do Ułły kolumna przeszła przez most nad Dźwiną. W okolicach kołchozu Taklinowo nadleciał niemiecki samolot i zbombardował most, który chwilę wcześniej opuścili więźniowie[2]. Strażnicy dostali rozkaz by zlikwidować więźniów. Leżących więźniów rozstrzelano przy użyciu karabinów maszynowych, a tych co przeżyli dobito bagnetami. Czekiści tak się spieszyli, że pozostawili ciała na miejscu. Kilku osobom udało się uciec. Następnego dnia przyjechało speckomando NKWD, które zagnało wieśniaków do zasypania ciał w dołach po ziemniakach w kołchozie Mikołajewo. Po wkroczeniu Niemców ciała pomordowanych ekshumowano i przeniesiono do olbrzymiego grobu na skraju lasu koło Taklinowa[3].

Oficjalne źródła podają liczbę 714 (715[4]) zabitych, jednak ocalały świadek Paweł Kożuch, który leżał między ciałami zabitych, usłyszał od konwojentów liczbę 1773. Pięć lub sześć ocalałych osób uciekało do domu, lecz następnego dnia zostali złapani i rozstrzelani w wiosce Uboina, położonej na prawym brzegu Dźwiny, 15 km na północny-zachód od Mikołajewa[5]. Większość zabitych nie miała wyroków, więc z punktu widzenia sowieckiego prawa byli niewinni[6].

Po tych zdarzeniach wojskowy prokurator garnizonu witebskiego Glinka rozkazał aresztować Prijomyszewa. Jednak pierwszy sekretarz KC KPB Pantielejmon Ponomarienko uznał postępowanie naczelnika więzienia za uzasadnione i nakazał jego wypuszczenie[7].

Dwaj oficerowie odpowiedzialni za egzekucję 714 więźniów zostali skazani na śmierć we wrześniu 1941, a trzy osoby na 10 lat obozu[8].

Miejsce pamięci

Na miejscu pochowania ofiar z inicjatywy krewnych ofiar i przy pomocy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[9] postawiono pomnik. Betonowy pas symbolizuje straszliwą drogę, którą pokonali więźniowie. Z jednej strony znajduje się okno z kratami i napisem Berezwecz, z drugiej krzyż, symbolizujący miejsce końcowego męczeństwa. Co roku, 26 czerwca, w dzień rozstrzelania, odbywa się tutaj Msza Święta pamięci ofiar. Więźniami byli Polacy oraz osoby innych narodowości. Wśród zamordowanych był ks. Franciszek Kuksewicz, proboszcz parafii w Miorach oraz ks. Stanisław Eliasz, proboszcz parafii w Idołcie[10][11][12].

Parafia Kościoła rzymskokatolicka

W Mikołajewie istnieje parafia św. Klary i św. Faustyny Kowalskiej, leżąca w dekanacie lepielskim diecezji witebskiej[13].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  1. ↑ Prof. Adam Hrebnicki, kresy.genealodzy.pl [dostęp 2016-04-11].
  2. ↑ Dodatek IPN do „Naszego Dziennika” 7/2011 – Więzienia na Kresach 1941 i Obława Augustowska 1945 « Ziemia Mielecka, www.ziemiamielecka.pl [dostęp 2016-04-13].
  3. ↑ Czas Miłosierdzia on-line - nr 150 październik 2001, www.bialystok.opoka.org.pl [dostęp 2016-04-13].
  4. ↑ Dodatek IPN do „Naszego Dziennika” 7/2011 – Więzienia na Kresach 1941 i Obława Augustowska 1945 « Ziemia Mielecka, www.ziemiamielecka.pl [dostęp 2016-04-13].
  5. ↑ K. Shastouski, Miejsce straceń obywateli Polski i Białorusi – ofiar ZSRR | wieś Mikołajewo obwód witebski, www.radzima.org [dostęp 2016-04-12].
  6. ↑ Dodatek IPN do „Naszego Dziennika” 7/2011 – Więzienia na Kresach 1941 i Obława Augustowska 1945 « Ziemia Mielecka, www.ziemiamielecka.pl [dostęp 2016-04-13].
  7. ↑ K. Shastouski, Miejsce straceń obywateli Polski i Białorusi – ofiar ZSRR | wieś Mikołajewo obwód witebski, www.radzima.org [dostęp 2016-04-12].
  8. ↑ v, Незаконный расстрел заключенных летом 1941 года: преступление и наказание, Записные книжки историка, 12 lipca 2012 [dostęp 2016-04-11].
  9. ↑ Berezwecz - Nikołajewo, gazetapl [dostęp 2016-04-12] (pol.).
  10. ↑ Czas Miłosierdzia on-line - nr 150 październik 2001, www.bialystok.opoka.org.pl [dostęp 2016-04-11].
  11. ↑ Czas Miłosierdzia on-line - nr 146 czerwiec 2001, www.bialystok.opoka.org.pl [dostęp 2016-04-11].
  12. ↑ Ks. Stanisław Eliasz, katolicy1844.republika.pl [dostęp 2016-04-12].
  13. ↑ Catholic.by - Мікалаева – парафія Св. Клары, панны, i св. Фаустыны Кавальскай, законніцы, catholic.by [dostęp 2016-04-11].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mikałajewa&oldid=45537269”