Mikałajewa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m kod pocztowy, drobne techniczne |
drobne techniczne |
||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
Kilkaset osób rozstrzelano na miejscu, a pozostałych kilka tysięcy więźniów poprowadzono w kolumnie marszowej (dwanaście osób w szeregu, przy długości kolumny około 1500 m) w kierunku [[Uszacz (obwód witebski)|Uszacza]]. |
Kilkaset osób rozstrzelano na miejscu, a pozostałych kilka tysięcy więźniów poprowadzono w kolumnie marszowej (dwanaście osób w szeregu, przy długości kolumny około 1500 m) w kierunku [[Uszacz (obwód witebski)|Uszacza]]. |
||
Kolumna marszowa więźniów (bez jedzenia i picia) na "drodze śmierci" pozostawiała ciała. Do zbiorowego mordu doszło w miejscowości Sierocino ([[Soroczyno (rejon uszacki)|Soroczyno]]), gdzie w związku z ucieczką więźnia naczelnik więzienia Prijomyszew oraz pięciu konwojentów rozstrzelali 27 (względnie 32) więźniów. W czasie całego marszu Prijomyszew zastrzelił osobiście z pistoletu 55 osób. Po dojściu do [[Ułła|Ułły]] kolumna przeszła przez most nad Dźwiną. W okolicach kołchozu Taklinowo nadleciał niemiecki samolot i zbombardował most, który chwilę wcześniej opuścili więźniowie<ref>{{Cytuj|tytuł=Dodatek IPN do „Naszego Dziennika” 7/2011 – Więzienia na Kresach 1941 i Obława Augustowska 1945 « Ziemia Mielecka|czasopismo=www.ziemiamielecka.pl|data dostępu=2016-04-13|opublikowany=www.ziemiamielecka.pl|url=http://www.ziemiamielecka.pl/?p=6957}}</ref>. Strażnicy dostali rozkaz by zlikwidować więźniów. Leżących więźniów rozstrzelano przy użyciu karabinów maszynowych, a tych co przeżyli dobito bagnetami. Czekiści tak się spieszyli, że pozostawili ciała na miejscu. Kilku osobom udało się uciec. Następnego dnia przyjechało speckomando [[NKWD]], które zagnało wieśniaków do zasypania ciał w dołach po ziemniakach w kołchozie Mikałajewa. Po wkroczeniu Niemców ciała pomordowanych ekshumowano i przeniesiono do olbrzymiego grobu na skraju lasu koło Taklinowa<ref>{{Cytuj|tytuł=Czas Miłosierdzia on-line - nr 150 październik 2001|czasopismo=www.bialystok.opoka.org.pl|data dostępu=2016-04-13|opublikowany=www.bialystok.opoka.org.pl|url=http://www.bialystok.opoka.org.pl/czas/nr150/art.php?artykul=kuksewicz}}</ref>. |
Kolumna marszowa więźniów (bez jedzenia i picia) na "drodze śmierci" pozostawiała ciała. Do zbiorowego mordu doszło w miejscowości Sierocino ([[Soroczyno (rejon uszacki)|Soroczyno]]), gdzie w związku z ucieczką więźnia naczelnik więzienia Prijomyszew oraz pięciu konwojentów rozstrzelali 27 (względnie 32) więźniów. W czasie całego marszu Prijomyszew zastrzelił osobiście z pistoletu 55 osób. Po dojściu do [[Ułła|Ułły]] kolumna przeszła przez most nad Dźwiną. W okolicach kołchozu Taklinowo nadleciał niemiecki samolot i zbombardował most, który chwilę wcześniej opuścili więźniowie<ref name="Dodatek">{{Cytuj|tytuł=Dodatek IPN do „Naszego Dziennika” 7/2011 – Więzienia na Kresach 1941 i Obława Augustowska 1945 « Ziemia Mielecka|czasopismo=www.ziemiamielecka.pl|data dostępu=2016-04-13|opublikowany=www.ziemiamielecka.pl|url=http://www.ziemiamielecka.pl/?p=6957}}</ref>. Strażnicy dostali rozkaz by zlikwidować więźniów. Leżących więźniów rozstrzelano przy użyciu karabinów maszynowych, a tych co przeżyli dobito bagnetami. Czekiści tak się spieszyli, że pozostawili ciała na miejscu. Kilku osobom udało się uciec. Następnego dnia przyjechało speckomando [[NKWD]], które zagnało wieśniaków do zasypania ciał w dołach po ziemniakach w kołchozie Mikałajewa. Po wkroczeniu Niemców ciała pomordowanych ekshumowano i przeniesiono do olbrzymiego grobu na skraju lasu koło Taklinowa<ref name="Czas_150">{{Cytuj|tytuł=Czas Miłosierdzia on-line - nr 150 październik 2001|czasopismo=www.bialystok.opoka.org.pl|data dostępu=2016-04-13|opublikowany=www.bialystok.opoka.org.pl|url=http://www.bialystok.opoka.org.pl/czas/nr150/art.php?artykul=kuksewicz}}</ref>. |
||
Oficjalne źródła podają liczbę 714 (715<ref |
Oficjalne źródła podają liczbę 714 (715<ref name="Dodatek"/>) zabitych, jednak ocalały świadek Paweł Kożuch, który leżał między ciałami zabitych, usłyszał od konwojentów liczbę 1773. Pięć lub sześć ocalałych osób uciekało do domu, lecz następnego dnia zostali złapani i rozstrzelani w wiosce Uboina, położonej na prawym brzegu Dźwiny, 15 km na północny-zachód od Mikałajewa<ref name="Shastouski">{{Cytuj|autor=K. Shastouski|tytuł=Miejsce straceń obywateli Polski i Białorusi – ofiar ZSRR {{!}} wieś Mikołajewo obwód witebski|czasopismo=www.radzima.org|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=www.radzima.org|url=http://www.radzima.org/be/object/8345.html}}</ref>. Większość zabitych nie miała wyroków, więc z punktu widzenia sowieckiego prawa byli niewinni<ref name="Dodatek"/>. |
||
Po tych zdarzeniach wojskowy prokurator garnizonu witebskiego Glinka rozkazał aresztować Prijomyszewa. Jednak pierwszy sekretarz [[Komitet Centralny Komunistycznej Partii Białorusi|KC KPB]] [[Pantielejmon Ponomarienko]] uznał postępowanie naczelnika więzienia za uzasadnione i nakazał jego wypuszczenie<ref |
Po tych zdarzeniach wojskowy prokurator garnizonu witebskiego Glinka rozkazał aresztować Prijomyszewa. Jednak pierwszy sekretarz [[Komitet Centralny Komunistycznej Partii Białorusi|KC KPB]] [[Pantielejmon Ponomarienko]] uznał postępowanie naczelnika więzienia za uzasadnione i nakazał jego wypuszczenie<ref name="Shastouski"/>. |
||
Dwaj oficerowie odpowiedzialni za egzekucję 714 więźniów zostali skazani na śmierć we wrześniu 1941, a trzy osoby na 10 lat obozu<ref>{{Cytuj|autor=a_dyukov|tytuł=Незаконный расстрел заключенных летом 1941 года: преступление и наказание|czasopismo=Записные книжки историка|data=2012-07-12|data dostępu=2016-04-11|opublikowany=Записные книжки историка|url=http://a-dyukov.livejournal.com/1194682.html}}</ref>. |
Dwaj oficerowie odpowiedzialni za egzekucję 714 więźniów zostali skazani na śmierć we wrześniu 1941, a trzy osoby na 10 lat obozu<ref>{{Cytuj|autor=a_dyukov|tytuł=Незаконный расстрел заключенных летом 1941 года: преступление и наказание|czasopismo=Записные книжки историка|data=2012-07-12|data dostępu=2016-04-11|opublikowany=Записные книжки историка|url=http://a-dyukov.livejournal.com/1194682.html}}</ref>. |
||
=== Miejsce pamięci === |
=== Miejsce pamięci === |
||
Na miejscu pochowania ofiar z inicjatywy krewnych ofiar i przy pomocy [[Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa|Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Berezwecz - Nikołajewo|czasopismo=gazetapl|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=gazetapl|url=http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,100022,19920721RP-DGW,Berezwecz__Nikolajewo,.html|język=pl-PL}}</ref> postawiono pomnik. Betonowy pas symbolizuje straszliwą drogę, którą pokonali więźniowie. Z jednej strony znajduje się okno z kratami i napisem Berezwecz, z drugiej krzyż, symbolizujący miejsce końcowego męczeństwa. Co roku, 26 czerwca, w dzień rozstrzelania, odbywa się tutaj Msza Święta pamięci ofiar. Więźniami byli Polacy oraz osoby innych narodowości. Wśród zamordowanych był ks. Franciszek Kuksewicz, proboszcz [[Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jozafata Kuncewicza w Miorach|parafii w Miorach]] oraz ks. Stanisław Eliasz, proboszcz [[Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Idołcie|parafii w Idołcie]]<ref |
Na miejscu pochowania ofiar z inicjatywy krewnych ofiar i przy pomocy [[Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa|Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Berezwecz - Nikołajewo|czasopismo=gazetapl|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=gazetapl|url=http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,100022,19920721RP-DGW,Berezwecz__Nikolajewo,.html|język=pl-PL}}</ref> postawiono pomnik. Betonowy pas symbolizuje straszliwą drogę, którą pokonali więźniowie. Z jednej strony znajduje się okno z kratami i napisem Berezwecz, z drugiej krzyż, symbolizujący miejsce końcowego męczeństwa. Co roku, 26 czerwca, w dzień rozstrzelania, odbywa się tutaj Msza Święta pamięci ofiar. Więźniami byli Polacy oraz osoby innych narodowości. Wśród zamordowanych był ks. Franciszek Kuksewicz, proboszcz [[Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jozafata Kuncewicza w Miorach|parafii w Miorach]] oraz ks. Stanisław Eliasz, proboszcz [[Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Idołcie|parafii w Idołcie]]<ref name="Czas_150"/><ref>{{Cytuj|tytuł=Czas Miłosierdzia on-line - nr 146 czerwiec 2001|czasopismo=www.bialystok.opoka.org.pl|data dostępu=2016-04-11|opublikowany=www.bialystok.opoka.org.pl|url=http://www.bialystok.opoka.org.pl/czas/nr146/art.php?artykul=eliasz}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=Ks. Stanisław Eliasz|czasopismo=katolicy1844.republika.pl|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=katolicy1844.republika.pl|url=http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Eliasz.htm}}</ref>. |
||
== Parafia rzymskokatolicka == |
== Parafia rzymskokatolicka == |
||
Wersja z 00:05, 15 kwi 2016
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
 Pomnik symbolizujący "drogę śmierci" w miejscu pochowania rozstrzelanych 26 czerwca 1941 więźniów z Berezwecza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 2130 |
| Kod pocztowy |
211269 |
| Tablice rejestracyjne |
2 |
Położenie na mapie Białorusi  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} | |
Mikałajewa (błr. Мікалаева; ros. Миколаево, Mikołajewo; Николаево, Nikołajewo) – wieś na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie szumilińskim, 25 km na południowy-zachód od Szumilina, 69 km od Witebska, siedziba sielsowietu Mikałajewa. Przez wieś biegnie droga R114. Leży na prawym brzegu rzeki Dźwiny.
Historia
Na początku XX wieku w pobliżu wsi znajdował się majątek Teklenwil z dworem von Faltynów[1]. W Teklenwilu mieszkały 53 osoby, a w Mikałajewie 57. Oba majątki należały do von Faltynów i podlegały parafii w Ule w dekanacie połockim. W okresie sowieckim majątek Teklenwil zmieniono w kołchoz Taklinowo. Po II wojnie światowej majątki połączono w jedną wieś Mikałajewa.
Od 1924 roku miejscowość leżała w granicach BSRR. W latach 1941-1944 była pod okupacją niemiecką. Następnie w BSRR. Od 1991 roku w Republice Białorusi.
W 1999 roku we wsi mieszkało 569 osób w 248 domach[2].
Droga śmierci Berezwecz-Taklinowo
Po inwazji III Rzeszy na ZSRR w czerwcu 1941 roku NKWD podjęło likwidację więzienia w Berezweczu, ob. Głębokie (patrz masakry więzienne NKWD 1941). Naczelnik więzienia nr 28 (mieściło się w byłym klasztorze bazylianów) sierżant Michaił Prijomyszew dostał rozkaz przeniesienia więźniów do Witebska. Kilkaset osób rozstrzelano na miejscu, a pozostałych kilka tysięcy więźniów poprowadzono w kolumnie marszowej (dwanaście osób w szeregu, przy długości kolumny około 1500 m) w kierunku Uszacza.
Kolumna marszowa więźniów (bez jedzenia i picia) na "drodze śmierci" pozostawiała ciała. Do zbiorowego mordu doszło w miejscowości Sierocino (Soroczyno), gdzie w związku z ucieczką więźnia naczelnik więzienia Prijomyszew oraz pięciu konwojentów rozstrzelali 27 (względnie 32) więźniów. W czasie całego marszu Prijomyszew zastrzelił osobiście z pistoletu 55 osób. Po dojściu do Ułły kolumna przeszła przez most nad Dźwiną. W okolicach kołchozu Taklinowo nadleciał niemiecki samolot i zbombardował most, który chwilę wcześniej opuścili więźniowie[3]. Strażnicy dostali rozkaz by zlikwidować więźniów. Leżących więźniów rozstrzelano przy użyciu karabinów maszynowych, a tych co przeżyli dobito bagnetami. Czekiści tak się spieszyli, że pozostawili ciała na miejscu. Kilku osobom udało się uciec. Następnego dnia przyjechało speckomando NKWD, które zagnało wieśniaków do zasypania ciał w dołach po ziemniakach w kołchozie Mikałajewa. Po wkroczeniu Niemców ciała pomordowanych ekshumowano i przeniesiono do olbrzymiego grobu na skraju lasu koło Taklinowa[4].
Oficjalne źródła podają liczbę 714 (715[3]) zabitych, jednak ocalały świadek Paweł Kożuch, który leżał między ciałami zabitych, usłyszał od konwojentów liczbę 1773. Pięć lub sześć ocalałych osób uciekało do domu, lecz następnego dnia zostali złapani i rozstrzelani w wiosce Uboina, położonej na prawym brzegu Dźwiny, 15 km na północny-zachód od Mikałajewa[5]. Większość zabitych nie miała wyroków, więc z punktu widzenia sowieckiego prawa byli niewinni[3].
Po tych zdarzeniach wojskowy prokurator garnizonu witebskiego Glinka rozkazał aresztować Prijomyszewa. Jednak pierwszy sekretarz KC KPB Pantielejmon Ponomarienko uznał postępowanie naczelnika więzienia za uzasadnione i nakazał jego wypuszczenie[5].
Dwaj oficerowie odpowiedzialni za egzekucję 714 więźniów zostali skazani na śmierć we wrześniu 1941, a trzy osoby na 10 lat obozu[6].
Miejsce pamięci
Na miejscu pochowania ofiar z inicjatywy krewnych ofiar i przy pomocy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[7] postawiono pomnik. Betonowy pas symbolizuje straszliwą drogę, którą pokonali więźniowie. Z jednej strony znajduje się okno z kratami i napisem Berezwecz, z drugiej krzyż, symbolizujący miejsce końcowego męczeństwa. Co roku, 26 czerwca, w dzień rozstrzelania, odbywa się tutaj Msza Święta pamięci ofiar. Więźniami byli Polacy oraz osoby innych narodowości. Wśród zamordowanych był ks. Franciszek Kuksewicz, proboszcz parafii w Miorach oraz ks. Stanisław Eliasz, proboszcz parafii w Idołcie[4][8][9].
Parafia rzymskokatolicka
W Mikałajewie istnieje parafia św. Klary i św. Faustyny Kowalskiej, leżąca w dekanacie lepielskim diecezji witebskiej[10].
- ↑ Prof. Adam Hrebnicki, kresy.genealodzy.pl [dostęp 2016-04-11].
- ↑ Г.П. Пашкоў i inni red., Беларуская энцыклапедыя, Mińsk: БелЭн, 2000.
- ↑ a b c Dodatek IPN do „Naszego Dziennika” 7/2011 – Więzienia na Kresach 1941 i Obława Augustowska 1945 « Ziemia Mielecka, www.ziemiamielecka.pl [dostęp 2016-04-13].
- ↑ a b Czas Miłosierdzia on-line - nr 150 październik 2001, www.bialystok.opoka.org.pl [dostęp 2016-04-13].
- ↑ a b K. Shastouski, Miejsce straceń obywateli Polski i Białorusi – ofiar ZSRR | wieś Mikołajewo obwód witebski, www.radzima.org [dostęp 2016-04-12].
- ↑ v, Незаконный расстрел заключенных летом 1941 года: преступление и наказание, Записные книжки историка, 12 lipca 2012 [dostęp 2016-04-11].
- ↑ Berezwecz - Nikołajewo, gazetapl [dostęp 2016-04-12] (pol.).
- ↑ Czas Miłosierdzia on-line - nr 146 czerwiec 2001, www.bialystok.opoka.org.pl [dostęp 2016-04-11].
- ↑ Ks. Stanisław Eliasz, katolicy1844.republika.pl [dostęp 2016-04-12].
- ↑ Catholic.by - Мікалаева – парафія Св. Клары, панны, i св. Фаустыны Кавальскай, законніцы, catholic.by [dostęp 2016-04-11].
Bibliografia
- Państwowe Centrum kartograficzno-geodezyjnych materiałów i danych Republiki Białorusi
- Mikałajewa na stronie internetowej radzima.org
- Monaster Bazylianów w Berezweczu na stronie internetowej radzima.org
- Kalbarczyk Sławomir, Zbrodnicza ewakuacja więzienia w Berezweczu w czerwcu 1941 r. W 70. rocznicę, Dodatek historyczny IPN do Naszego Dziennika nr 7/2011 (50)