Wrocławskie Zakłady Elektroniczne Mera-Elwro: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →Ważniejsze produkty: red. |
Bieżąca lokalizacja EZN we Wroclawiu |
||
| Linia 36: | Linia 36: | ||
[[Plik:Elwro 07.png|thumb|Kompletowanie aparatów części centralnej elektronicznej automatyki analogowej systemu URS]] |
[[Plik:Elwro 07.png|thumb|Kompletowanie aparatów części centralnej elektronicznej automatyki analogowej systemu URS]] |
||
'''Wrocławskie Zakłady Elektroniczne „Elwro”''' (także '''Centrum Komputerowych Systemów Automatyki i Pomiarów „Mera-Elwro”''') – istniejące w latach 1959–1993 zakłady zlokalizowane przy ul. Aleksandra Ostrowskiego 30 na [[wrocław]]skim [[Grabiszyn-Grabiszynek|Grabiszynie]], produkujące urządzenia [[elektronika|elektroniczne]], między innymi [[kalkulator]]y (w tym pierwszy polski kalkulator biurowy [[Elwro 105LN]]), [[komputer]]y [[mainframe]] serii [[Odra (komputer)|Odra]] i [[Jednolity System Elektronicznych Maszyn Cyfrowych|RIAD]], osprzęt komputerowy – m.in. [[pamięć ferrytowa|pamięci ferrytowe]]{{r|informatyka197512}}, elementy elektroniki wojskowej i inne{{r|newsweek}}. Na tej samej ulicy, pod numerem 22, istniało też przyzakładowe technikum elektroniczne, tzw. EZN (Elektroniczne Zakłady Naukowe), obecnie przeniesione |
'''Wrocławskie Zakłady Elektroniczne „Elwro”''' (także '''Centrum Komputerowych Systemów Automatyki i Pomiarów „Mera-Elwro”''') – istniejące w latach 1959–1993 zakłady zlokalizowane przy ul. Aleksandra Ostrowskiego 30 na [[wrocław]]skim [[Grabiszyn-Grabiszynek|Grabiszynie]], produkujące urządzenia [[elektronika|elektroniczne]], między innymi [[kalkulator]]y (w tym pierwszy polski kalkulator biurowy [[Elwro 105LN]]), [[komputer]]y [[mainframe]] serii [[Odra (komputer)|Odra]] i [[Jednolity System Elektronicznych Maszyn Cyfrowych|RIAD]], osprzęt komputerowy – m.in. [[pamięć ferrytowa|pamięci ferrytowe]]{{r|informatyka197512}}, elementy elektroniki wojskowej i inne{{r|newsweek}}. Na tej samej ulicy, pod numerem 22, istniało też przyzakładowe technikum elektroniczne, tzw. EZN (Elektroniczne Zakłady Naukowe), obecnie przeniesione na ulicę Braniborską 57 {{r|ezn}}. |
||
== Historia == |
== Historia == |
||
Wersja z 21:29, 13 sty 2021
 Odra 1305 (otwarta jednostka centralna) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Adres |
ul. Aleksandra Ostrowskiego 30 |
| Data założenia |
6 lutego 1959[1] |
| Data likwidacji |
1993 |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
 51°05′41,6″N 16°58′25,4″E/51,094889 16,973722
| |
Wrocławskie Zakłady Elektroniczne „Elwro” (także Centrum Komputerowych Systemów Automatyki i Pomiarów „Mera-Elwro”) – istniejące w latach 1959–1993 zakłady zlokalizowane przy ul. Aleksandra Ostrowskiego 30 na wrocławskim Grabiszynie, produkujące urządzenia elektroniczne, między innymi kalkulatory (w tym pierwszy polski kalkulator biurowy Elwro 105LN), komputery mainframe serii Odra i RIAD, osprzęt komputerowy – m.in. pamięci ferrytowe[2], elementy elektroniki wojskowej i inne[3]. Na tej samej ulicy, pod numerem 22, istniało też przyzakładowe technikum elektroniczne, tzw. EZN (Elektroniczne Zakłady Naukowe), obecnie przeniesione na ulicę Braniborską 57 [4].
Historia
Wrocławskie Zakłady Elektroniczne zostały powołane przez ministra przemysłu ciężkiego w 1959 r.[5] Pierwotnie z inicjatywą powołania zakładów przemysłu elektronicznego wystąpił Społeczny Komitet Budowy Wrocławskiego Ośrodka Telewizyjnego, kiedy po skutecznym wybudowaniu nadajnika na górze Ślęży okazało się, że zaopatrzenie się w telewizor jest bardzo trudne. W owym czasie telewizory produkowano w Polsce wyłącznie w stolicy. Zarządzenie z dnia 6 stycznia 1959 roku o uruchomieniu Wrocławskich Zakładów Elektronicznych powoływały je pod nazwą T-21, zaś ich siedzibą były budynki starej zrujnowanej cukrowni. W zakładzie jednak nigdy nie uruchomiono produkcji wspomnianych telewizorów, zaś nazwa została bardzo szybko zmieniona na powszechnie znaną. Pierwszym rodzajem uruchomionej produkcji były przełączniki do telewizorów produkowanych w Warszawie – co przez dwa lata stanowiło główne źródło dochodów fabryki.
Jednak wizja rozwoju zakładu, przyjęta i realizowana przez dyrekcję, w tym dyrektora zakładów Mariana Tarnkowskiego, zakładała produkcję elektronicznych maszyn cyfrowych[6].
W ciągu pierwszego roku działalności zakład opracował model maszyny Odra 1001, równocześnie produkując UMC-1 (według projektu Politechniki Warszawskiej)[5]. Od 1963 zaczęto produkować komputery Odra 1003 i ZAM-21 (projekt Instytutu Maszyn Matematycznych w Warszawie)[5]. Zakłady produkowały komputery następnych generacji – II i III[5]. W 1975 rozpoczęto seryjny montaż komputerów Jednolitego Systemu R-32[5].
W 1964 Zakład wszedł w skład Zjednoczenia Przemysłu Automatyki i Aparatury Pomiarowej MERA[5]. W Zakładzie powołano dodatkowe jednostki[5]:
- w 1963 Pracownię Projektową (od 1976 projektowanie było wspomagane komputerami)[5];
- w 1968 Biuro Handlu Zagranicznego;
- w 1968 Biuro Obsługi Technicznej-Serwis i Ośrodek Szkoleniowy;
- w 1972 Biuro Generalnych Dostaw.
Na przełomie lat 70. i 80. XX wieku zakłady podjęły produkcję konsoli TVG-10, stanowiącej klon gry Pong; szacuje się, że przez trzy lata do sprzedaży trafiło 9 tysięcy egzemplarzy urządzenia. W roku 1981 produkcję konsoli przejęło poznańskie Przedsiębiorstwo Polonijno-Zagraniczne Ameprod, produkując w około 3 lata 100 tysięcy konsol[7].
W 1986 roku zakłady wyprodukowały próbną serię komputerów osobistych Elwro 800 Junior do użytku szkolnego przeznaczonych dla nauczycieli oraz dla uczniów. Rozwiązanie to zostało zaaprobowane przez ekspertów zajmujących się edukacją oraz informatyką jako najlepsze do edukacji informatycznej w szkołach. Od 1989 roku planowano rozpocząć produkcję komputerów wraz z oprogramowaniem na poziomie 30 tys. sztuk rocznie[8].
Zakłady w roku 1993 zostały sprywatyzowane i sprzedane niemieckiemu koncernowi Siemens[1], który uznał produkcję za nieopłacalną i zlikwidował fabrykę, wyburzając większość hal produkcyjnych. Większość pracowników zwolniono za ich zgodą w zamian za odprawy.
1 marca 2000, po siedmiu latach zarządzania przez Siemensa, wykupiła je w całości amerykańska firma telekomunikacyjna Telect[1][9].
| 1959 | 1962 | 1964 | 1966 | 1968 | 1969 | 1971 | 1972 | 1976 | 1978 | 1983 | 1993 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pracownia Przyrządów Fizycznych (Uniwersytet Wrocławski) |
Zakład Instytutu Tele-Radiotechnicznego (Uniwersytet Wrocławski) |
ELPO | ELPO
|
ELMAT
|
Centrum Komputerowych Systemów Automatyki i Pomiarów MERA-ELWRO
|
Centrum Komputerowych Systemów Automatyki i Pomiarów MERA-ELWRO
|
Wrocławskie Zakłady Elektroniczne MERA-ELWRO | likwidacja | ||||||||||||
| Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów Oddział Wrocław | ||||||||||||||||||||
WPA ELAM
| ||||||||||||||||||||
| Wrocławskie Zakłady Elektroniczne ELWRO | Wrocławskie Zakłady Elektroniczne MERA-ELWRO
|
Wrocławskie Zakłady Elektroniczne MERA-ELWRO
|
Wrocławskie Zakłady Elektroniczne MERA-ELWRO
| |||||||||||||||||
Ważniejsze produkty
-
-
Monitory ekranowe i pamięci taśmowe -
-
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c Adam Urbanek, Ostatni etap ELWRO, w: „NetWorld” 2009-03-11.
- ↑ Janusz Książek, Ferrytowe pamięci planarne, do minikomputerów i komputerów produkowanych w WZE MERA – ELWRO, w: „Informatyka” 12/1975, s. 4-8.
- ↑ Andrzej Krajewski, Cud nad Odrą, w: „Newsweek” 2010-05-30, on-line: [1].
- ↑ Historia - Elektroniczne Zakłady Naukowe [online], archiwum.ezn.edu.pl [dostęp 2020-11-05].
- ↑ a b c d e f g h i Zbigniew J. Salamon, 20 lat MERY-ELWRO, w: „Informatyka” 1/1980.
- ↑ Bartłomiej Kluska, Automaty liczą. Komputery PRL, wydawnictwo NovaeRes, 2013, s. 40.
- ↑ Marcin Kosman: Nie tylko Wiedźmin. Historia polskich gier komputerowych. Warszawa: Open Beta, 2015, s. 30-31. ISBN 978-83-941625-0-4.
- ↑ Encyklopedia świat w przekroju 1988, Wiedza Powszechna, Warszawa 1989, ISSN 01376799, s. 521.
- ↑ Amerykanie w ELWRO [online], Computerworld, 13 marca 2000 [dostęp 2020-11-07] (pol.).
<ref> o nazwie „computerworld”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.Błąd w przypisach: Znacznik
<ref> o nazwie „historia1”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.Linki zewnętrzne
- Galeria: Smutny koniec Elwro
- Galeria: Produkcja komputerów Odra
- Strona wspomnieniowa byłych pracowników Elwro
- PTI Sekcja Historyczna, Informator dla użytkowników komputerów Elwro [online], Historia Informatyki [dostęp 2020-11-05] (pol.).