Buk (powiat goleniowski): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Robot wspomógł poprawę ujednoznacznienia Podział administracyjny Polski 1975-1998 – zmieniono link(i) do Podział administracyjny Polski 1975–1998 |
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne |
||
Linia 25: | Linia 25: | ||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
⚫ | |||
'''Buk''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Böck'') – [[osada]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo zachodniopomorskie|województwie zachodniopomorskim]], w [[powiat goleniowski|powiecie goleniowskim]], w [[Przybiernów (gmina)|gminie Przybiernów]], 3 km na wschód od [[Czarnogłowy|Czarnogłów]], 6,5 km na południe-południowy zachód od [[Golczewo|Golczewa]], 6,5 km na wschód od stacji kolejowej [[Rokita (stacja kolejowa)|Rokita]]. |
'''Buk''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Böck'') – [[osada]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo zachodniopomorskie|województwie zachodniopomorskim]], w [[powiat goleniowski|powiecie goleniowskim]], w [[Przybiernów (gmina)|gminie Przybiernów]], 3 km na wschód od [[Czarnogłowy|Czarnogłów]], 6,5 km na południe-południowy zachód od [[Golczewo|Golczewa]], 6,5 km na wschód od stacji kolejowej [[Rokita (stacja kolejowa)|Rokita]]. |
||
⚫ | |||
⚫ | Pierwsza wzmianka z [[1225]] roku przy rycerzu ''Mikołaju'', od połowy [[XIII wiek|XIII]] w. wieś siedzibą rodową ''Plotzów'', którzy wybudowali zamek. W [[XIV wiek|XIV]] w. Buk nabywają [[Flemming| |
||
=== Historia === |
|||
We wsi dwa [[średniowiecze|średniowieczne]] '''[[grodzisko stożkowe|grodziska stożkowe]]'''. Na południowy wschód od dworu grodzisko, z [[XII wiek|XII]] w., z ruinami zamku Flemingów z [[XIV wiek|XIV]] w. Drugie grodzisko na zachodnim krańcu wsi. |
|||
⚫ | |||
⚫ | Pierwsza wzmianka z [[1225]] roku przy rycerzu ''Mikołaju'', od połowy [[XIII wiek|XIII]] w. wieś siedzibą rodową ''Plotzów'', którzy wybudowali zamek. W [[XIV wiek|XIV]] w. Buk nabywają [[Flemming|Flemmingowie]] (przybyli na [[Pomorze]] w [[XII wiek|XII]] w. z [[Flandria (region)|Flandrii]] (obecnie [[Belgia]]), w tym czasie stając się jednym z najpotężniejszych rodów [[Księstwo Pomorskie|Księstwa Zachodniopomorskiego]]. [[Flemming|Flemingowie]] wznosząc na początku [[XIV wiek|XIV]] w. nowy zamek ''Schlossgesessen'' (''siedziba''), z [[mur obronny|murem obronnym]] i [[wieża|wieżą]] bramną, nieco na południowy wschód od dotychczasowej warowni ''Plotzów'', na wiele lat uczynili Buk swoją główną posiadłością. Ostatni dokładny opis zamku pochodzi z [[1587]] r. W [[XVI wiek|XVI]] w. trzy rodziny Flemingów przeprowadzają się do nowych budynków, a opuszczony zamek popadł w [[XVII wiek|XVII]] w. w [[ruiny|ruinę]]. Zachowały się [[sklepienie beczułkowe|sklepienia beczułkowe]] i [[sklepienie zwierciadlane|zwierciadlane]]. |
||
=== Zabytki === |
|||
⚫ | |||
* '''Dwór''' [[architektura renesansowa|późnorenesansowy]] z [[1683]] roku, z [[XV wiek|XV]]-wiecznymi piwnicami. Dwór powstał dla świerzańskiej linii Flemingów poprzez przebudowę gorzelni (Branhaus). [[Fasada]], [[portal]] i narożniki [[boniowanie|boniowane]], zdobienia [[gzyms]]ami. Powyżej głównego wejściowego [[portal]]u nisza z [[tarcza herbowa|tarczą herbową]] Flemingów. W [[XVIII wiek|XVIII]] w. od frontu, założono [[ogród francuski|park francuski]], leśny, obecnie o powierzchni 100 ha. [[Drzewostan]] [[dąb|dębowo]]-[[buk]]owy z [[grab (roślina)|grabowymi]] alejami oraz okazami [[lipa|lip]] i [[świerk]]ów. W [[1770]] roku Flemingowie dokonali podziału majątku, Buk przypadł ''Juliuszowi Fryderykowi''. W XIX wieku dwór przebudowano. Będący w ruinie dwór odbudowano po 1979 roku. Od [[1990]] roku mieści się w nim Biblioteka Składowa [[Szczecin|szczecińskiej]] [[Książnica Pomorska|Książnicy Pomorskiej]]). |
|||
* Ruiny '''zamku''' Flemingów z [[XIV wiek]]u na południowy wschód od dworu, wcześniej w tym miejscu grodzisko z [[XII wiek|XII]] w. |
|||
⚫ | |||
* '''Wały i fosy''' na planie czworokąta, będące pozostałością dawnego dworu Flemingów mierzęcińskich z połowy XVI wieku. Budynek murowany miał rzut litery "L". Założenie znajdowało się w zachodnim krańcu wsi, na terenie parku. |
|||
⚫ | |||
Buk jest miejscem corocznych, wakacyjnych plenerów artystycznych. |
|||
=== Przyroda === |
|||
* 1,2 km na południe [[rezerwat przyrody Golczewskie Uroczysko|rezerwat przyrody "Golczewskie Uroczysko"]], leśny, o powierzchni 101,05 ha, utworzony 5.05.2004. |
* 1,2 km na południe [[rezerwat przyrody Golczewskie Uroczysko|rezerwat przyrody "Golczewskie Uroczysko"]], leśny, o powierzchni 101,05 ha, utworzony 5.05.2004. |
||
{{osobny artykuł|rezerwat przyrody Golczewskie Uroczysko}} |
{{osobny artykuł|rezerwat przyrody Golczewskie Uroczysko}} |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
* E.Cnotliwy, ''Siedziba rycerska w Buku, gm.Przybiernów w świetle archeologicznych badań weryfikacyjnych'', „Materiały Zachodniopomorskie”, 1989/1990, t. 35/36, ss. 187-232. |
|||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
* [[Buk]], [[Buk Góralski]], [[Buk Pomorski]] |
* [[Buk]], [[Buk Góralski]], [[Buk Pomorski]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
{{Gmina Przybiernów}} |
{{Gmina Przybiernów}} |
Wersja z 10:28, 17 lut 2015
{{{rodzaj miejscowości}}} | |
Buk. Dwór Flemingów (ob. Biblioteka Składowa Książnicy Śzczecińskiej) | |
Państwo | zachodniopomorskie |
---|---|
Powiat | |
Gmina | |
Sołectwo | |
Wysokość |
200 m n.p.m. |
Liczba ludności |
33 |
Strefa numeracyjna |
(+48) 91 |
Kod pocztowy |
72-121 (Czarnogłowy) |
Tablice rejestracyjne |
ZGL |
SIMC |
0781575 |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} |
Buk (niem. Böck) – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Przybiernów, 3 km na wschód od Czarnogłów, 6,5 km na południe-południowy zachód od Golczewa, 6,5 km na wschód od stacji kolejowej Rokita.
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego. Buk jest miejscem corocznych, wakacyjnych plenerów artystycznych.
Historia
Pierwsza wzmianka z 1225 roku przy rycerzu Mikołaju, od połowy XIII w. wieś siedzibą rodową Plotzów, którzy wybudowali zamek. W XIV w. Buk nabywają Flemmingowie (przybyli na Pomorze w XII w. z Flandrii (obecnie Belgia), w tym czasie stając się jednym z najpotężniejszych rodów Księstwa Zachodniopomorskiego. Flemingowie wznosząc na początku XIV w. nowy zamek Schlossgesessen (siedziba), z murem obronnym i wieżą bramną, nieco na południowy wschód od dotychczasowej warowni Plotzów, na wiele lat uczynili Buk swoją główną posiadłością. Ostatni dokładny opis zamku pochodzi z 1587 r. W XVI w. trzy rodziny Flemingów przeprowadzają się do nowych budynków, a opuszczony zamek popadł w XVII w. w ruinę. Zachowały się sklepienia beczułkowe i zwierciadlane.
Zabytki
- Dwór późnorenesansowy z 1683 roku, z XV-wiecznymi piwnicami. Dwór powstał dla świerzańskiej linii Flemingów poprzez przebudowę gorzelni (Branhaus). Fasada, portal i narożniki boniowane, zdobienia gzymsami. Powyżej głównego wejściowego portalu nisza z tarczą herbową Flemingów. W XVIII w. od frontu, założono park francuski, leśny, obecnie o powierzchni 100 ha. Drzewostan dębowo-bukowy z grabowymi alejami oraz okazami lip i świerków. W 1770 roku Flemingowie dokonali podziału majątku, Buk przypadł Juliuszowi Fryderykowi. W XIX wieku dwór przebudowano. Będący w ruinie dwór odbudowano po 1979 roku. Od 1990 roku mieści się w nim Biblioteka Składowa szczecińskiej Książnicy Pomorskiej).
- Ruiny zamku Flemingów z XIV wieku na południowy wschód od dworu, wcześniej w tym miejscu grodzisko z XII w.
- Wały i fosy na planie czworokąta, będące pozostałością dawnego dworu Flemingów mierzęcińskich z połowy XVI wieku. Budynek murowany miał rzut litery "L". Założenie znajdowało się w zachodnim krańcu wsi, na terenie parku.
- Cmentarz z XVI w. ze zniszczonym grobowcem Flemingów.
Przyroda
- 1,2 km na południe rezerwat przyrody "Golczewskie Uroczysko", leśny, o powierzchni 101,05 ha, utworzony 5.05.2004.
- Osobny artykuł:
Bibliografia
- Jerzy Kosacki, Bogdan Kucharski, Pomorze Zachodnie i Środkowe. Przewodnik, Sport i Turystyka, Warszawa 2001, ISBN 83-7200-583-4 (str. 130-131).
- E.Cnotliwy, Siedziba rycerska w Buku, gm.Przybiernów w świetle archeologicznych badań weryfikacyjnych, „Materiały Zachodniopomorskie”, 1989/1990, t. 35/36, ss. 187-232.