Szachulec: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 11:30, 8 maj 2015

Szachulec – typ ściany szkieletowej drewnianej, której wypełnienie stanowi glina wymieszana i zarobiona z sieczką, z trocinami lub wiórami czy też zarzucona na plecionkę z witek z łozy lub łodyg trzciny. Rezultatem jest specyficzny wizerunek otynkowanego zwykle na biało budynku poprzecinanego ciemnymi od dziegciu belkami, ułożonymi w kratownicę z ukośnymi zastrzałami. Konstrukcja popularna w budownictwie alpejskim, ale i w całej Europie Zachodniej. W Polsce często spotykany w Sudetach i na Pomorzu. Występuje również na Podolu. W średniowieczu był często stosowany w miastach także w centralnej Polsce (np. w Krakowie, Chęcinach).

Niektóre źródła podają, że szachulec to bal, drewniany poziomy element w ścianach drewnianych.

Niewłaściwe jest identyfikowanie szachulca z murem pruskim, w którym ściana wypełniona jest cegłą a nie gliną. Jeżeli mur pruski jest otynkowany, to z daleka nie można odróżnić go od szachulca.

Szachulcowa konstrukcja kościoła św. św. Piotra i Pawła w Sułowie
Uszkodzone wypełnienie muru szachulcowego ukazuje konstrukcję utrzymującą glinę.
Drewniana konstrukcja przygotowana do wypełnienia

Świeckie budynki szachulcowe w Polsce

Jeżów Sudecki (1601 rok)
Nowe Warpno, ratusz
Gdańsk
Tanowo
Swołowo
Krajenka
Toruń
Inowrocław
Bydgoszcz, karczma
Bydgoszcz, spichlerz
Drezdenko
Drezdenko
Ustka
Chmielno
Lwi Dwór, Gdańsk
Smolno
Moryń
Maszewo
Lipiany
Mieszkowice
Widzieńsko
Santok, dzwonnica
Żabinko, stodoła
Dziekanowice, stodoła
Kluki, stodoła
Dubin, stodoły

Kościoły szachulcowe w Polsce

Zobacz też

zabudowa szachulcowa w Quedlinburgu

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-[[Plik:Spichrz-ul Mennica 2 2204.jpg|thumb|right|[[Spichrze w Bydgoszczy|Biały Spichlerz]] w [[Bydgoszcz|Bydgoszczy]]]]
-[[Plik:Jeżów Sudecki2.jpg|thumb|[[Jeżów Sudecki]]]]
 '''Szachulec''' – typ ściany szkieletowej drewnianej, której wypełnienie stanowi [[glina]] wymieszana i zarobiona z [[sieczka (pasza)|sieczką]], z [[trociny|trocinami]] lub wiórami czy też zarzucona na plecionkę z witek z łozy lub łodyg trzciny. Rezultatem jest specyficzny wizerunek [[tynk|otynkowanego]] zwykle na biało budynku poprzecinanego ciemnymi od [[dziegieć|dziegciu]] belkami, ułożonymi w [[kratownica|kratownicę]] z ukośnymi [[Zastrzał (architektura)|zastrzałami]].
 Konstrukcja popularna w budownictwie alpejskim, ale i w całej Europie Zachodniej. W Polsce często spotykany w [[Sudety|Sudetach]] i na [[Pomorze|Pomorzu]]. Występuje również na [[Podole|Podolu]]. W średniowieczu był często stosowany w miastach także w centralnej Polsce (np. w Krakowie, Chęcinach).
@@ Linia 14: / Linia 11: @@
 File:Ossature de colombages en cours de montage.jpg|Drewniana konstrukcja przygotowana do wypełnienia
 </gallery>
+== Świeckie budynki szachulcowe w Polsce ==
+<gallery mode="packed">
+Plik:Jeżów Sudecki2.jpg|[[Jeżów Sudecki]] (1601 rok)
+Plik:Ratusz Nowe Warpno.jpg|[[Nowe Warpno]], ratusz
+Plik:Gdańsk (DerHexer) 2010-07-12 040.jpg|[[Gdańsk]]
+Plik:Tanowo dom ryglowy.jpg|[[Tanowo]]
+Plik:Swolowo.jpg|[[Swołowo]]
+Plik:PL Krajenka Mlyn.JPG|[[Krajenka]]
+Plik:Podmurna 58., Toruń.JPG|[[Toruń]]
+Plik:Inowrocław, dom,.JPG|[[Inowrocław]]
+Plik:Bdg KarczmaMlynska 1 07-2013.jpg|[[Bydgoszcz]], karczma
+Plik:Spichrz-ul Mennica 2 2204.jpg|Bydgoszcz, spichlerz
+Plik:Drezdenko-kamienica Żeromskiego 11.JPG|[[Drezdenko]]
+Plik:Drezdenko-kamienica.JPG|[[Drezdenko]]
+Plik:Ustka osiedle rybackie 1.jpg|[[Ustka]]
+Plik:Chmielno dom.jpg|[[Chmielno]]
+Plik:Lwi Dwór 2.JPG|[[Lwi Dwór]], Gdańsk
+Plik:Smolno35.JPG|[[Smolno]]
+Plik:Moryn waska 9 kolb2439.JPG|[[Moryń]]
+Plik:Maszewo pl wolnosci 1 kolb9031.JPG|[[Maszewo]]
+Plik:Lipiany jednosci 61 kolb6657.JPG|[[Lipiany]]
+Plik:Mieszkowice jana pawla ii 11 kolb4103.JPG|[[Mieszkowice]]
+Plik:Leśniczówka w Widzieńsku.jpg|[[Widzieńsko]]
+Plik:Santok, Dzwonnica - fotopolska.eu (244038).jpg|[[Santok]], dzwonnica
+Plik:Zabinko, gm. Mosina (2).JPG|[[Żabinko]], stodoła
+Plik:Stodoła1 dziekanowice.JPG|[[Dziekanowice]], stodoła
+Plik:Kluki - skansen 02.jpg|[[Kluki]], stodoła
+Plik:Dubin zespół stodół 03.JPG|[[Dubin]], stodoły
+</gallery>
+== Kościoły szachulcowe w Polsce ==
+<gallery mode="packed" heights="100">
+Plik:SM Boguszyce Matki Boskiej Nieustającej Pomocy (11) ID 596359.jpg|[[Boguszyce]]
+Plik:Kościół św. Jakuba Apostoła.jpg|[[Bronikowo]]
+Plik:Kościół pw. Świętego Krzyża.JPG|[[Głogówek]]
+Plik:Kościół w Golcach.jpg|[[Golce]]
+Plik:Swiątynia Pokoju w Jaworze - 191.jpg|[[Jawor]]
+Plik:Kokocko church.jpg|[[Kokocko]]
+Plik:Kowalki kościół.JPG|[[Kowalki]]
+Plik:Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Krasowicach 2.JPG|[[Krasowice]]
+Plik:Krobielewo. Kościół ewangelicki, obrządku rzym.-kat. p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP, 1807 02.JPG|[[Krobielewo]]
+Plik:Mechowo - Church 01.jpg|[[Mechowo]]
+Plik:Grace Church in Milicz.JPG|[[Milicz]]
+Plik:Oborniki Wlkp. Holy Cross Church south 2010-10b.jpg|[[Oborniki]]
+Plik:Swidnica Kosciol Pokoju 22.jpg|[[Świdnica]]
+Plik:Kościoł pw. Św. Trójcy- Wielki Buczek 04.JPG|[[Wielki Buczek]]
+Plik:Wierzbica Górna - kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. fil. p.w. św. Jacka - jerzy m23.jpg|[[Wierzbica Górna]]
+Plik:Kościółek na Wittiga fot B Maliszewska.jpg|[[Wrocław]]
+</gallery>
 == Zobacz też ==
 {{commonscat|Wattle and daub}}