Sopoćkinie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Zabytki: drobne merytoryczne |
|||
| Linia 44: | Linia 44: | ||
== Zabytki == |
== Zabytki == |
||
* kościół Wniebowzięcia NMP |
* kościół Wniebowzięcia NMP z 1789 roku |
||
* Cmentarz żołnierzy polskich poległych podczas wojny 1919-1920 |
|||
* Kaplica grobowa J. Dziekońskiej z 1858 r. |
|||
* Kaplica grobowa Józefa Górskiego zm. 1873 |
|||
* cmentarz żydowski |
* cmentarz żydowski |
||
* bunkry 68 Grodzieńskiego Rejonu Umocnionego [[Linia Mołotowa|Linii Mołotowa]] |
* bunkry 68 Grodzieńskiego Rejonu Umocnionego [[Linia Mołotowa|Linii Mołotowa]] |
||
Wersja z 14:16, 9 wrz 2015
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Obwód | |||
| Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||
| Kod pocztowy |
231733 | ||
| Tablice rejestracyjne |
4 | ||
Położenie na mapie Białorusi  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:airport} | |||
Sopoćkinie (biał. Сапоцкін, Sapockin) – osiedle typu miejskiego na Białorusi w obwodzie grodzieńskim oddalone o 26 km od Grodna. 1300 (2010) mieszkańców, w większości Polaków.
Historia
W 1514 r. król Zygmunt I Stary nadal miejscowość Święck (Сьвяцск) Szymkowi Sopoćko, w tym miejscu w 1560 powstało miasteczko Sopoćkinie. W 1612 r. fundatorem kościoła został Jan Wołłowicz (którego płyta nagrobna wmurowana jest w ścianę kościoła), a w 1780 r. Jan Gosiewski ufundował cerkiew. Do trzeciego rozbioru Sopoćkinie pozostały w Wielkim Księstwie Litewskim, od 1793 zaś r. w województwie grodzieńskim. Działała tu huta szkła, młyn wodny i tartak.
Po III rozbiorze Polski w 1795 r. Sopoćkinie zostały włączone do Prus, do prowincji Prusy Nowowschodnie. W 1807 r. znalazły się w departamencie łomżyńskim w Księstwie Warszawskim. W latach 1815-1915 miasto wchodziło w skład Królestwa Kongresowego – od 1816 r. w województwie augustowskim, od 1837 r. w guberni augustowskiej, a od 1867 r. w suwalskiej. Dawna przynależność do guberni suwalskiej ziem aż do Niemna (na odcinku do ujścia Łosośnej) pozwala zaliczyć miasto do historycznej Suwalszczyzny i traktować je jako stolicę jej białoruskiej części (zob. Suwalszczyzna Sopoćkińska).
W 1827 r. Sopoćkinie liczyły 98 domów i 733 mieszkańców[2], zaś w 1858 - 160 domów i 1568 mieszkańców. W 1890 r. w mieście były 173 domy i 2457 mieszkańców, znajdował się urząd i sąd gminny, poczta, olejarnia[3]. W 1879 r. majątek kościoła przekazany został na klasztor prawosławny. W 1905 roku, dzięki ukazowi cara Mikołaja II, odrodziła się tu parafia rzymsko-katolicka i część prawosławnych przeszła na katolicyzm. Kościół nosi wezwanie Wniebowzięcia NMP i św. Jozafata Kuncewicza.
Po I wojnie światowej miejscowość w granicach Rzeczypospolitej do 1939 roku, siedziba wiejskiej gminy Wołłowiczowce w powiecie augustowskim. 22 września 1939 roku, po obronie Grodna, Armia Czerwona rozstrzelała tutaj dowódcę obrony, generała Józefa Olszynę-Wilczyńskiego. Początkowo siedziba rejonu sopoćkińskiego w obwodzie białostockim, a od 1944 r. w obwodzie grodzieńskim. Od 1959 r. znajduje się w rejonie grodzieńskim.
Przed wojną mieszkało tu wielu Żydów, z których większość została zamordowana przez Niemców.
Na mocy postanowień konferencji jałtańskiej, władze sowieckie zobowiązały się do zwrotu Polsce terytoriów na zachód od linii Curzona, która w tym rejonie przebiega wzdłuż Niemna. Miejscowość Sopoćkinie znajduje się na na zachód od linii Curzona, ponadto zamieszkana była prawie wyłącznie przez Polaków. Mimo to, zapadła decyzja o pozostawieniu jej w składzie Białoruskiej SRR. W lipcu 1944 roku mieszkańcy Sopoćkiń utworzyli komitet, który 15 lipca 1945 roku skierował list do Pana Posła Poselstwa Polskiego w Moskwie z prośbą o pomoc i interwencję na rzecz zmiany decyzji:
wobec tego że rejon sopoćkiński zamieszkały jest w 100% przez Polaków i na podstawie Krymskiej konferencji granica powinna być przemieszczona po linii Kerzona, a linia ta przechodzi po rzece Niemen i dlatego cały rejon sopoćkiński przypadnie Polsce i dlatego nie należało by rujnować ludzi materialnie w tym rejonie, a szczególnie teraz przed żniwami, dlatego i prosimy Pana Posła o terminową interwencję zatrzymania wywozu Polaków z tego rejonu oraz roztoczenie opieki nad nami[4]
Ambasada Polska, będąc jednak w pełni uzależniona od woli ZSRR, nie była w stanie podjąć żadnych kroków w tym kierunku. W rezultacie Sopoćkinie pozostały w granicach Białoruskiej SRR.
Sopoćkinie są jedynym miastem na Białorusi, gdzie dopuszczono dwujęzyczne polsko-białoruskie nazwy ulic. W miejscowym kościele swoją siedzibę ma rzymskokatolicki dekanat Sopoćkinie.
Zabytki
- kościół Wniebowzięcia NMP z 1789 roku
- Cmentarz żołnierzy polskich poległych podczas wojny 1919-1920
- Kaplica grobowa J. Dziekońskiej z 1858 r.
- Kaplica grobowa Józefa Górskiego zm. 1873
- cmentarz żydowski
- bunkry 68 Grodzieńskiego Rejonu Umocnionego Linii Mołotowa
- ↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года (ros.)
- ↑ Tabella Miast, Wsi, Osad, Królestwa Polskiego, z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowéy Spraw Wewnętrznych i Policyi. T. 2. Warszawa: 1827, s. 188.
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. XI. Warszawa: 1890, s. 76.
- ↑ Jan Szumski: I.I. Zachodnia Białoruś – krótkie wyjaśnienie obszaru zainteresowań i używanego pojęcia. W: Jan Szumski: Sowietyzacja Zachodniej Białorusi 1944–1953. Propaganda i edukacja w służbie ideologii. Wyd. 1. Kraków: ARCANA sp. z o.o., 2010, s. 21–28. ISBN 978-83-60940-21-1. (pol.).
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i historia
- Sopoćkinie w radzima.org
- Сапоцкін (biał.)
- Herb miasta
- Sopoćkinie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 76.