Przejdź do zawartości

Pałac Brühla na Młocinach: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Bibliografia: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
źródła/przypisy, drobne merytoryczne
Linia 38: Linia 38:
Pałac został wzniesiony jako rezydencja podmiejska w latach [[1752]]-[[1758]] dla ministra Henryka von Brühla według projektu [[Johann Friedrich Knöbel|Johanna Friedricha Knöbla]] na [[Wisła|wiślanej]] skarpie, otoczony ogrodem, nazywany też ''"[[Wilanów|Wilanowem]] Północy"'', przez długie lata słynął z hucznych zabaw i bali. W przypałacowym zwierzyńcu trzymano rozmaite dzikie zwierzęta: żubry, dziki, jelenie i daniele, zbudowano także bażantarnię. W [[1786]] pałac został przebudowany przez [[Szymon Bogumił Zug|Szymona Bogumiła Zuga]] dla Alojzego Fryderyka von Brühla. Wraz z pałacem powstały też różne pawilony parkowe, przypuszczalnie wzniesione w latach 70. [[XVIII wiek]]u także przez Zuga. W pałacu bywali królowie [[August III Sas]] i [[Stanisław August Poniatowski]]<ref>{{Cytuj | url=http://www.bielany.waw.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=217&Itemid=164&limit=1&limitstart=1 | tytuł=Urząd Dzielnicy Bielany - Serwis (PL) - Strona główna<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.bielany.waw.pl | data dostępu=2017-11-25}}</ref>.
Pałac został wzniesiony jako rezydencja podmiejska w latach [[1752]]-[[1758]] dla ministra Henryka von Brühla według projektu [[Johann Friedrich Knöbel|Johanna Friedricha Knöbla]] na [[Wisła|wiślanej]] skarpie, otoczony ogrodem, nazywany też ''"[[Wilanów|Wilanowem]] Północy"'', przez długie lata słynął z hucznych zabaw i bali. W przypałacowym zwierzyńcu trzymano rozmaite dzikie zwierzęta: żubry, dziki, jelenie i daniele, zbudowano także bażantarnię. W [[1786]] pałac został przebudowany przez [[Szymon Bogumił Zug|Szymona Bogumiła Zuga]] dla Alojzego Fryderyka von Brühla. Wraz z pałacem powstały też różne pawilony parkowe, przypuszczalnie wzniesione w latach 70. [[XVIII wiek]]u także przez Zuga. W pałacu bywali królowie [[August III Sas]] i [[Stanisław August Poniatowski]]<ref>{{Cytuj | url=http://www.bielany.waw.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=217&Itemid=164&limit=1&limitstart=1 | tytuł=Urząd Dzielnicy Bielany - Serwis (PL) - Strona główna<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.bielany.waw.pl | data dostępu=2017-11-25}}</ref>.


Po roku [[1790]] posiadłość stała się własnością [[Michał Hieronim Starzeński|Michała Starzeńskiego]], a od [[1820]] należała do rodziny de Pothsów, z których [[Adolf de Poths|Adolf]] sprzedał w roku [[1907]] magistratowi miasta Warszawy. Pałac został znacznie przebudowany w [[1898]] roku.
Po roku [[1790]] posiadłość stała się własnością [[Michał Hieronim Starzeński|Michała Starzeńskiego]], a od [[1820]] należała do rodziny de Pothsów. W 1876 roku po odłączeniu od majątku Młociny pałac został sprzedany bankierom [[Hipolit Wawelberg|Hipolitowi Wawelbergowi]] i [[Stanisław Rotwand|Stanisławowi Rotwandowi]]. Pałac został znacznie przebudowany w [[1898]] roku na letnią rezydencję. W latach 1906-1945 właścicielami pałacu była rodzina Grodzickich<ref>{{Cytuj|autor=Magdalena Bis|tytuł=Założenie pałacowo-parkowe Brühla na Młocinach - wyniki badań archeologicznych z 2010 r., &quot;Z otchłani wieków&quot;, R. 66, 2011-2012, Nr 1-4, s. 91-99.|czasopismo=paper|data dostępu=2017-12-01|url=https://www.academia.edu/34056131/Za%C5%82o%C5%BCenie_pa%C5%82acowo-parkowe_Br%C3%BChla_na_M%C5%82ocinach_-_wyniki_bada%C5%84_archeologicznych_z_2010_r._Z_otch%C5%82ani_wiek%C3%B3w_R._66_2011-2012_Nr_1-4_s._91-99|język=en}}</ref>.


=== Po 1945 roku ===
=== Po 1945 roku ===
Zniszczony podczas II wojny światowej, został odrestaurowany w latach [[1947]]-[[1949]]<ref>{{Cytuj | url=http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Vogel/Vogel_9.htm | tytuł=Zygmunt Vogel - str. 9<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.pinakoteka.zascianek.pl | data dostępu=2017-11-25}}</ref>. W okresie po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] siedziba [[Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie|Muzeum Etnograficznego]]<ref>Ulica prowadząca do pałacu otrzymała nazwę Muzealna.</ref>, po którego likwidacji pałac stał się własnością [[Polska Akademia Nauk|PAN]] do lat 90. [[XX wiek]]u.
Pałac nie został poważniej zniszczony podczas II wojny światowej, jednak na skutek zaniedbań został odrestaurowany w latach [[1947]]-[[1949]]<ref>{{Cytuj | url=http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Vogel/Vogel_9.htm | tytuł=Zygmunt Vogel - str. 9<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.pinakoteka.zascianek.pl | data dostępu=2017-11-25}}</ref>. W okresie po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] siedziba [[Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie|Muzeum Etnograficznego]]<ref>Ulica prowadząca do pałacu otrzymała nazwę Muzealna.</ref>, po którego likwidacji od lat 80. XX wieku pałac stał się własnością [[Polska Akademia Nauk|PAN]] do lat 90. [[XX wiek]]u.


W 1993 roku pałac próbowała odzyskać córka Stefana Grodzickiego, Barbara Róża Horodyska. Choć pierwsza próba była nieudana, ostatecznie spadkobiercom udało się to później. Od nich pałac przejął Sławomir Tomaszewski, honorowy prezes [[austria]]ckiego ''Forum Polonii''. Pałac pozostający w fatalnym stanie technicznym miał zostać odremontowany. Właściciel uzależniał jednak remont od uzyskania zgody na budowę w parku przed pałacem 9 nowoczesnych budynków-apartamentowców<ref>[http://web.archive.org/web/20070929120626/http://www.staremlociny.pl/2006dokument.htm Artykuł na stronie www.staremlociny.pl]</ref>. Biuro Naczelnego Architekta Miasta odmówiło wydania pozwolenia na budowę, jednak w 2006 roku zgodę wydał mazowiecki konserwator zabytków [[Ryszard Głowacz]], który za tę decyzję został odwołany ze stanowiska.
W 1993 roku pałac próbowała odzyskać córka Stefana Grodzickiego, Barbara Róża Horodyska. Choć pierwsza próba była nieudana, ostatecznie spadkobiercom udało się to później. Od nich pałac przejął Sławomir Tomaszewski, honorowy prezes [[austria]]ckiego ''Forum Polonii''. Pałac pozostający w fatalnym stanie technicznym miał zostać odremontowany. Właściciel uzależniał jednak remont od uzyskania zgody na budowę w parku przed pałacem 9 nowoczesnych budynków-apartamentowców<ref>[http://web.archive.org/web/20070929120626/http://www.staremlociny.pl/2006dokument.htm Artykuł na stronie www.staremlociny.pl]</ref>. Biuro Naczelnego Architekta Miasta odmówiło wydania pozwolenia na budowę, jednak w 2006 roku zgodę wydał mazowiecki konserwator zabytków [[Ryszard Głowacz]], który za tę decyzję został odwołany ze stanowiska.

Wersja z 12:29, 1 gru 2017

Pałac Brühla
Symbol zabytku nr rej. 646/2 z 1.VII.1965
Ilustracja
Wyremontowana fasada pałacu, stan na 2006
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Muzealna 1

Architekt

Johann Friedrich Knöbel

Kondygnacje

2

Rozpoczęcie budowy

1752

Ukończenie budowy

1758

Ważniejsze przebudowy

1786, 1898, odrestaurowano 1947-1949

Pierwszy właściciel

Henryk Brühl

Kolejni właściciele

1790 Michał Starzeński, 1820 rodzina de Pothsów, 1907 miasto Warszawa, Stefan Grodzicki, Muzeum Etnograficzne, PAN, spadkobiercy Stefana Grodzickiego, lata 90. Sławomir Tomaszewski, mecenas Sylwester Gardocki (2009)

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building}
Zygmunt Vogel, Widok Młocin, 1803

Pałac Brühla na Młocinach (Zespół pałacowo-parkowy Młociny) – jedna z rezydencji Henryka von Brühla, a później jego syna Alojzego Fryderyka von Brühla, położona na terenie dzisiejszej dzielnicy Bielany w Warszawie przy ul. Muzealnej 1.

Historia

Pałac został wzniesiony jako rezydencja podmiejska w latach 1752-1758 dla ministra Henryka von Brühla według projektu Johanna Friedricha Knöbla na wiślanej skarpie, otoczony ogrodem, nazywany też "Wilanowem Północy", przez długie lata słynął z hucznych zabaw i bali. W przypałacowym zwierzyńcu trzymano rozmaite dzikie zwierzęta: żubry, dziki, jelenie i daniele, zbudowano także bażantarnię. W 1786 pałac został przebudowany przez Szymona Bogumiła Zuga dla Alojzego Fryderyka von Brühla. Wraz z pałacem powstały też różne pawilony parkowe, przypuszczalnie wzniesione w latach 70. XVIII wieku także przez Zuga. W pałacu bywali królowie August III Sas i Stanisław August Poniatowski[1].

Po roku 1790 posiadłość stała się własnością Michała Starzeńskiego, a od 1820 należała do rodziny de Pothsów. W 1876 roku po odłączeniu od majątku Młociny pałac został sprzedany bankierom Hipolitowi Wawelbergowi i Stanisławowi Rotwandowi. Pałac został znacznie przebudowany w 1898 roku na letnią rezydencję. W latach 1906-1945 właścicielami pałacu była rodzina Grodzickich[2].

Po 1945 roku

Pałac nie został poważniej zniszczony podczas II wojny światowej, jednak na skutek zaniedbań został odrestaurowany w latach 1947-1949[3]. W okresie po II wojnie światowej siedziba Muzeum Etnograficznego[4], po którego likwidacji od lat 80. XX wieku pałac stał się własnością PAN do lat 90. XX wieku.

W 1993 roku pałac próbowała odzyskać córka Stefana Grodzickiego, Barbara Róża Horodyska. Choć pierwsza próba była nieudana, ostatecznie spadkobiercom udało się to później. Od nich pałac przejął Sławomir Tomaszewski, honorowy prezes austriackiego Forum Polonii. Pałac pozostający w fatalnym stanie technicznym miał zostać odremontowany. Właściciel uzależniał jednak remont od uzyskania zgody na budowę w parku przed pałacem 9 nowoczesnych budynków-apartamentowców[5]. Biuro Naczelnego Architekta Miasta odmówiło wydania pozwolenia na budowę, jednak w 2006 roku zgodę wydał mazowiecki konserwator zabytków Ryszard Głowacz, który za tę decyzję został odwołany ze stanowiska.

W połowie 2008 roku pałac ponownie zmienił właściciela, którym został Sylwester Gardocki. Nowy właściciel zbudował wokół parku przypałacowego ogrodzenie aż do podnóża skarpy wiślanej, włączając w to fragment wału przeciwpowodziowego, niebieskiego szlaku turystycznego oraz dojazd rowerowy do sezonowego promu w Łomiankach.

Bibliografia

  • Kwiatkowski Marek, Szymon Bogumił Zug, Warszawa 1971
  • Architektura pałacowa i willowa w Warszawie  XVIII  w., [w:] Warszawa XVIII wieku, z, 3, red. J. Kowecki, Warszawa 1975
  • Pape D., Analizy historyczne do założenia pałacowo-parkowego w Młocinach, maszynopis, Warszawa 2008
  • Sokołowska-Grzeszczyk K., Ogród i pałac w Młocinach, „Rocznik Warszawski", t. III, s. 124-148, 1962
  • Bis Magdalena, Bis Wojciech, Założenie pałacowo-parkowe Brühla na Młocinach - wyniki badań archeologicznych z 2010 r., "Z otchłani wieków", R. 66, 2011-2012, Nr 1-4, s. 91-99
  1. Urząd Dzielnicy Bielany - Serwis (PL) - Strona główna [online], www.bielany.waw.pl [dostęp 2017-11-25].
  2. Magdalena Bis, Założenie pałacowo-parkowe Brühla na Młocinach - wyniki badań archeologicznych z 2010 r., "Z otchłani wieków", R. 66, 2011-2012, Nr 1-4, s. 91-99., „paper” [dostęp 2017-12-01] (ang.).
  3. Zygmunt Vogel - str. 9 [online], www.pinakoteka.zascianek.pl [dostęp 2017-11-25].
  4. Ulica prowadząca do pałacu otrzymała nazwę Muzealna.
  5. Artykuł na stronie www.staremlociny.pl