Zamek w Lublińcu: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
|||
Linia 33: | Linia 33: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Pierwsza wzmianka o lublinieckim zamku pochodzi z roku 1397, kiedy zamek należał do księcia [[Władysław Opolczyk|Władysława Opolczyka]]. [[Książęta opolsko-raciborscy]] władali lublinieckimi ziemiami przez kilka wieków. Po śmierci księcia [[Jan II Dobry (książę opolski)|Jana Dobrego]] |
Pierwsza wzmianka o lublinieckim zamku pochodzi z roku 1397, kiedy zamek należał do księcia [[Władysław Opolczyk|Władysława Opolczyka]]. [[Książęta opolsko-raciborscy]] władali lublinieckimi ziemiami przez kilka wieków. Po śmierci księcia [[Jan II Dobry (książę opolski)|Jana Dobrego]] jego księstwo wraz z Lublińcem znalazło się w rękach [[Habsburgowie|Habsburgów]] władających [[Czechy|Czechami]]. Lubliniecki zamek wraz miastem i okolicą oddany został w [[Arenda|arendę (dzierżawę)]]. Kilkakrotnie zmieniał wówczas dzierżawców, aż w końcu, w 1587 roku, nabyty został przez Jana Kochcickiego (dzierżawił zamek od 1576 roku). Zamek został wówczas gruntownie przebudowany na jedną z siedzib rodowych Kochcickich. W 1638 roku na zamku przebywał krótko król [[Władysław IV Waza]]. W 1645 roku Habsburgowie skonfiskowali Kochcickim ich dobra za wspieranie protestantyzmu. Wówczas zamek nabył Andrzej Cellary i do 1722 roku był siedzibą rodu Cellarych. W 1650 roku w wielkim pożarze, który strawił niemal całe miasto, spłonęła także część tego gmachu. Podczas odbudowy nadano mu charakter [[barok]]owej rezydencji. W 1655 roku schronienie znalazł tu [[Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej|obraz jasnogórski]], wywieziony z [[Częstochowa|częstochowskiego]] [[Jasna Góra|klasztoru]] w obawie przed [[Szwedzi|szwedzką]] [[Rekwizycja|rekwizycją]]. W 1727 roku zamek nabył Piotr de Garnier i do 1763 zamek stanowił własność rodu de Garnier. Następnie jeszcze kilkakrotnie zmieniał właścicieli (Anna Gaschin, Karol Ludwig Niemiecki, Zofia Karolina Dyhrn, Fryderyk Wilhelm Schlabrndorf, Dionizy Jeanneret). W czasach [[Konfederacja barska|konfederacji barskiej]] (w latach 1768-72) w rezydencji przebywało wielu uczestników tego zrywu, m.in. [[Franciszka z Krasińskich|Franciszka Krasińska]], żona [[Karol Krystian Wettyn|królewicza saskiego]], syna [[August III Sas|Augusta III]], [[Antoni Lubomirski (1718-1782)|Antoni Lubomirski]], [[Adam Stanisław Krasiński (biskup kamieniecki)|bp Adam Krasiński]]. W latach 1770-1771 bywał tu kilkakrotnie [[Kazimierz Pułaski]], odwiedzając rezydującą tu Franciszkę Krasińską. W latach 1784-1814 właścicielem Lublińca był Franciszek Grotowski, który rezydował na zamku. W swoim testamencie przeznaczył on budynek na siedzibę zakładu wychowawczego dla sierot. W XVIII wieku po raz ostatni przebudowano zamek uzyskując obecny [[Klasycyzm|klasycystyczny]] wygląd elewacji. W 1826 roku zmarła wdowa po Franciszku Grotowskim, Maria Blacha. Władze [[Prusy (państwo)|pruskie]] przejęły zamek i zrezygnowały z umiejscowienia w nim zakładu wychowawczego dla sierot, budując dla niego [[Zakład Wychowawczy im. Grotowskiego w Lublińcu|nową siedzibę]]. W 1832 roku dobra lublinieckie wraz z zamkiem odkupił od władz pruskich [[Andrzej Renard]]. Mieszkał on w [[Strzelce Opolskie|Strzelach Wielkich (Opolskich)]] i udostępnił zamek władzom na cele publiczne. W latach 1848-1892 na zamku znajdowała się siedziba Królewskiego Powiatowego Sądu dla [[Powiat lubliniecki|powiatu lublinieckiego]]. W latach 1854-1874 na zamku znajdowała się siedziba starostwa powiatu lublinieckiego. W latach 1859-1862 część dóbr lublinieckich wraz z zamkiem od Andrzeja Renarda odkupił Fryderyk Kielmann. W 1892 roku zamek od Reinholda Kielmanna, syna Fryderyka, wykupiła [[rejencja opolska]], ówczesna [[Niemcy|niemiecka]] jednostka administracyjna. Rok później władze niemieckie otworzyły w Lublińcu [[Wojewódzki Szpital Neuropsychiatryczny w Lublińcu|szpital dla umysłowo chorych i kalekich]]. Budynek zamku wszedł w skład szpitala i został częściowo przebudowany. W 1922 roku Lubliniec został uroczyście przejęty przez władze polskie. Zamek pozostał częścią szpitala psychiatrycznego. W 1939 roku na zamku został umiejscowiono oddział obserwacyjny szpitala psychiatrycznego. W 1945 roku szpital psychiatryczny wznowił prace. W 1960 roku Prezydium Wojewódzkiej [[Rada narodowa (PRL)|Rady Narodowej]] w [[Katowice|Katowicach]] podjęło decyzję o wpisaniu zamku do [[Rejestr zabytków|rejestru zabytków]]. W 1979 roku budynek został wyłączony z eksploatacji przez szpital psychiatryczny z powodu złego stanu technicznego. |
||
W 1999 roku powstała Fundacja "Zamek Lubliniecki". W jej skład weszło miasto Lubliniec oraz 83 inne podmioty o różnym statusie prawnym. Celem fundacji stała się pomoc przy odrestaurowaniu zamku. W 2002 roku nieruchomość "Zamek Lubliniecki" została przejęta na własność przez miasto Lubliniec od [[Województwo śląskie|Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego]] w Katowicach. W 2005 roku poza murami, zabytkowymi sklepieniami na parterze i kilkunastoma zabytkowymi stopnicami starej klatki schodowej nie zostało nic. W 2010 roku po pięciu latach restauracji został otwarty "Hotel Zamek Lubliniec". Budynek został odrestaurowany przez spółkę Zamek Lubliniec. W jej zarządzie figurowała rodzina Stierów, na czele z prezesem, niemieckim przedsiębiorcą Manfredem Stierem. W podziękowaniu za restaurację zamku został on honorowym obywatelem Lublińca<ref>{{Cytuj|url = http://www.lubliniec.pl/2-uncategorised/5140-manfred-stier-obywatelem-lublinca-1027|tytuł = Lubliniec.pl - Manfred Stier obywatelem Lublińca|opublikowany = www.lubliniec.pl|data dostępu = 2015-11-25}}</ref><ref>{{Cytuj|url = http://lubliniec.naszemiasto.pl/artykul/manfred-stier-honorowym-obywatelem-lublinca,591776,art,t,id,tm.html|tytuł = Manfred Stier honorowym obywatelem Lublińca|opublikowany = lubliniec.naszemiasto.pl|data = 2010-09-28|data dostępu = 2015-11-25|język = pl-PL}}</ref><ref>{{Cytuj|url = http://polska.newsweek.pl/honor-stiera,76582,1,1.html|tytuł = Honor Stiera|opublikowany = Newsweek.pl|data dostępu = 2015-11-25|język = pl-PL}}</ref>. Obecnie prezesem zarządu spółki jest córka przedsiębiorcy Daniela Stier, która prowadzi hotel razem z mężem. W styczniu 2012 roku w Hotelu Zamek Lubliniec gościł [[Prezydenci Polski|prezydent RP]] [[Bronisław Komorowski]]<ref>{{Cytuj|url = http://www.dziennikzachodni.pl/artykul/500090,prezydent-komorowski-nie-chcial-spac-w-lublincu-dlaczego,id,t.html|tytuł = Prezydent Komorowski nie chciał spać w Lublińcu. Dlaczego?|opublikowany = Dziennikzachodni.pl|data dostępu = 2015-11-25}}</ref>. W tym samym roku w |
W 1999 roku powstała Fundacja "Zamek Lubliniecki". W jej skład weszło miasto Lubliniec oraz 83 inne podmioty o różnym statusie prawnym. Celem fundacji stała się pomoc przy odrestaurowaniu zamku. W 2002 roku nieruchomość "Zamek Lubliniecki" została przejęta na własność przez miasto Lubliniec od [[Województwo śląskie|Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego]] w Katowicach. W 2005 roku poza murami, zabytkowymi sklepieniami na parterze i kilkunastoma zabytkowymi stopnicami starej klatki schodowej nie zostało nic. W 2010 roku po pięciu latach restauracji został otwarty "Hotel Zamek Lubliniec". Budynek został odrestaurowany przez spółkę Zamek Lubliniec. W jej zarządzie figurowała rodzina Stierów, na czele z prezesem, niemieckim przedsiębiorcą Manfredem Stierem. W podziękowaniu za restaurację zamku został on honorowym obywatelem Lublińca<ref>{{Cytuj|url = http://www.lubliniec.pl/2-uncategorised/5140-manfred-stier-obywatelem-lublinca-1027|tytuł = Lubliniec.pl - Manfred Stier obywatelem Lublińca|opublikowany = www.lubliniec.pl|data dostępu = 2015-11-25}}</ref><ref>{{Cytuj|url = http://lubliniec.naszemiasto.pl/artykul/manfred-stier-honorowym-obywatelem-lublinca,591776,art,t,id,tm.html|tytuł = Manfred Stier honorowym obywatelem Lublińca|opublikowany = lubliniec.naszemiasto.pl|data = 2010-09-28|data dostępu = 2015-11-25|język = pl-PL}}</ref><ref>{{Cytuj|url = http://polska.newsweek.pl/honor-stiera,76582,1,1.html|tytuł = Honor Stiera|opublikowany = Newsweek.pl|data dostępu = 2015-11-25|język = pl-PL}}</ref>. Obecnie prezesem zarządu spółki jest córka przedsiębiorcy Daniela Stier, która prowadzi hotel razem z mężem. W styczniu 2012 roku w Hotelu Zamek Lubliniec gościł [[Prezydenci Polski|prezydent RP]] [[Bronisław Komorowski]]<ref>{{Cytuj|url = http://www.dziennikzachodni.pl/artykul/500090,prezydent-komorowski-nie-chcial-spac-w-lublincu-dlaczego,id,t.html|tytuł = Prezydent Komorowski nie chciał spać w Lublińcu. Dlaczego?|opublikowany = Dziennikzachodni.pl|data dostępu = 2015-11-25}}</ref>. W tym samym roku w starych piwnicach zamkowych otwarte zostało butikowe SPA. |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
Wersja z 11:34, 12 cze 2019
nr rej. 400/60 z 12.03.1960 oraz 86/78 z 1.03.1978 | |
Elewacja wschodnia zamku | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres |
ul. Grunwaldzka 48 |
Typ budynku | |
Styl architektoniczny | |
Ważniejsze przebudowy |
1576 r., XVIII w. |
Zniszczono |
1650 r. |
Odbudowano |
po 1650 r. |
Kolejni właściciele |
Władysław Opolczyk, |
Obecny właściciel |
Zamek Lubliniec Sp. z o.o. |
Położenie na mapie Lublińca | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu lublinieckiego | |
50°39′58,9″N 18°40′42,8″E/50,666361 18,678556 | |
Strona internetowa |
Zamek w Lublińcu – zamek znajdujący się przy ul. Grunwaldzkiej 48 w Lublińcu, przebudowywany w XVII i XVIII w.[1].
Historia
Pierwsza wzmianka o lublinieckim zamku pochodzi z roku 1397, kiedy zamek należał do księcia Władysława Opolczyka. Książęta opolsko-raciborscy władali lublinieckimi ziemiami przez kilka wieków. Po śmierci księcia Jana Dobrego jego księstwo wraz z Lublińcem znalazło się w rękach Habsburgów władających Czechami. Lubliniecki zamek wraz miastem i okolicą oddany został w arendę (dzierżawę). Kilkakrotnie zmieniał wówczas dzierżawców, aż w końcu, w 1587 roku, nabyty został przez Jana Kochcickiego (dzierżawił zamek od 1576 roku). Zamek został wówczas gruntownie przebudowany na jedną z siedzib rodowych Kochcickich. W 1638 roku na zamku przebywał krótko król Władysław IV Waza. W 1645 roku Habsburgowie skonfiskowali Kochcickim ich dobra za wspieranie protestantyzmu. Wówczas zamek nabył Andrzej Cellary i do 1722 roku był siedzibą rodu Cellarych. W 1650 roku w wielkim pożarze, który strawił niemal całe miasto, spłonęła także część tego gmachu. Podczas odbudowy nadano mu charakter barokowej rezydencji. W 1655 roku schronienie znalazł tu obraz jasnogórski, wywieziony z częstochowskiego klasztoru w obawie przed szwedzką rekwizycją. W 1727 roku zamek nabył Piotr de Garnier i do 1763 zamek stanowił własność rodu de Garnier. Następnie jeszcze kilkakrotnie zmieniał właścicieli (Anna Gaschin, Karol Ludwig Niemiecki, Zofia Karolina Dyhrn, Fryderyk Wilhelm Schlabrndorf, Dionizy Jeanneret). W czasach konfederacji barskiej (w latach 1768-72) w rezydencji przebywało wielu uczestników tego zrywu, m.in. Franciszka Krasińska, żona królewicza saskiego, syna Augusta III, Antoni Lubomirski, bp Adam Krasiński. W latach 1770-1771 bywał tu kilkakrotnie Kazimierz Pułaski, odwiedzając rezydującą tu Franciszkę Krasińską. W latach 1784-1814 właścicielem Lublińca był Franciszek Grotowski, który rezydował na zamku. W swoim testamencie przeznaczył on budynek na siedzibę zakładu wychowawczego dla sierot. W XVIII wieku po raz ostatni przebudowano zamek uzyskując obecny klasycystyczny wygląd elewacji. W 1826 roku zmarła wdowa po Franciszku Grotowskim, Maria Blacha. Władze pruskie przejęły zamek i zrezygnowały z umiejscowienia w nim zakładu wychowawczego dla sierot, budując dla niego nową siedzibę. W 1832 roku dobra lublinieckie wraz z zamkiem odkupił od władz pruskich Andrzej Renard. Mieszkał on w Strzelach Wielkich (Opolskich) i udostępnił zamek władzom na cele publiczne. W latach 1848-1892 na zamku znajdowała się siedziba Królewskiego Powiatowego Sądu dla powiatu lublinieckiego. W latach 1854-1874 na zamku znajdowała się siedziba starostwa powiatu lublinieckiego. W latach 1859-1862 część dóbr lublinieckich wraz z zamkiem od Andrzeja Renarda odkupił Fryderyk Kielmann. W 1892 roku zamek od Reinholda Kielmanna, syna Fryderyka, wykupiła rejencja opolska, ówczesna niemiecka jednostka administracyjna. Rok później władze niemieckie otworzyły w Lublińcu szpital dla umysłowo chorych i kalekich. Budynek zamku wszedł w skład szpitala i został częściowo przebudowany. W 1922 roku Lubliniec został uroczyście przejęty przez władze polskie. Zamek pozostał częścią szpitala psychiatrycznego. W 1939 roku na zamku został umiejscowiono oddział obserwacyjny szpitala psychiatrycznego. W 1945 roku szpital psychiatryczny wznowił prace. W 1960 roku Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach podjęło decyzję o wpisaniu zamku do rejestru zabytków. W 1979 roku budynek został wyłączony z eksploatacji przez szpital psychiatryczny z powodu złego stanu technicznego.
W 1999 roku powstała Fundacja "Zamek Lubliniecki". W jej skład weszło miasto Lubliniec oraz 83 inne podmioty o różnym statusie prawnym. Celem fundacji stała się pomoc przy odrestaurowaniu zamku. W 2002 roku nieruchomość "Zamek Lubliniecki" została przejęta na własność przez miasto Lubliniec od Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach. W 2005 roku poza murami, zabytkowymi sklepieniami na parterze i kilkunastoma zabytkowymi stopnicami starej klatki schodowej nie zostało nic. W 2010 roku po pięciu latach restauracji został otwarty "Hotel Zamek Lubliniec". Budynek został odrestaurowany przez spółkę Zamek Lubliniec. W jej zarządzie figurowała rodzina Stierów, na czele z prezesem, niemieckim przedsiębiorcą Manfredem Stierem. W podziękowaniu za restaurację zamku został on honorowym obywatelem Lublińca[2][3][4]. Obecnie prezesem zarządu spółki jest córka przedsiębiorcy Daniela Stier, która prowadzi hotel razem z mężem. W styczniu 2012 roku w Hotelu Zamek Lubliniec gościł prezydent RP Bronisław Komorowski[5]. W tym samym roku w starych piwnicach zamkowych otwarte zostało butikowe SPA.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. śląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 23.11.2015].
- ↑ Lubliniec.pl - Manfred Stier obywatelem Lublińca [online], www.lubliniec.pl [dostęp 2015-11-25] .
- ↑ Manfred Stier honorowym obywatelem Lublińca [online], lubliniec.naszemiasto.pl, 28 września 2010 [dostęp 2015-11-25] (pol.).
- ↑ Honor Stiera [online], Newsweek.pl [dostęp 2015-11-25] (pol.).
- ↑ Prezydent Komorowski nie chciał spać w Lublińcu. Dlaczego? [online], Dziennikzachodni.pl [dostęp 2015-11-25] .
Bibliografia
- Historia zamku na stronie internetowej Hotel Zamek Lubliniec
- Zamek w Lublińcu na stronie internetowej Związku Gmin Jurajskich
- Zamek w Lublińcu na stronie internetowej Polskie Zamki
- Informacje o aktualnym wykorzystaniu obiektu
Szablon:Dwory, pałace, wieże rycerskie i zamki województwa śląskiego