Oppenheim (Niemcy): Różnice pomiędzy wersjami

Oppenheim
	Herb
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Nadrenia-Palatynat
Powiat	Landkreis Mainz-Bingen
Powierzchnia	7,09 km²
Wysokość	100 m n.p.m.
Populacja (31 grudnia 2009); • liczba ludności; • gęstość	; 7098; 1001 os./km²
Nr kierunkowy	06133
Kod pocztowy	55276
Tablice rejestracyjne	MZ, BIN
	Położenie na mapie Nadrenii-Palatynatu Oppenheim
	Położenie na mapie Niemiec Oppenheim
	49°51′N 8°21′E/49,850000 8,350000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 01:55, 8 lip 2024

Oppenheim – miasto w zachodnich Niemczech, w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat, w powiecie Mainz-Bingen, siedziba gminy związkowej Rhein-Selz. Do 30 czerwca 2014 siedziba gminy związkowej Nierstein-Oppenheim. Leży w Hesji Nadreńskiej, między Wormacją a Moguncją. Liczy 7098 mieszkańców (2009).

Historia

Początki Oppenheim należy wiązać z okresem panowania Hohenstaufów. Został wzniesiony tu wówczas zamek dla miejscowych grafów. Miasto było bogate dzięki plantacjom winorośli. Handel winem ma swoje korzenie w XII wieku. Wokół kościoła św. Sebastiana (St. Sebastian) powstało Stare Miasto, które otrzymało w 1225 r. prawa miejskie. W pobliżu powstał nowy organizm miejski zwany Nowym Miastem, który prawa miejskie otrzymał w roku 1234. Specyficzne położenie spowodowało iż Oppenheim było w orbicie zainteresowań zarówno biskupa Wormacji, jak arcybiskupa Moguncji, co spowodowało konflikt o miasto. W to wszystko wmieszał się Ryszard z Kornwalii, który ostatecznie w roku 1258 podzielił Oppenheim na dwie strefy wpływów. Stare Miasto z kościołem przyznano biskupstwu wormackiemu, zaś Nowe Miasto arcybiskupstwu mogunckiemu. Ponieważ Nowe Miasto nie miało kościoła, arcybiskupi mogunccy mieli ambicję wzniesienia nowego kościoła. Tym samym powstała jedna z najważniejszych inwestycji – kościół parafialny pw. św. Katarzyny (St. Katharinen) który wkrótce został podniesiony do godności kolegiaty. Władzę sprawowali m.in. palatyni mogunccy. W XIV wieku Oppenheim otrzymało status Wolnego Miasta Rzeszy arcybiskupstwa mogunckiego. Od 1398 miasto należało do Palatynatu (Kurpfalz). W 1797 Oppenheim zostało wcielone do Francji. Po Kongresie wiedeńskim miasto zostało przejęte przez landgrafów kraju Hesja-Darmstadt. Po zjednoczeniu Niemiec w 1871 r., miasto weszło w skład landu Hesja. Pod koniec II wojny światowej, w marcu 1945 w okolicach miasta miały miejsce walki o Ren, wygrane przez wojska alianckie.

Zabytki i muzea

Najcenniejszym obiektem Oppenheim jest zbudowany z czerwonego piaskowca gotycka kolegiata św. Katarzyny (St. Katharinen) z XIII-XV wieku, gotycki kościół św. Bartłomieja (St. Bartholomäus) z XIV–XV w., który posiada sklepienie sieciowe i w którym zachowały się fragmenty późnogotyckiego malarstwa ściennego z wyposażeniem późnobarokowym, z II poł. XVIII w. (m.in. figury apostołów i krucyfiks)^[1].

Stojące wśród winnic nad Renem ruiny zamku Landskron pochodzą z XVI wieku. Stoją one na miejscu dawnego XII-wiecznego zamku palatynów mogunckich. Spośród małomiasteczkowej zabudowy Starego Miasta wyróżniają się domy o konstrukcji ryglowej, gł. z XVIII w., oraz XV-wieczny ratusz.

Labirynt piwnic Oppenheim zlokalizowany pod starówką jest wyjątkowy. Podziemne przejścia, schody i pokoje łączą domy i kompleksy na różnych głębokościach. W centrum starego miasta, wokół ratusza, w sumie około 650 metrów korytarzy piwnicznych zostało w dużej mierze zachowanych historycznie i zostało zagospodarowanych dla ruchu turystycznego. Pomimo szeroko zakrojonych badań dokładny zasięg podziemnych przejść wciąż nie jest ostatecznie znany, ale wynosi co najmniej 40 km. Dostępne dla turystów części wokół ratusza stanowią zaledwie 1 do 2 procent ogólnej objętości zabytkowych piwnic, ale robią imponujące wrażenie. Miejskie Biuro Turystyczne i Festiwalowe oferuje przez cały rok wycieczki z przewodnikiem po tym wyjątkowym labiryncie piwnic, a także wycieczki do kościołów, do Niemieckiego Muzeum Wina, wycieczki po mieście i wycieczki z nocnym stróżem^[2].

Częściowo zachowały się obwarowania z XIII-XIV w. z bramą i trzema basztami.

W XIX-wiecznym pałacu mieści się Niemieckie Muzeum Wina (Deutsches Weinbaumuseum).

Osoby

urodzone w Oppenheim

Johanna Senfter (1879-1961) – kompozytorka
Paul Wallot (1841-1912) – architekt

związane z miastem

Matthäus Merian (1593-1650) – grafik
Anton Praetorius (1560-1613) – pastor

Współpraca

Miejscowości partnerskie^[3]:

Przypisy

↑ Gotik in Oppenheim – Katharinenkirche.. rheinhessen.de. [dostęp 2023-04-11]. (niem.).
↑ Unter Oppenheim am Rhein.. deutschlandfunk.de. [dostęp 2023-04-11]. (niem.).
↑ Współpraca.

Linki zewnętrzne

[rheinhessen-1] Gotik in Oppenheim – Katharinenkirche.. rheinhessen.de. [dostęp 2023-04-11]. (niem.).

[regionalgeschichte-2] Unter Oppenheim am Rhein.. deutschlandfunk.de. [dostęp 2023-04-11]. (niem.).

[3] Współpraca.

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 8: / Linia 8: @@
  |dopełniacz nazwy             =
  |państwo                      = DE-RP
  |1. jednostka administracyjna =
  |2. jednostka administracyjna =
- |3. jednostka administracyjna = [[Powiat Mainz-Bingen]]
+ |3. jednostka administracyjna = [[Landkreis Mainz-Bingen]]
  |powierzchnia                 = 7,09
  |wysokość                     = 100
  |rok                          = 31 grudnia 2009
- |liczba ludności              = 7 098
+ |liczba ludności              = 7098
  |gęstość zaludnienia          = 1001
  |numer kierunkowy             = 06133
@@ Linia 25: / Linia 25: @@
 }}
 {{inne znaczenia|miasta w Niemczech|[[Oppenheim|inne znaczenia tego słowa]]}}
-[[Plik:RathausOppenheim.jpg|240px|thumb|right|Ratusz]]
+[[Plik:RathausOppenheim.jpg|thumb|Ratusz]]
-[[Plik:OppenheimSquare081310.JPG|240px|thumb|Oppenheim]]
+[[Plik:OppenheimSquare081310.JPG|thumb|Oppenheim]]
-'''Oppenheim''' – miasto w zachodnich [[Niemcy|Niemczech]], w kraju związkowym [[Nadrenia-Palatynat]], w powiecie [[Powiat Mainz-Bingen|Mainz-Bingen]], siedziba gminy związkowej [[gmina związkowa Rhein-Selz|Rhein-Selz]]. Do 30 czerwca [[2014]] siedziba gminy związkowej [[gmina związkowa Nierstein-Oppenheim|Nierstein-Oppenheim]]. Leży w [[Hesja Nadreńska|Hesji Nadreńskiej]], między [[Wormacja|Wormacją]] a [[Moguncja|Moguncją]]. Liczy 7 098 mieszkańców (2009).
+'''Oppenheim''' – miasto w zachodnich [[Niemcy|Niemczech]], w kraju związkowym [[Nadrenia-Palatynat]], w powiecie [[Landkreis Mainz-Bingen|Mainz-Bingen]]<!-- SPRAWDŹ TO MIEJSCE! (NIESPAROWANE NAWIASY KWADRATOWE) -->, siedziba gminy związkowej [[gmina związkowa Rhein-Selz|Rhein-Selz]]. Do 30 czerwca 2014 siedziba gminy związkowej [[gmina związkowa Nierstein-Oppenheim|Nierstein-Oppenheim]]. Leży w [[Hesja Nadreńska|Hesji Nadreńskiej]], między [[Wormacja|Wormacją]] a [[Moguncja|Moguncją]]. Liczy 7098 mieszkańców (2009).
 == Historia ==
-Początki Oppenheim należy wiązać z okresem panowania [[Hohenstaufowie|Hohenstaufów]]. Został wzniesiony tu wówczas zamek dla miejscowych [[Graf (tytuł szlachecki)|grafów]]. Miasto było bogate dzięki plantacjom [[winorośl]]i. Handel [[wino|winem]] ma swoje korzenie w [[XII wiek]]u. Wokół kościoła św. Sebastiana ''(St. Sebastian)'' powstało Stare Miasto, które otrzymało w 1225 r. prawa miejskie. W pobliżu powstał nowy organizm miejski zwany Nowym Miastem, który prawa miejskie otrzymał w roku 1234. Specyficzne położenie spowodowało iż Oppenheim było w orbicie zainteresowań zarówno biskupa [[biskupi Wormacji|Wormacji]], jak arcybiskupa [[Arcybiskupstwo Moguncji|Moguncji]], co spowodowało konflikt o miasto. W to wszystko wmieszał się [[Ryszard z Kornwalii]], który ostatecznie w roku 1258 podzielił Oppenheim na dwie strefy wpływów. Stare Miasto z kościołem przyznano biskupstwu wormackiemu, zaś Nowe Miasto arcybiskupstwu mogunckiemu. Ponieważ Nowe Miasto nie miało kościoła, arcybiskupi mogunccy mieli ambicję wzniesienia nowego kościoła. Tym samym powstała jedna z najważniejszych inwestycji – kościół parafialny pw. św. Katarzyny ''(St. Katharinen)'' który wkrótce został podniesiony do godności [[kolegiata|kolegiaty]]. Władzę sprawowali m.in. [[Palatyn (tytuł)|palatyni]] mogunccy. W [[XIV wiek]]u Oppenheim otrzymało status [[Wolne miasta Rzeszy|Wolnego Miasta Rzeszy]] arcybiskupstwa mogunckiego. Od 1398 miasto należało do [[Palatynat]]u ''(Kurpfalz)''. W 1797 Oppenheim zostało wcielone do [[Francja|Francji]]. Po [[Kongres wiedeński|Kongresie wiedeńskim]] miasto zostało przejęte przez [[landgraf]]ów kraju [[Hesja–Darmstadt]]. Po [[ponowne zjednoczenie Niemiec|zjednoczeniu Niemiec]] w 1871, miasto weszło w skład landu [[Hesja]]. Pod koniec [[II wojna światowa|II wojny światowej]], w marcu 1945 w okolicach miasta miały miejsce walki o [[Ren]], wygrane przez wojska alianckie.
+Początki Oppenheim należy wiązać z okresem panowania [[Hohenstaufowie|Hohenstaufów]]. Został wzniesiony tu wówczas zamek dla miejscowych [[Graf (tytuł szlachecki)|grafów]]. Miasto było bogate dzięki plantacjom [[winorośl]]i. Handel [[wino|winem]] ma swoje korzenie w XII wieku. Wokół kościoła św. Sebastiana (''St. Sebastian'') powstało Stare Miasto, które otrzymało w 1225 r. prawa miejskie. W pobliżu powstał nowy organizm miejski zwany Nowym Miastem, który prawa miejskie otrzymał w roku 1234. Specyficzne położenie spowodowało iż Oppenheim było w orbicie zainteresowań zarówno biskupa [[biskupi Wormacji|Wormacji]], jak arcybiskupa [[Arcybiskupstwo Moguncji|Moguncji]], co spowodowało konflikt o miasto. W to wszystko wmieszał się [[Ryszard z Kornwalii]], który ostatecznie w roku 1258 podzielił Oppenheim na dwie strefy wpływów. Stare Miasto z kościołem przyznano biskupstwu wormackiemu, zaś Nowe Miasto arcybiskupstwu mogunckiemu. Ponieważ Nowe Miasto nie miało kościoła, arcybiskupi mogunccy mieli ambicję wzniesienia nowego kościoła. Tym samym powstała jedna z najważniejszych inwestycji – kościół parafialny pw. św. Katarzyny (''St. Katharinen'') który wkrótce został podniesiony do godności [[kolegiata|kolegiaty]]. Władzę sprawowali m.in. [[Palatyn (tytuł)|palatyni]] mogunccy. W XIV wieku Oppenheim otrzymało status [[Wolne miasta Rzeszy|Wolnego Miasta Rzeszy]] arcybiskupstwa mogunckiego. Od 1398 miasto należało do [[Palatynat]]u (''Kurpfalz''). W 1797 Oppenheim zostało wcielone do [[Francja|Francji]]. Po [[Kongres wiedeński|Kongresie wiedeńskim]] miasto zostało przejęte przez [[landgraf]]ów kraju [[Hesja-Darmstadt]]. Po [[Zjednoczenie Niemiec (1866–1871)|zjednoczeniu Niemiec w 1871 r.]], miasto weszło w skład landu [[Hesja]]. Pod koniec [[II wojna światowa|II wojny światowej]], w marcu 1945 w okolicach miasta miały miejsce walki o [[Ren]], wygrane przez wojska alianckie.
 == Zabytki i muzea ==
-Najcenniejszym obiektem Oppenheim jest zbudowany z czerwonego piaskowca [[gotyk|gotycka]] '''[[Kościół św. Katarzyny w Oppenheim|kolegiata św. Katarzyny]]''' ''(St. Katharinen)'' z [[XIII wiek|XIII]]-[[XV wiek]]u, gotycki kościół św. Bartłomieja ''(St. Bartholomäus)'' z XIV–XV w., który posiada [[sklepienie sieciowe]] i w którym zachowały się fragmenty późnogotyckiego malarstwa ściennego z wyposażeniem [[Barok|późnobarokowym]], z II poł. XVIII w. (m.in. figury apostołów i krucyfiks)<ref name="rheinhessen">{{Cytuj stronę |url =https://www.rheinhessen.de/katharinenkirche|tytuł =Gotik in Oppenheim - Katharinenkirche.|opublikowany = rheinhessen.de|język = de |data dostępu = 2023-04-11}}</ref>.
+Najcenniejszym obiektem Oppenheim jest zbudowany z czerwonego piaskowca [[gotyk|gotycka]] '''[[Kościół św. Katarzyny w Oppenheim|kolegiata św. Katarzyny]]''' (''St. Katharinen'') z XIII-XV wieku, gotycki kościół św. Bartłomieja (''St. Bartholomäus'') z XIV–XV w., który posiada [[sklepienie sieciowe]] i w którym zachowały się fragmenty późnogotyckiego malarstwa ściennego z wyposażeniem [[Barok|późnobarokowym]], z II poł. XVIII w. (m.in. figury apostołów i krucyfiks)<ref name="rheinhessen">{{Cytuj stronę |url = https://www.rheinhessen.de/katharinenkirche |tytuł = Gotik in Oppenheim – Katharinenkirche. |opublikowany = rheinhessen.de |język = de |data dostępu = 2023-04-11}}</ref>.
-Stojące wśród winnic nad [[Ren]]em ruiny zamku Landskron pochodzą z [[XVI wiek]]u. Stoją one na miejscu dawnego XII-wiecznego zamku palatynów mogunckich. Spośród małomiasteczkowej zabudowy Starego Miasta wyróżniają się domy o [[Mur pruski|konstrukcji ryglowej]], gł. z XVIII w., oraz XV-wieczny ratusz.
+Stojące wśród winnic nad [[Ren]]em ruiny zamku Landskron pochodzą z XVI wieku. Stoją one na miejscu dawnego XII-wiecznego zamku palatynów mogunckich. Spośród małomiasteczkowej zabudowy Starego Miasta wyróżniają się domy o [[Mur pruski|konstrukcji ryglowej]], gł. z XVIII w., oraz XV-wieczny ratusz.
-Labirynt piwnic Oppenheim zlokalizowany pod starówką jest wyjątkowy. Podziemne przejścia, schody i pokoje łączą domy i kompleksy na różnych głębokościach. W centrum starego miasta, wokół ratusza, w sumie około 650 metrów korytarzy piwnicznych zostało w dużej mierze zachowanych historycznie i zostało zagospodarowanych dla ruchu turystycznego. Pomimo szeroko zakrojonych badań dokładny zasięg podziemnych przejść wciąż nie jest ostatecznie znany, ale wynosi co najmniej 40 km. Dostępne dla turystów części wokół ratusza stanowią zaledwie 1 do 2 procent ogólnej objętości zabytkowych piwnic, ale robią imponujące wrażenie. Miejskie Biuro Turystyczne i Festiwalowe oferuje przez cały rok wycieczki z przewodnikiem po tym wyjątkowym labiryncie piwnic, a także wycieczki do kościołów, do Niemieckiego Muzeum Wina, wycieczki po mieście i wycieczki z nocnym stróżem<ref name="regionalgeschichte">{{Cytuj stronę |url =https://www.deutschlandfunk.de/unter-oppenheim-am-rhein-100.html|tytuł =Unter Oppenheim am Rhein.|opublikowany = deutschlandfunk.de|język = de |data dostępu = 2023-04-11}}</ref>.
+Labirynt piwnic Oppenheim zlokalizowany pod starówką jest wyjątkowy. Podziemne przejścia, schody i pokoje łączą domy i kompleksy na różnych głębokościach. W centrum starego miasta, wokół ratusza, w sumie około 650 metrów korytarzy piwnicznych zostało w dużej mierze zachowanych historycznie i zostało zagospodarowanych dla ruchu turystycznego. Pomimo szeroko zakrojonych badań dokładny zasięg podziemnych przejść wciąż nie jest ostatecznie znany, ale wynosi co najmniej 40 km. Dostępne dla turystów części wokół ratusza stanowią zaledwie 1 do 2 procent ogólnej objętości zabytkowych piwnic, ale robią imponujące wrażenie. Miejskie Biuro Turystyczne i Festiwalowe oferuje przez cały rok wycieczki z przewodnikiem po tym wyjątkowym labiryncie piwnic, a także wycieczki do kościołów, do Niemieckiego Muzeum Wina, wycieczki po mieście i wycieczki z nocnym stróżem<ref name="regionalgeschichte">{{Cytuj stronę |url = https://www.deutschlandfunk.de/unter-oppenheim-am-rhein-100.html |tytuł = Unter Oppenheim am Rhein. |opublikowany = deutschlandfunk.de |język = de |data dostępu = 2023-04-11}}</ref>.
 Częściowo zachowały się obwarowania z XIII-XIV w. z bramą i trzema [[baszta]]mi.
-W XIX-wiecznym pałacu mieści się Niemieckie Muzeum Wina ''(Deutsches Weinbaumuseum)''.
+W XIX-wiecznym pałacu mieści się Niemieckie Muzeum Wina (''[[Deutsches Weinbaumuseum]]'').
 == Osoby ==
@@ Linia 53: / Linia 53: @@
 == Współpraca ==
-Miejscowości partnerskie<ref>[http://www.oppenheim.de Współpraca]</ref>:
+Miejscowości partnerskie<ref>[http://www.oppenheim.de Współpraca].</ref>:
 * [[Adnet]], [[Austria]]
-* [[Calpe]], [[Hiszpania]]
+* [[Calp]], [[Hiszpania]]
 * [[Givry (Saona i Loara)|Givry]], [[Francja]]
 * [[Sant’Ambrogio di Valpolicella]], [[Włochy]]
 * [[Werder (Havel)]], [[Brandenburgia]]
+== Przypisy ==
+{{Przypisy}}
 == Linki zewnętrzne ==
 * [http://www.stadt-oppenheim.de oficjalna strona miasta]
 * [http://www.wein-wg.de/wwg/rheinhessen/oppenheim winobranie w Oppenheim]
-* [http://www.dwb-museum.de Niemieckie Muzeum Wina ''(Deutsches Weinbaumuseum)'']
+* [http://www.dwb-museum.de Niemieckie Muzeum Wina (''Deutsches Weinbaumuseum'')]
-== Przypisy ==
-{{Przypisy}}
 {{Rhein-Selz}}