Prus (herb szlachecki)

Prus I
Alternatywne nazwy	Półtora Krzyża, Słubica, Turzyna, Wagi, Wiskałła, Wiskawa, Wiszczała
Pierwsza wzmianka	1456 (pieczęć), 1389 (zapis)
Herbowni	Razem 391 nazwisk A Albrychowicz, Andrzejewski, Andrzejowski, Augustowski. B Baldowski, Bałdowski, Basowicz, Bednarowski, Bednarski, Bednawski, Bereźnicki, Białochowski, Białyszewski, Biesiadecki, Biestrzykowski, Bluszczyński, Błoński, Bodusławski, Bogdański, Bogurski, Bogusławski, Bolanczski, Boniecki, Bońkowski, Borowski, Brodacki, Brzeński, Bugajski, Butwił, Butwiłowicz, Bysbram, Bystroń. C Chladowski, Chocewicz, Chodaszewicz, Chomentowski, Chomętowski, Chrzanowski, Chwałkowski, Cianowski, Ciągliński, Cieszym, Cieszymowski, Cygański, Cytowicz, Czaczkowski v. Cackowski. D Dąbrowski, Długojewski, Długojowski, Dobrocieski, Dorohiński, Drogot, Drotkiewicz, Drozdowski, Druszkowski, Durzycki, Dymitrowski, Dzierliński, Dzierżek. F Fastowicz, Faszcza, Faszczewski, Frankowski, Frycowski. G Gałecki, Garlicki, Gawłowicki, Gębicki, Gladowicki, Gładowski, Głowacki, Głuchowski, Gniewiewski, Gnowski, Gonowski, Gorny, Gostyński, Goworowski, Grabkowski, Groblewski, Grochowalski, Grot, Grzybowski, Grzymisławski, Guda, Gumowski, Gunicki, Gurkowski. H Hladowicki, Hurba, Hurkowski I Isajkowski. J Jabłonowski, Jabłoszewski, Janowski, Jaras, Jarnutowski, Jaroszewicz, Jaszczewski, Jerzowski, Jezierski, Jeżowski, Juchna, Juchnowski, Julewski, Jurecki. K Kaczkowski, Kączkowski, Kamiński, Kełpsz, Kierdanowski, Kierdwanowski, Klecki, Klicki, Kliczkowski, Kliks, Klobar, Kobierski, Kobieski, Kobyliński, Kodziełł, Kołomyjski, Kondracki, Korcicki, Korczewski, Kordek, Korgowd, Korowicki v. Kurowicki, Korulski, Korycki, Kostecki, Kowieski, Kowalowski, Koźliński, Krasnosielski, Krasnowiecki, Krępiński v. Krępski, Krzyszkowski, Krzywokolski, Krzywokulski, Krzyżakowski, Krzyżankowski, Krzyżewski, Kumelski, Kurczyński, Kwaczyński. L Lisicki, Lisiecki. Ł Łaszkowski, Łaś, Łatkiewicz, Łatkowicz, Łatyński, Łaźniewski, Łącki, Łątkiewicz, Łososiński. M Maciński, Manowski, Markold, Michalczewski, Michalewicz, Mierzwiński, Miłkowski, Miński, Miszkiel, Mitkiewicz, Mitkowicz, Młyński, Mniszewski, Mocarski, Mokrzewski, Monastyrski, Morelowski, Motowidło, Mroczek, Mroczkowski, Mrozowski, Mruk, Mścichowski, Myk, Myck. N Nadolski, Nakwaski, Napierkowski, Napiórkowski, Nejman, Niedzielski, Nidziński, Nielepiec, Nielipowicz, Niemczynowicz, Niemczynowski, Niewiadomski z odm., Noniewicz, Noreyko, Nowakowski, Nossakowski. O Obrycki, Obrzycki, Ogilba, Ogrodzieński, Ogrodziński, Olszewski, Olszowski z Olszowy, Opacki, Opolski, Opalenicki, Opaleniecki, Orło, Ormieński, Ormiński, Orzeł, Orzyłowski, Orzełowski, Ossowski, Ostrowski, Otocki, Otto. P Pajewski, Padkowski, Pakosz, Patkowski, Patocki, Pecner, Petrulewicz, Petrusiewicz, Petryczyn, Pielgrzymowski, Pietrusewicz, Pikuz, Pilski, Piotrowski, Piszczatowski, Plewiński, Płoniański, Płonka, Płonowski, Płoński[1], Płoski, Płowski, Pogorzelski, Polikowski, Połomski, Polkowski, Porembiński, Porębiński, Potoczyński, Prus, Prusewicz, Prusiecki, Pruski, Pruss, Pruś, Pruszanowski, Pruszewski, Przechadzki, Przechocki, Przechowski, Przewłocki, Przewski, Przezdziecki, Przeździecki, Puryszka, Puryszko, Puzyrowicz. R Raciborowski, Raczkowski, Radecki, Radomiński, Radwański, Radziątkowski, Radziecki, Raszpiński, Reszkowski, Reymer, Robkowski, Rodowicz, Rodzianko, Rokotowski, Rosochacki, Rosołowski, Rożanka, Różanka, Rudobielski, Rudowski, Rudnicki, Rudziński, Ruwski, Rzeczkowski, Rzeszek. S Sas, Siedlecki, Skarga, Skarzeszowski, Skomorowski, Skowron, Skrodzki, Sławek, Słubic, Słubicki, Smolikowski, Smorawski, Snarowski, Sobiecki, Sochaczewski, Spinecki, Spinek, Stelągowski v. Stelęgowski, Stępkowski, Stradomski, Strząłkowski, Strowski, Strzelecki, Strzempieński, Strzempiński, Studziński, Stypiński, Suszewski, Szamowski, Szczepanowski, Szepczyński, Szepeciński, Szepeczyński, Szmorawski, Szpinek, Szumanczowski, Szumańczewski, Szumańczowski, Szybalski, Szymanczewski. Ś Ślepczyc, Ślepikowski, Ślepkowski, Świder, Świerczkowski, Świętochowski T Tabaszewski, Tabaszowski, Tobaszowski, Tolstecki, Tołstecki, Trembecki, Trembicki, Trębicki, Truskawski, Turkowski, Turzyński. U Urbanowski. W Werecki, Wieczffiński, Wierzbicki, Wierzbięta, Wiewiorowski, Więckowski, Wilkoszowski, Windyk alias Wittyg, Wiszniewski, Wiszniowski, Wiśniewski, Wiśniowski, Wittyg, Wokulski, Wołkowiński, Wołowski, Wolski, Wrocz, Wrotnowski, Wrzępski Wysłobocki. Z Zadzimirski, Zagorowski, Zajączkowski, Zajączek, Zajkowski, Zalęski, Załęski, Załęski Ślubicz, Zaparty, Zarapaty, Zbierzyński, Zbirzyński, Zdrodowski, Zegadło, Zglenicki, Zglinicki, Zieliński, Zorakowski. Ż Żabka, Żukowski.
Miasta
Gminy

Prus I (Półtora Krzyża, Słubica, Turzyna, Wagi, Wiskałła, Wiskawa, Wiszczała) - polski herb szlachecki.

Opis herbu

W polu czerwonym półtorakrzyża srebrnego. W klejnocie ramię zbrojne z mieczem, srebrne.

Najwcześniejsze wzmianki

Po męczeńskiej śmierci Św. Wojciecha w 997 r. wielu Prusów przybyło do Polski i przyjęło chrześcijaństwo. Wśród pierwszych przybyłych byli trzej książęta pruscy, którym król Bolesław Śmiały nadał dobra w pobliżu Krakowa i herb Prusy. Zmiana nazwy na Prus nastąpiła w początkach XV w.

Pierwszy raz pojawia się w źródłach pisanych: 1389 - zawołanie i herb Turzyna; 1407 - proklamacja Wiskała.

Znane są następujące pieczęcie średniowieczne: 1456 - Tomasz Strzempiński, biskup krakowski; 1459 i 1468 - Jan z Pielgrzymowic, podsędek ziemski krakowski.

Znani herbowni

• Bolesław Prus (Aleksander Głowacki)
• Eligiusz Niewiadomski

Odmiany herbu

• Prus II Wilczekosy
  
• Prus III

Zobacz też

• herbarz, rycerstwo

Bibliografia

• Szymański, Józef "Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego", Warszawa 1993
• Bobrowicz, Jan Nepomucen "Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S.J. powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rękopisów, dowodów urzędowych", Tom I, Lipsk 1839-1846
• Chwalibińska, Jadwiga "Ród Prusów w wiekach średnich", Toruń 1948
• Wittyg, Wiktor "Nieznana szlachta polska i jej herby", Kraków 1908

• Dariusz Kosieradzki "ŚLADAMI TAJEMNIC ZIEMI SOKOŁOWSKIEJ I OKOLICY"