Alex Zülle

Szablon:Kolarz infobox Alex Zülle (ur. 5 lipca 1968 w Wil) – szwajcarski kolarz szosowy. Specjalista od wyścigów etapowych i jazdy na czas. Zdobył tytuł Mistrza Świata w jeździe indywidualnej na czas.

Początki kariery

Profesjonalną karierę rozpoczął w grupie Manolo Saiza - ONCE - jesienią 1991 roku i z miejsca zwrócił na siebie uwagę miejscowych fachowców trzecim miejscem we wrześniowej etapówce Volta a Catalunya (Dookoła Katalonii). W drużynie tej głównymi postaciami byli w owym czasie Bask Marino Lejarreta (który potrafił rok po roku w tym samym sezonie kończyć w dobrym stylu Vueltę, Giro oraz Tour) a także Katalończyk Melchior Mauri (zwycięzca Vuelta a Espana 1991). Jednak Alex Zulle nie ustępując miejscowym asom w jeździe po górach i co ważne wyśmienicie spisujący się w czasówkach szybko wyrósł na lidera ONCE. W sezonie 1992 wygrał trzy mniejsze, lecz całkiem prestiżowe hiszpańskie etapówki: marcową Setmana Catalana (Tydzień Kataloński), majową Vuelta a Asturias (Dookoła Asturii) oraz sierpniową Vuelta a Burgos (Dookoła regionu Burgos). W międzyczasie zdobywał pierwsze doświadczenia w Wielkich Tourach. Podczas Vuelty zajął drugie miejsce na etapie do Benicasim oraz trzecie na płaskowyżu Pla de Beret, zaś w swym debiucie w Tourze był drugi za Miguelem Indurainem na prologu w San Sebastian, by następnego dnia dzięki zdobytej na lotnej premii bonifikacie zostać na jeden dzień liderem "Wielkiej Pętli".

Walka z najlepszymi

Do sezonu 1993 Zulle przystąpił już z ambitnymi planami i szybko przystąpił do ich realizacji. W marcu wygrał generalkę i dwa etapy Paryż-Nicea, zaś w kwietniu ukończył na trzecim miejscu inną z najważniejszych, krótszych etapówek Vuelta al Pais Vasco (Dookoła Kraju Basków). W rozgrywanej jeszcze wówczas na przełomie kwietnia i maja Vuelcie stoczył zacięty pojedynek z rodakiem i obrońcą tytułu Tonym Romingerem. Zulle wygrał 10-kilometrowy prolog w La Coruni (o 30 sekund przed kolejnym kolarzem) i górską czasówkę pod Alto de Navacerrada. Prowadził przez kolejnych trzynaście dni, lecz po górskim etapie do Valdezcaray koszulkę lidera odebrał mu Rominger. Ostatecznie mimo zwycięstwa na ostatnim etapie (czasówce z Padron do Santiago de Compostela) przegrał ten wyścig ze swym starszym rodakiem o 29 sekund. Gdyby nie upadł podczas deszczowego etapu do Alto de Naranco być może już wtedy po raz pierwszy stanąłby na najwyższym stopniu podium Vuelty. Inni zawodnicy nie liczyli się w tej walce, bowiem trzeci Hiszpan Laudelino Cubino stracił do zwycięzcy aż 8:54. Na prologu Tour de France znów uległ tylko Indurainowi, lecz kraksa na drodze do Verdun tuż przed pierwszą długą czasówką i Alpami znacznie osłabiła jego siły i morale przez co nie liczył się on w walce o czołowe lokaty. W 1994 roku podczas Vuelty nie był w stanie ani przez chwilę poważnie zagrozić Romingerowi i cały wyścig ukończył na czwartej pozycji przegrywając też z dwoma kolarzami Banesto: Baskiem Mikelem Zarrabeitią i Hiszpanem Pedro Delgado. W Tourze wypadł przyzwoicie, ale bez żadnego błysku (nawet podczas etapów jazdy na czas) i ukończył ściganie na ósmym miejscu. Pierwsze występy w wyścigach wieloetapowych pokazały, iż jest kolarzem o sporych możliwościach w tej dziedzinie, lecz zarazem iż nie do końca potrafi przejechać dwa wielkie toury w jednym sezonie na tak samo wysokim poziomie.

Dalsze sukcesy i tytuł Mistrza Świata

Alex Zülle na Olimpiadzie w Atlancie 1996

Od 1995 roku hiszpańską Vueltę przesunięto na wrzesień i tym samym dla Zulle'go pierwszym wielkim celem tego sezonu stał się Tour de France. Szwajcar nie zamierzał się jednak oszczędzać przed "Wielką Pętlą". W lutym wygrał Vuelta a la Comunidad Valenciana (Dookoła regionu Walencji), w marcu był trzeci w Paryż-Nicea i drugi w Setmana Catalana, zaś w kwietniu wygrał Vuelta al Pais Vasco. Po chwili oddechu w czerwcu zajął jeszcze drugie miejsca w Bicicleta Vasca (Rowerze Baskijskim) i Tour de Suisse (Dookoła Szwajcarii), gdzie pomimo zwycięstw na prologu i dłuższej czasówce przegrał jedynie o 11 sekund z Rosjaninem Pawłem Tonkowem. Podczas Touru nieco zawodziły go umiejętności w jeździe na czas, lecz potrafił przestraszyć samego Induraina już na pierwszym górskim odcinku gdy w Alpach wygrał po długiej ucieczce etap do La Plagne z przewagą ponad dwóch minut nad wielkim Baskiem. W całym wyścigu kolejność była odwrotna, a Zulle okazał się o 4:35 wolniejszy od mistrza z Pampeluny. Pierwsza, wrześniowa Vuelta należała do ekipy ONCE, ale nie do jej nominalnego lidera. Wyścig ten wygrał niesamowity Francuz Laurent Jalabert (trzeci był Belg Johan Bruyneel, czwarty Melchior Mauri), zaś Zulle miał chwile poważnej słabości i musiał zadowolić się tylko etapowym sukcesem na Pla de Beret w Pirenejach. Pierwsze prawdziwie wielkie zwycięstwa i zarazem najwyższe w karierze miejsce w rocznym rankingu UCI (drugie) przyniósł Szwajcarowi dopiero sezon 1996. Stało się tak pomimo klęski poniesionej we Francji, której zresztą nic nie zapowiadało. Przed Tourem Zulle wygrał dwie katalońskie etapówki Setmana Catalana i Volta a Catalunya, w tej drugiej przesuniętej od roku na drugą połowę czerwca triumfując aż na trzech odcinkach. "Wielką Pętlę" zaczął wybornie od 3-dniowego prowadzenia po zwycięstwa na prologu w holenderskim s'Hertogenbosch. Jednak dwie kraksy na zjeździe z przełęczy Cormet de Roseland na pierwszym alpejskim etapie do Les Arcs pokrzyżowały jego plany włączenia się do walki o generalne zwycięstwo. Letnie porażki (TdF i Igrzyska Olimpijskie w Atlancie) wynagrodził sobie na jesieni. W końcu wygrał Vueltę (w tym etap do Valdezcaray) by na madryckim podium stanąć w towarzystwie swych rodaków Laurenta Dufaux i Tony Romingera. Potem zaś zdobył złoty medal Mistrzostw Świata w jeździe indywidualnej na czas gdy w szwajcarskim Lugano o 40 sekund wyprzedził Anglika Chrisa Boardmana i o 42 swego "wiecznego konkurenta" czyli Romingera.

Przejście do Festiny i afera dopingowa

Ostatni rok startów w ekipie ONCE Zulle zaczął od drugiego miejsca w Setmana Catalana i drugiego w karierze zwycięstwa w Vuelta al Pais Vasco. W sezonie tym potrafił się pokazać z dobrej strony nawet w wyścigach klasycznych tzn. finiszował trzeci w belgijskiej La Fleche Wallonne (Strzale Walońskiej) i drugi we włoskim Mediolan-Turyn. Najważniejsze jednak, iż powtórnie zdołał też zwyciężyć w wielkiej Vuelcie podczas, której wyraźnie zdystansował Hiszpana Fernando Escartina i raz jeszcze swego rodaka Laurenta Dufaux. Na prowadzenie w tym wyścigu wyszedł po dziewiątym etapie i do końca już tylko powiększał swą przewagę nad rywalami kropkę nad "i" stawiając dzięki zwycięstwu na przeodstatnim etapie czyli czasowce wokół Alcobendas. Triumfem w Vuelcie zatarł tym samym niesmak po występie na Tourze, z którego wycofał się jeszcze przed startem do piątego etapu.

Przechodząc do Festiny miał przeważyć szalę na stronę tej ekipy w jej wyścigu zbrojeń z niemieckim Telekomem przed kolejną edycją Tour de France. Wcześniej jednak po raz pierwszy miał wystartować również w Giro d'Italia. Przygotowany był całkiem dobrze o czym świadczyły trzecie lokaty w Setmana Catalana i Vuelta al Pais Vasco oraz druga pozycja w Tour de Romandie, rozgrywanym tuż przed Giro. Podczas Giro wszystko zaczęło się jak najlepiej od zwycięstwa w prologu na ulicach francuskiej Nicei. Potem były jeszcze zwycięstwa na etapach szóstym (do Lago Laceno w Appeninach) i piętnastym (czasówka wokół Triestu). W sumie w ciągu pierwszych siedemnastu dni Szwajcar aż przez dwanaście dni jechał w różowej koszulce lidera. Prowadzenie stracił w Dolomitach na etapie siedemnastym do Passo Pordoi, zaś dwa dni później na drodze do Plan di Montecampione załamał się zupełnie, stracił około pół godziny i ostatecznie spadł na czternastą pozycję - wyścig wygrał Włoch Marco Pantani przed Pawłem Tonkowem. Start kolarzy Festiny w Tourze zakończył się z powodu afery dopingowej już po tygodniu, więc sezon 1998 Zulle próbował jeszcze ratować na Vuelcie. Niemniej zajął w niej tylko ósme miejsce a na pocieszenie przypadła mu tylko wiktoria wywalczona znów przedostatniego dnia na czasówce - tym razem wokół Fuenlabrady.

Występy w drużynie Banesto

Po odbyciu kary za udział w aferze Festiny powrócił na szosę w barwach Banesto (największego rywala ONCE na hiszpańskim rynku) i tuż po swym powrocie na Giro d'Italia zajął trzecie miejsce w Appeninach na etapie do Gran Sasso d'Italia, lecz wycofał się z tej imprezy przed startem do szesnastego etapu. Ten unik dobrze mu zrobił bowiem podczas Touru był bodaj jedynym zawodnikiem potrafiącym w każdym terenie naciskać niesamowitego Lance'a Armstronga. Zajął drugie lokaty na pięciu etapach (wszystkich trzech czasówkach oraz górskich odcinkach do Sestriere i Piau Engaly). Przegrał z Amerykaninem aż o 7:37, lecz to dlatego iż leżał na drugim etapie w wielkiej kraksie na grobli Passage de Gois w wyniku czego wraz z innymi pechowcami stracił do 70-osobowej czołówki aż 6:03. Pojechał też we Vuelcie, ale po dwóch tygodniach na Giro i całym Tourze nie miał sił walczyć o wysoką lokatę w klasyfikacji generalnej tej imprezy. Do zwycięzcy Niemca Jana Ullricha stracił nieco ponad półtorej godziny, lecz po drodze jak przystało na klasowego zawodnika zdołał wygrać górski etap do Castellar del Riu w górach Katalonii. Ostatnią poważną próbę wygrania wyścigu wieloetapowego podjął w sezonie 2000 podczas swej ulubionej Vuelty. Wygrał wówczas 13-kilometrową czasówkę w Maladze otwierającą cały wyścig i przez kolejne osiem dni utrzymywał się na prowadzeniu (w sumie w latach 1993, 1996-97 i 1999 złotą koszulkę lidera VaE nosił przez 46 dni), które stracił po kolejnym "etapie prawdy" wokół Tarragony. W górach nie dotrzymywał kroku nawet szerokiej czołówce i w klasyfikacji generalnej uplasował się pod koniec piątej dziesiątki. Jak samym przyznał na progu nowego tysiąclecia zdał sobie sprawę, iż jego czas w Wielkich Tourach już minął, lecz Alex liczył jeszcze na sukcesy w mniejszych wyścigach etapowych, przede wszystkim w rodzimym Tour de Suisse.

Schyłek kariery

Swój ostatni cel zrealizował już w barwach niemieckiej ekipy Team Coast. Nieudany sezon 2001 (podczas którego Zulle wyróżnił się tylko wygranym etapem w Paryż-Nicea i trzecią lokatą w Vuelta a Asturias) nie zapowiadał powrotu do wielkiej formy. Jednak rok 2002 szwajcarski "Okularnik" rozpoczął od drugiej lokaty w portugalskiej Volta ao Algarve i zwycięstwa w Vuelta a la Comunidad Valenciana. Szczyt formy nastapił w maju i czerwcu, czyli w czasie rozgrywania szwajcarskich wyścigów najwyższej kategorii: Tour de Romandie i Tour de Suisse. W tej pierwszej imprezie wygrał królewski odcinek do Leysin i kończącą wyścig czasówkę w Lozannie. Niemniej straty z początku wyścigu sprawiły, iż zadowolić się musiał "tylko" drugim miejscem za Włochem Dario Frigo. Niemniej dla Szwajcarów, których ojczystym językiem jest niemiecki zawsze istotniejszy będzie czerwcowy Tour de Suisse. W tym wyścigu narzucił on warunki gry swym rywalom już na samym początku wygrywając prolog w Lucernie. Był zawsze blisko czoła w górach i lepiej od swych najgroźniejszych rywali wypadł też w kończącej wyścig jeździe na czas (choć jej nie wygrał) dzięki czemu odniósł generalne zwycięstwo z przewagą 1:27 nad Piotrem Wadeckim. W kwietniu 2003 roku w obliczu coraz większych problemów finansowych grupy Coast zmienił barwy klubowe i podpisał kontrakt ze szwajcarską drużyną Phonak. W tej ekipie już niczym szczególnym się nie wyróżnił, zajął jedynie trzecie miejsce w Vuelta a Castilla y Leon 2003 oraz piąte w Vuelta a la Comunidad Valenciana 2004.

Linki zewnętrzne

• Lista zwycięstw na stronie kolarza
• Udział w Tour de France (strona po angielsku)

Artykuł zawiera udostępnione przez p. Daniela Marszałka na licencji Creative Commons (CC-Attribution-Share-Alike) treści pochodzące z serwisu kolarstwo.szosowe.gda.pl Oryginalny artykuł znajduje się pod adresem: http://www.kolarstwo-szosowe.gda.pl/Emeryci_2004b.html